کتاب «عاشورا:قراءه المفاهیم واسالیب الاحیاء» از سوی دارالملاک منتشر شد

25 آبان 1389 ساعت 10:17

انقلابی که پرچم اصلاح را بر افراشته و با این عنوان، شناخته می‌شود، نیاز دارد که روش‌ها و ابزارهای احیای آن، اصلاح شود و مفاهیم آن، تفسیر و با زمان، تطبیق داده شود.


فرهنگ: کتاب «عاشورا: نگرشی بر مفاهیم و روش های احیاء»، نوشتۀ شیخ حسین الخشن از طرف مؤسسۀ «الفکر الاسلامی المعاصر» منتشر شده بود، به تازگی توسط انتشارات دارالملاک، به چاپ رسید.

مؤلف کتاب «عاشورا: بررسی مفاهیم و روش‌های احیا» در مقدمه کتاب چنین می‌گوید:

«عاشورا، پیوسته به عنوان انقلابی با ثمرات بی‌پایان و مدرسه‌ای که در تمام دوره‌ها به تربیت شاگردان خود می‌پردازد و خاطره‌ای که در طول زمان، تکرار می‌­شود، باقی خواهد ماند. اما این نکته، قابل توجه است که انقلاب‌های بزرگ، با مرور زمان دچار نوعی دگرگونی می‌شوند که این دگرگونی، رسالت آن‌ها را مخدوش کرده و متناسب با اهداف و خواستگاه این انقلاب‌ها نیست. برای همین، همواره نیاز است که طبقه فرهنگی و دانشمندان امّت، مراقب باشند تا تحریف و امور باطل در انقلاب، راه پیدا نکند.»

مؤلف کتاب، در ادامه چنین می گوید:
«انقلابی که پرچم اصلاح را بر افراشته و با این عنوان، شناخته می‌شود، نیاز دارد که روش‌ها و ابزارهای احیای آن، اصلاح شود و مفاهیم آن، تفسیر و با زمان، تطبیق داده شود.»

مؤلف برای رسیدن به این هدف، کتاب را به دو بخش، تقسیم می­کند:
بخش اول: دربارۀ مفاهیمی که انقلاب حسینی در مقام تصحیح آن‌ها بود. بخش دوم: سخن از اهداف و اسالیب احیای عاشورا.

در فصل اول، مؤلف یک سلسله مفاهیم را ذکر می‌کند که انقلاب امام حسین در مقام اصلاح آن‌ها بوده و در این بخش، مؤلف سخن خود را از امت چپاول شده و شکست خورده، شروع می‌کند و سپس به بحث در مورد اسبابی می‌پردازد که نیروی امت را به هدر داده و آن‌ها را در معرض شکست، قرار می‌دهد؛ و از جملۀ این اسباب، خریدن افراد و گرسنه نگاه داشتن مردم و محاصرۀ اقتصادی و تهدید و ارعاب را ذکر می‌کند. سپس به بررسی مجموعه‌ای از مفاهیم، می‌پردازد؛ از جمله، کناره‌گیری و عزلت گزیدن، اطاعت از سلطان جائر، فرق مفهوم انقلاب و آشوب، مرجئه و تخریب دین.

وی سپس با دقت به بررسی هر کدام از این مفاهیم و چگونگی برخورد مسلمانان با این مفاهیم، می‌پردازد. همچنین به بررسی ارتباط این مفاهیم با امت اسلامی و چگونگی به سلطه در آمدن امت اسلامی توسط بنی امیه به دور از موازین صحیح اسلامی، می‌پردازد.

فصل دوم با عنوان ‌«یادواره‌های عاشورایی: وظیفه، هدف و راه‌ها» دربارۀ سبب برپایی یادواره‌ها، بحث می‌کند و همچنین دربارۀ چرایی یاد عاشورا و چگونگی تکرار تاریخ اسلامی. در ادامه به بررسی چگونگی احیای یاد عاشورا در امت اسلامی حاضر و بیان مجموعه‌ای از انتقادات دربارۀ این یادواره‌ها، از نظر شرع و فقه می‌پردازد و سه نمونۀ اساسی را ذکر می‌کند:

۱- ضربه زدن به پیکر توسط شمشیر ها؛
۲- زیارت امام حسین (علیه السلام) و اهداف آن؛
۳- خطبه های عاشورایی.

وی در این قسمت، به بیان نکات مثبت و منفی هر نمونه می‌پردازد تا به برخی نتایج مهم دربارۀ زنده نگاه داشتن یاد عاشورا و مجالس ذکر عاشورا، دست یابد و در نهایت، به این نتیجه می‌رسد که «مشکلات متعددی در تحقیقات و مطالعات تاریخی وجود دارد؛ مثل مشکل فرق میان قضایای تاریخی و عقایدی؛ چرا که برخی قضایای تاریخی هستند که با قصد یا بدون قصد، لباس عقیده بر تن می‌کنند. علاوه بر این، مؤلف از یک خلل روشی بزرگ نیز یاد می­‌کند؛ چرا که هر علمی روش و ابزارهای مخصوص به خود را داراست و این امری است که اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا باعث سرایت احکام قضایای عقایدی به قضایای تاریخی می‌­شود.»

گفتنی است که به طور خلاصه این کتاب، تلاش جدیدی است برای بازنگری روش‌های احیای یاد عاشورا؛ و این امر، نیاز به بحث و تحقیق دارد، حتی با روش نقدی به خاطر روشن‌تر شدن برخی از مفاهیم اساسی اسلامی.


کد مطلب: 14830

آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/news/14830/کتاب-عاشورا-قراءه-المفاهیم-واسالیب-الاحیاء-سوی-دارالملاک-منتشر

آرمان هیأت
  https://www.armaneheyat.ir