آرمان هیأت - برخی از نوحه‌ها به سبب استفاده مناسب از ردیف‌های آوازی ماندگار است

برخی از نوحه‌ها به سبب استفاده مناسب از ردیف‌های آوازی ماندگار است

مداحان و افرادی که دست اندرکار تولید موسیقی‌های مذهبی هستند باید در خلق این آثار بگونه‌ای کار کنند که تولیدات آنان اهداف عالیه عاشورا را تداعی کند.

فرهنگ: «محمد گلريز» خواننده سرودهای انقلابی با آسيب‌شناسی موسيقی‌های آيينی و مذهبی رايج در کشور، سبب ماندگاری برخی از نوحه‌های گذشتگان را به خاطر استفاده مناسب و علمی آنان از رديف‌های آوازی ايرانی دانست.

محمد گلریز خواننده سرودهای انقلابی با اشاره بر اینکه موسیقی آیینی نشات گرفته از فرهنگ تعزیه‌، نوحه و مراثی در غالب اشعار حماسی بوده است، اظهار داشت: برهمین اساس ردیف‌های آوازی ایرانی نیز از تعزیه و مرثیه‌خوانی تشکیل یافته است.

وی در ادامه با بیان اینکه در ردیف‌های آوازی ایرانی گوشه‌های بسیار مناسبی برای خلق موسیقی‌های آیینی داریم‌، افزود: متاسفانه هنرمندان کشور برخلاف گذشتگان از این گوشه‌های آوازی به نحو شایسته‌ای در تولید آثار موسیقایی آیینی استفاده نمی‌کنند.

گلریز با اشاره به برخی از گوشه‌های دستگاه‌های آوازی گفت: هنرمندان می‌توانند با استفاده از گوشه‌های بیداد، بختیاری‌، لیلی و مجنون در دستگاه همایون و یا گوشه رجز در چهارگاه و یا رضوی در دستگاه شور آثار بسیار مناسبی را برای ایام محرم خلق کنند.

وی ادامه داد: علت ماندگاری اذان زنده یاد، «موذن زاده اردبیلی» به سبب استفاده آن بزرگوار از گوشه روح الارواح بوده که در بیات ترک خوانده بود.

وی تصریح کرد: متاسفانه گاهی در مراسم عزاداری شاهد پخش موسیقی‌هایی بی‌محتوایی هستیم که شباهت بسیار با موسیقی‌های لوس آنجلسی دارند.

گلریز ادامه داد: بطور قطع و یقین ترویج اینگونه موسیقی‌های غربی در مراسم‌های عزاداری با نیات و اهداف خاصی صورت می‌پذیرد که باید با ریشه‌یابی این عوامل از گسترش آن جلوگیری شود.

وی با بیان اینکه رسانه‌ها نقش بسیار موثری در شناساندن موسیقی آیینی و مذهبی دارند، یادآور شد: متاسفانه گاهی در رسانه ملی شاهد پخش مداحی‌ها و نوحه‌هایی هستیم که هیچ سنخیتی با فرهنگ عزاداری گذشتگان ما ندارد.

محمد گلریز در ادامه با اشاره به تبلیغات مذهبی گفت: برنامه‌های مذهبی ما بیشتر حالت شو و نمایش گرفته، حتی گاهی از کل نوحه فقط صدای «س» نام «امام حسین» شنیده می‌شود و جهتی تبلیغاتی را سیر می‌کند که مناسب هم نیست و در واقع توانایی جذب مناسب جوانان و معرفی ائمه و معصومین را ندارد.

وی یادآور شد: رهبر انقلاب نیز در بیانات‌شان ترغیب به عدم استفاده از آهنگ‌های مبتذل داشته و بر اصالت مساله محرم و عاشورا و تبیین هدف والای این مساله همیشه تاکید داشته‌اند.

گلریز تصریح کرد: مداحان و افرادی که دست اندرکار تولید موسیقی‌های مذهبی هستند باید در خلق این آثار بگونه‌ای کار کنند که تولیدات آنان اهداف عالیه عاشورا را تداعی کند.

وی افزود: در گذشته قبل از اجرای مرثیه، روضه‌ای که سرشار از شعرهای پندآموز بود و از شجاعت حضرت ابوالفضل‌(ع) نقل می‌کرد به مخاطبان خوانده می‌شد، بگونه‌ای که شجاعت آن حضرت سبب احساس غرور افراد می‌شد و بعد مداح از اوج به مظلومیت حضرت ابوالفضل(ع) می‌پرداخت.

وی گفت: باید در اشعار مذهبی همچون گذشته از نهضت عاشورا، آزادگی‌، ایثار و از خودگذشتگی اهل بیت استفاده شود و نباید از واژگانی دروغین و ترحم‌انگیز که سبب از بین بردن معنویت ائمه می‌شود استفاده کرد.

گلریز ادامه داد: به طور کلی موسیقی مذهبی، به خصوص موسیقی مذهبی- سوگواری هم از نظر تولید و هم از نظر تبلیغ و پخش مظلوم واقع شده و دیگر اصالتی برای این قبیل کارها باقی نمانده است. ما شاهد این هستیم که در مراسم سوگواری و نوحه‌خوانی‌ها، بر روی آهنگ‌هایی که اصلا برای این منظور مناسب نیستند، ترانه گذاشته می‌شود و این واقعا دلسرد کننده است. مسؤلان ما باید در این زمینه توجه و سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشند و این تنها منوط به تهیه برنامه‌ای مذهبی- سوگواری نباشد بلکه کاری که تهیه می‌شود باید کاری فاخر و در سطح بالا باشد.

این خواننده سرودهای انقلابی ادامه داد: این روزها هیچکس از روی میل باطنی در زمینه مذهبی پیش نمی‌رود و حتی چشم و هم چشمی هم شده است، عده‌ای در مراسم سوگواری برای جذب بیشتر افراد به هیئت خود از خوانندگان موسیقی پاپ دعوت کرده تا در این مراسم نوحه‌خوانی کنند و این مساله اصلا جلوه خوب و جالبی برای دین و مذهب ما ندارد.

این خواننده در ادامه به زیبایی برخی نوحه‌ها و علت ماندگار‌ی‌شان تا امروز اشاره کرد و گفت: مهمترین عنصر ماندگاری این کارها این است که با اعتقاد قلبی و میل باطنی واقعی انجام شده‌اند.

وی افزود: از دلایلی که این روزها موسیقی مذهبی- سوگواری و نوحه‌خوانی خوب ،اندک دیده می‌شود، عدم توجه مسوولین به کیفیت و اصالت کار و همچنین عدم برنامه‌ریزی مناسب است.