آرمان هیأت - ایجاد کتابخانه فرهنگ سوگواری در ایران

فرهنگ - خیمه: سوگواره همسفران آفتاب، که به بررسی و معرفی سبک‌های موسیقیایی نوحه‌خوانی و سینه‌زنی اقوام ایرانی می‌پرداخت، عصر دیروز در فرهنگسرای انقلاب برگزار شد.

در این مراسم حاتم عسگری، پژوهشگر موسیقی، با بیان اینکه موسیقی در تمام مذاهب وجود دارد، با دسته‌بندی موسیقی گفت:«موسیقی مذهبی شامل دسته‌های مختلفی است که یکی از آنها موسیقی سینه‌زنی است که در قرن هشتم به وجود آمد.»

وی همچنین به موسیقی روضه‌خوانی اشاره کرد که بزرگترین آنها تاج نیشابوری و ضیاءالذاکرین است.

عسگری افزود:«تعزیه یکی از هنرهایی است که در میراث فرهنگی ما به ثبت رسیده است و باید بدانیم که هر یک از مجالس تعزیه بر اساس یکی از دستگاه‌های موسیقی قرار داده شده است و یک اپرای مذهبی است. مثلا تعزیه مسلم در دستگاه ماهور و تعزیه حضرت علی اکبر در چهارگاه انجام می‌شود.»

وی اظهار کرد که موسیقی رشادت، موسیقی رزمی و موسیقی عرفانی از دیگر دسته‌بندی‌های موسیقی مذهبی است.

در ادامه این برنامه، هوشنگ جاوید،‌از پژوهشگران عرصه موسیقی آیینی در سخنرانی خود درباره سوگواری در فرهنگ مردم ایران گفت:«برای نگرش درست به موسیقی ایران موظفیم موسیقی دینی و مذهبی را تفکیک کنیم و شاخه‌های ان را خوب بشناسیم.»

وی با تفکیک موسیقی دینی و مذهبی گفت که موسیقی مذهبی به حدی گسترده است که شاید در ذهن نگنجد.

جاوید همچنین با دسته بندی سوگوار به سوگواری ملی، سوگواری قومی-طایفه‌ای و سایر انواع سوگواری‌ها گفت:«وقتی به تاریخچه نوحه‌گری نگاه می‌کنیم، متوچه خواهیم شد که فرهنگ سوگواری در دوره‌های مختلف تغییر کرده است.»

وی ادامه داد:«مرثیه با ادوات موسیقی پیش از اسلام به وجود آمده است و ما در فرهنگ کهن ایرانی حتی شاهد مرثیه برای حیوانات هم بوده‌ایم و باربد اولین کسی بوده است که این کار را به وسیله چنگ انجام می‌داده است.»

جاوید با اشاره به تعریف موسیقی مذهبی در کتب تاریخی گفت:«در این کتاب‌ها برای نوحه‌گر جایگاه مولفی قائل شده‌اند و این نشان از اهمیت و عظمت این مساله دارد.»
وی ابراز امیدواری کرد که بزرگترین کتابخانه فرهنگ سوگواری در ایران را داشته باشیم.

در این مراسم، گروه موسیقی مذهبی یالرود نور و گروه موسیقی مذهبی سامان به اجرای برنامه پرداختند.

گروه موسیقی مذهبی سامان از استان چهارمحال و بختیاری به اجرای مراسم سینه‌زنی و چاق چاقو و کلب‌زنی به همراه نوحه‌خوانی جهانبخش کردی‌زاده پرداخت.

در پایان این برنامه از هوشنگ جاوید، حاتم عسگری، بهروز وجدانی و سید محمدرضا بلادی تجلیل به عمل آمد.