آرمان هیأت - بررسی انواع روضه‌خوانی‌ها و نوحه‌ها در «موسيقی عاشورا»

بررسی انواع روضه‌خوانی‌ها و نوحه‌ها در «موسيقی عاشورا»

فرهنگ: كتاب «موسيقی عاشورا» همزمان با ايام تاسوعا و عاشورای حسينی به قلم «تورج زاهدی» منتشر شد.

كتاب «موسيقی عاشورا» عنوان تازه‌ترين اثر پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری است كه به بررسی پيشينه تاريخی موسيقی مذهبی ايران پس از پذيرش اسلام و نيز تأثيرپذيری اين شاخه هنری از حوادث تاريخی پس از اسلام به ويژه واقعه عاشورا می‌پردازد.

اين كتاب به قلم تورج زاهدی تأليف شده است و نويسنده در آن در دو بخش به بررسی نغمات و الحان توليدشده بر مبنای حادثه عاشورا پرداخته است.

زاهدی در بخش نخست اين كتاب با موضوع «موسيقی مذهبی» ضمن تعريف و تقسيم‌بندی شاخه‌های گوناگون موسيقی مذهبی در ايران به ارائه يك گزارش تاريخی از آغاز مديحه‌سرايی‌‌ها و روضه‌خوانی‌‌های پيرامون واقعه عاشورا در ايران پرداخته است كه در ادامه با نقل‌قول‌ها و خاطراتی از جانب برخی استادان موسيقی در اين موضوع همراه شده است.

وی همچنين به نوحه‌خوان‌ها و روضه‌خوان‌های معروفی همچون سيد محمود واعظی، لسان طالقانی، اعتماد شيرازی اشاره كرده و از كار آن‌ها به عنوان شاخه‌ای از موسيقی مذهبی تعريف كرده است. زاهدی در اين مسير برای اعتبار گفته خود از سخن استادانی همچون روح‌الله خالقی و كتاب‌هايی مانند «سرگذشت موسيقی ايران» به عنوان شاهد و منبع بهره برده است.

نويسنده در تشريح نوع شكل‌گيری اين نغمات و الحان به بررسی ساختاری مراسم آيينی پيرامون حادثه عاشورا در ايران نيز توجه نشان داده و از منظر نحوه اجرا و ماهيت برپايی اين مراسم نغمات و آواهای عاشورايی موجود در اين مراسم را نيز مورد توجه قرار داده است.

زاهدی همچنين در فصل نخست كتاب خود به بررسی آواها و نواهای اختصاصی و ثبت شده در رديف‌های موسيقی ايرانی نيز توجه نشان داده است و نوع و شيوه استفاده از اين نغمات را در مراسم عزاداری مورد توجه قرار داده است.

وی همچنين در فصل دوم اين كتاب به بررسی قطعه موسيقايی عاشورا ساخته مرحوم «جواد معروفی» پرداخته است.

كتاب موسيقی عاشورا با شمارگان ۲۵۰۰ نسخه و قيمت ۲۵۰۰ تومان از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است.