آرمان هیأت - درباره پیتر چلكوفسكی

پیتر چلكوفسكی، مستشرق و تعزیه‌شناس بزرگ آمریكایی است که مقالاتی در باب «تعزیه در ایران» نگاشته است.

فرهنگ-خیمه: پیتر چلكوفسكی،‌ استاد هنرهای ایران و خاورمیانه در دانشگاه نیویورك به طور كلی به مطالعات مذهبی بستگی داشت.

این استاد لهستانی‌تبار دانشگاه نیویورك، رئیس بخش شرق شناسی و تعزیه شناس برجسته است.

پیتر چلكوفسكی می‌نویسد: «تعزیه در ایران نمایشی سنتی است كه شكل و محتوایش را از سنت‌های دیرینه مذهبی گرفته است. تعزیه هر چند ظاهری اسلامی دارد اما قویاً ایرانی است و نیروی الهام خود را از میراث فرهنگی و سیاسی آن دیار می‌گیرد. من برای اولین بار حس كردم كه هیچ چیز در تعزیه ایرانی ساختگی و مصنوعی نیست. همه چیز در عین سادگی سخت طبیعی است و اصولاً همین ساده بودن و طبیعی بودن امتیازی بدان می‌بخشد كه باعث تجلی بیشتر و استحكام و اصالت و حقانیت بیشتر آن است. تعزیه ایرانی مانند زندگی است. ساده و آرام، غنی و بی‌تكلف.»
‌
پیتر چلكوفسكی‌ در سمینار نمایش و دین، با موضوع «نخل، تعزیه، تاجه: مراسم تدفین یا تدفین مراسم» مقاله خود را ارائه كرد.

«نظامی، نمایشنامه نویس چیره دست»، «هنرهای عامیانه: حمایتگر و پرهیزگار»، «هنرهای عامیانه»، «آثار سنت‌های ایرانی در مراسم ماه محرم در کارائیب»، «تعزیه در میان مسلمانان شیعه» ازجمله مکتوبات او است.