مراسم رونمایی ترجمه کتاب امام حسین(ع) در تفکر مسیحیت با حضور نویسنده این اثر برگزار شد
20 ارديبهشت 1389 ساعت 12:23
مراسم رونمایی ترجمه کتاب امام حسین(ع) در تفکر مسیحیت با حضور نویسنده کتاب، آنتوان بارا و مترجم آن غلامحسین انصاری در سالن همایش‌های سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
فرهنگ-خیمه: نقد و بررسی كتاب حسین(ع) در اندیشه مسیحیت، عصر یكشنبه در سازمان تبلیغات اسلامی و با حضور مؤلف آن، آنتوان بارا برگزار شد.
كنفرانس خبری كتاب «حسین(ع) در تفكر مسیحیت» ۱۹ اردیبهشت ماه با حضور «آنتوان بارا» نویسنده این اثر، «سیدحسین میركریمی» مدیرعامل مؤسسه چاپ و نشر بین‌الملل و حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدجواد ادبی» پژوهشگر و عضو مشورتی شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
بارا در این نشست خبری با اشاره به اینكه در نگارش كتاب «حسین(ع) در اندیشه مسیحیت» به امری والاتر از بررسی موضوع قیام و شخصیت امام حسین(ع) از منظر اناجیل اربعه توجه داشته است، گفت: انجیل‌های چهارگانه را افرادی متفاوت و برای ملل متفاوت نوشتند و در هركدام از آنها نوعی نگاه اعم از فلسفی و یا اجتماعی را جاری ساختند. حضرت عیسی(ع) در كلام خود همواره به این موضوع اشاره داشته است كه پس از كسانی حاضر خواهند شد كه آئین او را تكمیل می‌كنند و این مسأله در قرآن كریم نیز به این صورت متجلی شده است كه واژه دین بهره‌برداری می‌شود و نه واژه ادیان. در این كتاب تلاش كردم به بررسی این موضوع بپردازم كه واژه تسلی‌دهنده كه از زبان حضرت عیسی(ع) برای جانشین او عنوان شده است ناظر بر پیامبر اكرم(ص) است و یا اینكه بر فرد دیگری دلالت دارد.
بارا افزود: شأن انبیای الهی بالاتر از پروردگار نیست و هنگامی كه ذكر می‌كنیم حضرت عیسی(ع) به تسلی‌دهنده پس از خود است متوجه می‌شویم كه این واژه تاكنون مورد تحقیق فراوانی قرار نگرفته است و من در پژوهش‌هایی كه انجام دادم و در این كتاب از آنها یاد شده است، متوجه شدم كه این تسلی‌دهنده چیزی جز روح‌القدس نیست.
وی ادامه داد: آنچه در سرنوشت حضرت امام حسین(ع) قابل توجه است وجود یك رنج و الم بود كه وی به جان خرید تا خود را فدای سه دین آسمانی كند و شاید اگر این شهادت وجود نداشت ادیان الهی تا به امروز باقی نمی‌ماندند. شهادت حضرت امام حسین(ع) در واقع مهر تأییدی است بر حقانیت سه دین الهی بود.
بارا در تشریح این موضوع كه چگونه به موضوعی مانند ارتباط امام حسین(ع) و آئین مسیحیت علاقه‌مند شده است، گفت: هر دوی این افراد پیش از شهادت خود، از وقوع آن خبر داده‌اند. حضرت عیسی(ع) به روایت اناجیل چهارگانه تشنه از دنیا رفت. هر دوی این افراد فریاد دادخواهی خود را در میان مردمان سنگ دل سردادند كه البته تفاوت در شیوه وقایعی كه در نهایت برای آنها رخ داد نیز بر اساس حكمت الهی قابل تفسیر است. من سعی كردم در این كتاب عنوان كنم كه شباهت عجیبی میان شهات امام حسین(ع) و ماجرای روا شده بر عیسی(ع) و شهادت او (به اعتقاد میسحیان) وجود دارد. در نوع خروج آنها از خانه و سرزمینشان نیز شباهت‌های عجیبی وجود دارد وجود دارد. حضرت عیسی(ع) ذكر كرد كه برای حفظ ناموس قوم مبعوث شده است و حسین نیز برای اصلاح قیام كرد و هر دوی این دو تن با سرنوشت مشابهی روبرو شدند كه البته به اعتقاد من حكمت پروردگار است برای جاودانه ماندن پیام الهی كه خداوند از طریق این بندگان خویش فرستاده است.
بارا همچنین درباره انگیزه شكل‌گیری این اثر نیز اظهار كرد: در دوران نوجوانی علی‌رغم علاقه حادثه كربلا چیز زیادی نخوانده بودم و كتاب‌های تاریخی نیز درباره آن سكوت كرده بودند. هنگامی كه توانستم به كار مطبوعاتی وارد شوم فرصت مناسبی پیش آمد تا با مسائل فكری مرتبط با این موضوع آشنا شوم و كتاب‌های مقتل را بخوانم. شرق‌شناسان تا به امروز به این واقعه از نظر مادی نگاه كرده‌اند و روح الهی واقعه را مد نظر نداشته‌اند، ولی ما مسیحیان عرب به دلیل نزدیكی به هویت فكری مسلمانان عرب با این واقعه قرابت بیشتری داریم. برای نگارش این اثر من ۷ سال مطالعه و تحقیق كردم و زبان مردم عادی را نیز برای آن برگزیدم.
حجت الاسلام و المسلمین محمدجواد ادبی نیز در این مراسم با اشاره به ویژگی‌های قابل توجه نثر ادبی بارا اظهار كرد: او واژه پسر خدا بودن را به فرزند روحانی بودن پروردگار تعبیر كرده است و آن را به عنوان سرمنشأ داشتن حضرت عیسی(ع) از غیب تعبیر می‌كند. وی فداكاری امام حسین(ع) را با اندیشه مسیحیت و عبارت «كل یوم عاشورا كل ارض كربلا» پیوند میزند و در نهایت این نتیجه را می‌گیرد كه تا زمانی كه ظلم و تعدی در جهان وجود داشته باشد، امكان قیام حسینی نیز فراهم است.
عضو مشورتی شورای عالی انقلاب فرهنگی تأكید كرد: برشمردن وجوه اشتراك میان حادثه عاشورا و نیز سرگذشت حضرت عیسی(ع) از وجوه قابل احترام و ارجمند این اثر است به طوری كه او ذكر می‌كند كه امام حسین(ع) توسط نزدیك ترین مردمان به او انكار شد و حضرت عیسی(ع) نیز توسط شاگردانش.
وی افزود: بارا در این كتاب سعی كرده است انقلاب امام حسین(ع) را به نوعی به روز كند و آن را امری پیوسته و ماندگار معرفی كند.
در این جلسه، حجت‌الاسلام محمد جواد ادبی مدرس رشته مطالعات ادیان نكاتی را درباره این كتاب بیان كرد و گفت: من بنا دارم تا از منظر بین‌الادیانی به نقد این كتاب بپردازم و نقطه‌هایی از این كتاب كه قابلیت توجه بیشتر دارد را بررسی كنم.
ادبی سپس ادامه داد: بارا علت انتخاب «حسین بن علی(ع)» برای این كتاب را آن حدیث پیامبر مكرم اسلام می‌داند كه فرموده‌اند: «ان لقتل الحسین حرارة فی قلوب المومنین لن تبرد ابدا»؛ حرارت حماسه حسینی و تاثیر شگرف او در فضای زیست و زندگی بشر آتشی در جان انسان‌های آزاده به وجود آورده است كه این آتش هیچگاه از بین نخواهد رفت و به خاموشی سردی و فسردگی نخواهد گرائید.
وی در ارائه تفسیر بارا از این حدیث پیامبر اسلام(ص) افزود: او می‌گوید، با توجه به اینكه پیامبر اسلام فرموده‌اند مومنین و نه مسلمانان، من نیز یكی از آن مومنین هستم و در این میانه اهل ایمان گستره وسیع‌تری را در بر می‌گیرند. «قل تعالوا الاكلمه سواء بیننا........»، توحید مبنای اولیه‌ای است كه در ادیان ابراهیمی، مشخصاً به آن اشاره شده و من یكی از كسانی هستم كه ذیل این حدیث قرار می‌گیرم.
ادبی در این باره افزود: او یك وجه عاطفی هم به این دلیل خود افزوده و می‌گوید: من می‌خواهم در طول ساعات شبانه روز خود هر روز دو ساعت با حسین بن علی(ع) همنشین باشم.
ادبی در ادامه و در تحلیل دیدگاه‌های بارا درباره انگیزه‌اش از نگارش كتاب خود درباره امام حسین(ع) گفت: یكی از مسائل مطرح در الهیات جدید همگامی با عالم ملكوت و خداوند است؛ اینجا هم نویسنده می‌گوید: همنشینی من با حسین ابن علی(ع) سبب نگاه عاشقانه و معرفت‌آمیز من به او شده است.
وی در این باره افزود: گویی شما در كنار اقیانوس واقع شدید و ترنم آن شما را تحت تاثیر قرار داده است؛ مولوی از قول شمس تبریزی می‌گفت: «من ماهی‌ام، نهنگم، امانم آرزوست»، اگر ما جست‌وجوگر واقعی و شناگر باشیم، بهترین اقیانوس، اقیانوس معارف اهل بیت(ع) و در این میانه كشتی امام حسین(ع) سریع‌تر است.
در ادامه ادبی به نكات دیگری از این كتاب اشاره كرد و گفت: نكته خیلی خوبی كه آنتوان بارا در كتاب به آن اشاره می‌كند، این است كه بسیاری از نویسندگان مسلمان به چارچوب‌های شخصیتی و مجاهدت بی‌بدیل و معرفت بی‌نظیر حسین بن علی(ع) بی‌توجه بوده‌اند؛ اما من عرب مسیحی خواستم به نویسندگان مسلمان تذكاری بدهم كه شما با داشتن شخصیت این چنینی كه دارای ویژگی‌های «نبوت» است به آن كم توجهید و این نیز جزو انگیزه‌های نویسنده برای پرداختن به این شخصیت شده است.
وی در ادامه با ایجاد مقایسه‌ای بین «بارا» و «هانری» كربن افزود: علامه طباطبایی در مورد هانری كربن می‌گفت: خدمتی كه وی در مورد ملاصدرا، محی‌الدین ابن عربی و ابن سینا داشت؛ به گونه‌ای بود كه توانست از منظر دیگری به موقعیت متفكران فیلسوف ما بپردازد. خوش‌تر آن باشد كه سر دلبران/گفته آید در حدیث دیگران.
ادبی در این باره افزود: مصداق این بیت را در كتاب «بارا» می‌توان دید یعنی نگاه یك مسیحی عرب در بافت جامه اسلامی.
وی در برشماری دیگر نكات موجود در كتاب بارا درباره شخصیت امام حسین(ع) افزود: اشكالی كه خود او می‌گیرد، این است كه وقتی مستشرقین خواستند به تاریخ اسلام، زندگی پیامبر(ص) و ائمه بپردازند، منظر اسلامی ندارند و نمونه‌های آن را در «دائرةالمعارف اسلام و قرآن» منتشر شده در «لیدن» هلند و «بریل» می‌توان دید كه یك مستشرق با نگاه غربی به سراغ آموزه‌های دینی ما آمده است.
ادبی در این باره افزود: او می‌گوید كه من از نگاه ملاطفت‌آمیز اسلامی و از دید یك متفكر شرقی و مسیحی كه در محیط جهان اسلام پرورش یافته و حتی در مدارس آنها درس خوانده به این موضوع پرداخته‌ام.
وی این بیان بارا را اینگونه تحلیل كرد كه او در نوع نگاه به مسأله «تقدس» بین خود به عنوان یك مسیحی عرب، با یك مسیحی غربی تفاوت قائل است و می‌گوید: مسیحیان غربی، این مسأله را اینگونه كه ما در نظر می‌گیریم، در نظر نمی‌گیرند، اما من به عنوان یك مسیحی عرب مفاهیم «مقدس»، «معصوم» و در «هاله‌ای» از عظمت بودن پیامبر و اهل بیت(ع) او را می‌فهمم، این در حالی است كه مستشرقین عینك همراهی با پیامبر و اهل بیت و آموزه‌های دینی ما را به همراه خود ندارند.
ادبی در ادامه بررسی و تحلیل این كتاب به بررسی اناجیل اربعه توسط بارا در فصل اول كتابش اشاره كرد و گفت: در فصل اول او به مسأله الهیات مسیحی و اناجیل اربعه و جایگاه حضرت عیسی(ع) در آنها نظر می‌كند.
وی افزود: چهار انجیل وجود دارد كه سه تای آنها به نام‌های «متی»، «مرقوس» و «لوقا» با یكدیگر همنوا هستند؛ به این معنا كه شما در آنها عیسی(ع) را خدا نمی‌بینید، بلكه در جایگاه یك انسان با مرتبه‌ای بالاتر قرار دارد؛ تنها در انجیل «یوحنا» است كه عیسی(ع) تبدیل به فرزند خداوند می‌شود.
ادبی در تحلیل این مسأله گفت: این اشكال‌یابی خیلی خوب، اما غیرعمیق مطرح شده است؛ یعنی یك اشكال متدولوژیك وجود دارد و آن اینكه این مشكل خداوند یا فرزند بودن عیسی(ع) از كجای تاریخ نوشتن اناجیل نشأت گرفته است؛ در واقع او می‌توانست به حجیت و وثاقت اناجیل نوشته شده در دهه‌های «۷۰ تا ۱۰۰» میلادی بیشتر بپردازد و بنده فكر می‌كنم بارا به علت اینكه خود نیز یك مسیحی است، برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نقدهای جدی، از چكش كاری این مسأله خودداری كرده است.
ادبی در ادامه با اشاره به موضوع دیگری گفت: این نویسنده، تفسیر جدیدی دارد از لفظ «تسلی دهنده» در انجیل «یوحنا» در باب شانزدهم آیه پنجم. باور بسیاری از دین‌شناسان این است كه این تسلی دهنده «پیامبر اسلام(ص)» است؛ اما بارا به نحو دیگری می‌گوید: هیچ پیامبری نمی‌تواند پیامبر پس از خود را بفرستد، زیرا این در چارچوب قدرت خداوند است و در این آیه رگه‌هایی از اخبار حضرت عیسی(ع) به شخصیت حسین بن علی(ع)را می‌توان دید؛ به این معنا كه مسیح از او به عنوان شهید و نه پیامبر سخن می‌گوید و این تفسیر كاملاً نو و بی‌سابقه در الهیات مسیحی و اسلامی است. البته او اطلاق این تسلی دهنده به پیامبر اسلام(ص) را رد نمی‌كند، بلكه تفسیری جدید را به آن افزوده است.
یادآور می‌شود، نشست دیگری با عنوان كنفرانس خبری «كتاب حسین(ع) در تفكر مسیحیت» با حضور نویسنده در بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران امروز ۲۰ اردیبهشت ماه برگزار شد.
علاقه‌مندان می‌توانند برای آشنایی بیشتر با «عاشوراپژوهان غیرایرانی»، به «پرونده ویژه خیمه» در این زمینه مراجعه کنند.
کد مطلب: 12915