آرمان هیأت - آیت‌الله محمدتقی ستوده

فرهنگ: آیت‌اللّه محمدتقی ستوده، در ۱۴ ذیحجه سال ۱۳۴۰ق. مطابق با سال ۱۳۰۰ ش. در خانواده‌ای روحانی در اراک - که آن وقت سلطان‌آباد نام داشت - دیده به جهان گشود

آیت‌اللّه محمدتقی ستوده، در ۱۴ ذیحجه سال ۱۳۴۰ق. مطابق با سال ۱۳۰۰ ش. در خانواده‌ای روحانی در اراک - که آن وقت سلطان‌آباد نام داشت - دیده به جهان گشود و در یک خانواده‌ای مذهبی زیر سایه پدری فاضل، عالم و با فضیلت، رشد و نمو کرد، تا به سنین نوجوانی رسید.

و با توجه به این که در سیزده سالگی پدرش از دنیا رفت، برای تأمین مایحتاج زندگی حدود دو سال در نزد یکی از بستگان در بازار، مشغول خرید و فروش شد؛ ولی علاقه به ادامه تحصیل او را بر آن داشت که سر انجام بازار را رها کند و به تحصیل علوم حوزوی بپردازد.

تحصیلات
مراحل تحصیلات حضرت آیت اللّه ستوده (ره) از زبان خودش چنین آمده:
«من در سنین نوجوانی چند سالی در بازار بودم. در این ایام شب ها در اراک به خدمت آقای شیخ علی غفاری و آقای شیخ ابوالقاسم موچانی به تحصیل دروس ادبیات عرب مشغول شدم و روزها به بازار می رفتم. سرانجام به سبب علاقه شدیدی که به تحصیلات علوم دینی و حوزوی داشتم، بازار را رها کرده، و در سال ۱۳۲۰شمسی (در سن ۲۰ سالگی) به مدرسه علمیه حاج محمد ابراهیم وارد شدم.

تا ابتدای سال ۱۳۲۶ در همین مدرسه به تحصیل و مباحثه ادامه دادم. اساتید بنده در این مدرسه عبارت بودند از آقایان: حاج شیخ فضل اللّه نصیر الاسلامی، حاج سید محمدباقر شهیدی گلپایگانی و حاج شیخ محمد امامی خوانساری؛ در خدمت ایشان مقداری شرح لمعه، قوانین و قسمتی از کفایه را خواندم. و همچنین در حضور آقای حاج علیجان واعظی کَرَهْرودی، شرح لمعه را آموختم. در ضمن کتاب مطوّل و قسمتی از شرح لمعه را در نزد حاج آقا علی میریحیایی آموختم.»

ورود به حوزه علمیه قم
آیت‌اللّه ستوده در ادامه سخن درباره ورود به حوزه علیمه می‌گوید:
در آغاز سال ۱۳۲۶ ش. به قم مشرف شده و وارد حوزه علمیه قم گشتم. قسمت دیگر از دروس سطح را که باقی مانده بود، در محضر آقایان: حاج شیخ مرتضی حائری (م ۱۴۰۶ ق)، آمیرزا محمد مجاهدی تبریزی، آقا شیخ محمود علمی اراکی، آقا شیخ محمود عرب اراکی و حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی به پایان رساندم.»

وی پس از آن در دروس خارج فقه و اصول اساتیدمختلفی از جمله آیت‌اللّه حسین بروجردی، آیت‌اللّه سید‌احمد خوانساری، آیت‌اللّه سیدمحمدرضا گلپایگانی، آیت‌اللّه سید‌محمد محقّق‌داماد، آیت‌اللّه محمد‌علی اراکی.

تدریس
از مهم‌ترین امتیازات و توفیقات آیت‌الله ستوده، مسئله تدریس و شاگرد‌پروری او در طول بیش از چهل سال است. در میان شاگردان ایشان، شخصیت‌های برجسته‌ای دیده می‌شوند؛ وی در سال ۷۶ به عنوان مدرس نمونه برگزیده شد.

تألیفات و تحقیقات
در مورد آثار قلمی و تحقیقات علمی او می توان به آثار زیر اشاره کرد:
۱- تقریرات درس فقه و اصول آیت اللّه العظمی حاج آقا حسین بروجردی (ره) که اخیراً بخشی از این تقریرات، که پیرامون مسأله قبله است، با تحقیق و تصحیح فرزندش حضرت حجة الاسلام و المسلمین آقای شیخ مهدی ستوده، در مجلّه فقه اهل البیت (سال 6، ش 23) در 73 صفحه چاپ و منتشر شد. آیت اللّه العظمی بروجردی این تقریرات را در تاریخ 19 ذیعقده سال 1369 ه. ق تا 24 ربیع الاول 1370 ه. ق. تدریس کرده است.
۲- تقریرات درس اصول آیت اللّه محقق داماد (ره) .
۳- شرکت در تدوین کتاب مهم «جامع احادیث الشیعه» تحت نظر آیت‌اللّه بروجردی (ره) .

رحلت و تشییع
عارضه سخت چشم و کهولت سن و بیماری موجب شد که آیت‌اللّه ستوده، پس از پشت سر نهادن یک دوره بیماری، در ۸۰ سالگی (به سال قمری) در روز یک شنبه ۲۸ صفر الخیر ۱۴۲۰ ق، (۲۳خرداد ۱۳۷۸ش)، مطابق با روز رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) ساعت پنج بعد از ظهر در بیمارستان کامکار به لقاء‌اللّه پیوسته، و چشم از جهان فانی فرو بندد.

پیکر مطهر این استاد فرزانه بعد از ظهر روز دوشنبه ۲۹صفر از مسجد امام حسن عسکری (ع) به سوی حرم حضرت معصومه (س) تشییع شد. پس از ادای نماز به امامت آیت اللّه شیخ حسین وحید‌خراسانی، در مسجد موزه به خاک سپرده شد.