آرمان هیأت - بعضي از اديان از اساس خرافه هستند

استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی گفت: خرافه به باوري گفته مي‌شود كه بر واقعيت استوار نباشد و خرافه مي‌تواند در اخلاق، دين، آداب و رسوم‌هاي اجتماعي، سياست و تمامي عرصه‌هاي زندگي انسان حضور داشته باشد.

به گزارش خیمه، سید یحیی يثربي افزود: بعضي از اديان از اساس خرافه هستند، بنابراین يكي از وظايف بشر تشخيص خرافه از واقعيت است، يعني بايد ببيند ديني كه دارد، آيا دين حقي است يا دين خرافي است؛ آيا شواهد استوار بودن بر واقعيت را دارد يا بر اساس اسطوره و تلقين بر او تحميل شده است؟ بنابراين تكليف جهاني انسان‌ها اين است كه با خرافه مبارزه كنند زيرا خرافه دشمن حقيقت و واقعيت است.

وی گفت: اساساً دين از خرافه آسيب مي‌بيند نه از بي‌ديني. چون آنكه بي‌دين اما درست‌انديش است، بر اساس مباني علمي به خداوند نرسيده، ولي ممكن است در آينده به دين برسد؛ اما آنكه دين‌دار است ولي تابع خرافه شده، از اساس راه را اشتباه رفته است و ديگر هيچ‌گاه به خداوند نمي‌رسد و واقعيت درست را در نخواهد يافت.

استاد فلسفه داشنگاه علامه طباطبايي افزود: براي جلوگيري از خرافه و گسترش آن، اول از همه نبايد حوزه ايمان را از عقل جدا كرد. اگر حوزه ايمان از عقل جدا شد، هر خرافه‌اي مي‌تواند در دين جا باز كند و هيچ ملاكي براي تشخيص خرافه نمي‌توانيم داشته باشيم.

وي ادامه داد: يكي از معجزات دين اسلام اين است كه حوزه عقل را از ايمان جدا نمي‌كند. بنابراين هر انساني مكلف است كه خرافات را با ترازوي عقل بسنجد. در واقع منشاء خرافه فاصله گرفتن از عقلانيت است.

يثربي اضافه كرد: خرافه مثل شر است، بعضي مواقع دقيقا مشخص نيست زادگاه شر كجاست ولي مهم اين است كه در جامعه پديد مي‌آيند و ظهور مي‌كنند.
دانشمندان و عالمان همانطور كه با شرها و امراضي مثل سيل، زلزله، بيماري و ... مبارزه مي‌كنند يا از آسيب‌رساني بيشتر آنها جلوگيري مي‌كنند بايد از خرافه هم جلوگيري و با آن مبارزه كنند.

وي يادآور شد: به عنوان مثال شهيد مطهري مطرح مي‌كند كه امام حسين (ع) در راه مبارزه با گناه شهيد شده است، اما ما امام حسين(ع) را به پناهگاه گناهكاران تبديل كرده‌ايم و مي‌گوييم اي كساني كه گناهكار هستيد بياييد امام حسين(ع) به شما پناه مي‌دهد و اين موضوع يك خرافه است كه در باورهاي ديني تشيع پديد آمده است و فقط افراد شجاعي مثل مرحوم مطهري توانستند اين خرافه‌ها را بازگو كنند.

يثربي اظهار داشت: مبارزه با خرافه‌زدايي نيازمند دو چيز است: فهم مردم و پنهان نكردن اين فهم كه نيازمند شجاعت است. مشكل اغلب انسان‌ها نداشتن فهم است وگرنه اگر كسي فهم داشته باشد آن را پنهان نمي‌كند و از هيچ چيز نمي‌هراسد.

استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبايي در پايان گفت:‌ به نظر من يكي از وظايف مهم شيعه دوازده امامي، فهم درست دين است.