آرمان هیأت - طرح تردد در مورد حجاج ایرانی اجرا می‌شود

این طرح به انتقال حجاج از مكه به مشاعر برای انجام مناسك حج در ایام تشریق و بازگرداندن زایران به مكه‌‌ مكرمه برای تكمیل اعمال حرم مربوط است.

جامعه:‌ شیوه‌ جابه‌جایی زایران ایرانی در حج تمتع امسال با توجه به اجرای طرح «تردد» در مكه مكرمه برای انتقال حجاج از مكه به مشاعر در ایام تشریق تغییر می‌كند.

برای اجرای كامل طرح تردد ۵ مرحله در نظر گرفته شده است كه در مرحله‌ نخست حجاج تركیه، اروپا، آمریكا و استرالیا، در مرحله‌‌ دوم حجاج جنوب شرق آسیا و در مرحله‌‌ سوم حجاج ایرانی و كشورهای آفریقایی غیرعرب و در ۲ مرحله‌‌ آینده هم حجاج كشورهای عربی و جنوب آسیا و حجاج داخلی عربستانی از این طرح بهره‌مند می‌شوند؛ امسال برای نخستین‌بار این طرح برای حجاج ایرانی اجرا می‌شود.

به منظور آشنایی هرچه بیشتر مدیران و عوامل كاروان‌های حج تمتع و سایر دست‌اندركاران اجرایی و فرهنگی حج با نظام نقل ترددی حجاج بین مكه مكرمه و مشاعر مقدس، سایتی به نشانی www.taradod.haj.ir توسط دفتر بهسازی، آموزش و فناوری طراحی و راه‌اندازی شده است‌.

این طرح به انتقال حجاج از مكه به مشاعر برای انجام مناسك حج در ایام تشریق و بازگرداندن زایران به مكه‌‌ مكرمه برای تكمیل اعمال حرم مربوط است و منظور از واژه‌‌ «نقل ترددی» این است كه اتوبوس‌ها در چند نوبت به‌صورت چرخشی به رفت و برگشت برای جابه‌جایی حجاج بین مكه‌‌ مكرمه و مشاعر مقدس اقدام می‌كنند و زایران با استفاده از مسیرهای تقریبا اختصاصی و دوطرفه از مقابل ایستگاه‌های مشخص و شماره‌گذاری‌شده، سوار و به نقطه‌ بعدی منتقل می‌شوند.

اصولاً حجاج به ۳ روش به مشاعر (عرفات، مشعر و منا) منتقل می‌شوند؛ یك نوبت حركت (ردّ واحد)، ۲ نوبت حركت (ردین) و حركت‌های متعدد. روش تحویل و به‌كارگیری اتوبوس‌های مشاعر برای جابه‌جایی ۱۰۰هزار حاجی ایرانی به‌شیوه‌‌ «رد واحد» انجام می‌شود كه قرار است، از حج ۱۳۸۹ تغییر كند.

نظام رد واحد چنین است كه بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ دستگاه اتوبوس برای حدود ۱۰۰هزار زائر با توجه به ظرفیت كاروان‌ها (بین ۳ تا ۶ دستگاه برای هر كاروان) در روز هفتم ذیحجه با نظارت ستاد عملیات حج به مدیران كاروان تحویل داده می‌شود كه تا روز ۱۲ ذیحجه در اختیار آنها قرار دارد تا مسیرهای عرفات، مشعر و منا را یك‌بار طی كنند.

در این سیستم برای هر اتوبوس یك بلیت (تذكره) به ارزش ۳۶۰ ریال سعودی شامل چهار برگ، خاص هر مسیر در نظر گرفته شده و نام شركت، شماره اتوبوس، ظرفیت و نام راننده در هر كدام آنها درج شده است. در این شیوه، اتوبوس و راننده كامل در اختیار مدیر كاروان قرار دارد.

اصولاً نظام حركت از مكه با مشاعر و بازگشت به مكه درباره بیش‌تر كشورها به‌صورت «ردین» است، یعنی اتوبوس‌ها در اختیار مدیر كاروان قرار ندارند، بلكه در اختیار مؤسسه‌ها هستند. به این معنی كه اتوبوس‌های محدودتری تقریباً دوبار در جابه‌جایی نفرات به مشاعر شركت دارند و به ازای هر صندلی، ۱۸۰ ریال سعودی پرداخت می‌شود‌ اما درباره‌‌ ایران بیش‌تر به‌دلیل لزوم بهره‌گیری از اتوبوس‌های مكشوف، نظام «رد واحد» اجرا می‌شد و اتوبوس، هر مسیر را یك‌بار طی می‌كرد.

در این طرح برای مثال به جای ۲ هزار و ۳۰۰ دستگاه اتوبوس كه قبلاً برای انتقال ۱۰۰هزار حاجی ایرانی در اختیار مدیر كاروان بود و هریك مسیرهای یادشده را یك‌بار طی می‌كرد، تقریباً ۷۰۰ دستگاه به‌كار گرفته می‌شود، با این تفاوت كه اتوبوس‌ها با سرعت بیش‌تری به مسافرگیری و پیاده كردن زایران اقدام می‌كنند بنابراین لازم است زائران دسته‌بندی، آماده‌سازی و توجیه شوند تا از بروز معطلی در مسیر تحقق طرح جلوگیری شود.

در این ارتباط، تقسیم‌بندی و نوبت‌بندی زایران و كاروان‌های مستقر در ساختمان‌های مكه برای انتقال به عرفات از مهم‌ترین نكات اجرایی طرح محسوب می‌شود.

طبیعی است در عربستان ارگان‌هایی مانند وزارت حج، مؤسسه‌‌ مطوفین، سندیكای اتوبوس‌داران (نقابه)، شركت‌های حمل و نقل، پلیس، راهنمایی و رانندگی، آتش‌نشانی، امارت مكه، وزارت راه و شهرداری مكه درگیر این برنامه خواهند بود.

با توجه به اجرای جدید این طرح برای حجاج ایرانی، وظایفی برای ستاد حج ایران تعریف شده است تا از بروز مشكلات احتمالی جلوگیری شود؛ لزوم اطلاع‌سانی درباره‌‌ نحوه‌‌ اجرای برنامه‌ها با هماهنگی طرف‌های سعودی، تهیه‌‌ جدول زمانی برای خروج كاروان‌ها و عزیمت گروه‌ها در مسیرهای مكه و مشاعر، توصیه به نظم و وقت‌شناسی و حركت به‌موقع و عدم حضور زائران در مسیر اتوبوس‌ها، همكاری و تعامل كامل با مؤسسه‌‌ مطوفین،‌ تعیین صندلی هر فرد و قرعه‌كشی یا اعمال هر ترتیب دیگری برای سوار كردن مردم، دعوت مردم به حفظ آرامش و تعاون بین بعثه‌ها و مؤسسه‌های طوافه از الزامات مهم اجرای صحیح طرح به‌شمار می‌آید.

كاهش تعداد اتوبوس‌ها در خطوط مشاعر و در نتیجه، افزایش تردد و كاستن از حجم ترافیك‌های طولانی، منتفی شدن مسأله‌‌ پاركینگ در عرفات و مزدلفه به‌علت حداقل توقف و حداكثر تحرك اتوبوس‌ها، كاهش مدت زمان انتقال بین مسیرها و كوتاه شدن زمان جابه‌جایی، خسته نشدن زایران كه در اثر توقف‌های طولانی در شرایط ازدحام و ترافیك وسایل نقلیه پیش می‌آمد، استفاده بهتر از فضاهای موجود و امكان اختصاص مكان‌های جدید برای استقرار مردم در قلمروی مشاعر مقدس، جداسازی مسیر پیاده از سواره‌رو، چند برابر شدن امكان استفاده از صندلی برای جابه‌جایی حجاج، وابستگی نداشتن حاجی و مدیر كاروان به یك اتوبوس خاص كه قبلاً موجب صرف انرژی فراوان برای مراقبت شدید مدیر از راننده و اتوبوس می‌شد، كاهش امكان فرار و كم‌كاری رانندگان اتوبوس‌ها، كاهش آلودگی محیطی، رفع مشكلات غذارسانی و تردد خودروهای امدادرسان و باز بودن مسیرها برای شرایط اضطراری از جمله مزایای این طرح است.