آرمان هیأت - هيچ نظارتی بر مداحی‌ها و منبرها نيست

بروز چنین مداحی‌ها و منبرهایی كه تنها به قیمت گریاندن یا تهییج عواطف حضار در جلسات صورت گرفته و مداحان در آنها به غلو و تحریف روی می‌آورند، نیز ریشه در مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه فعلی ایران دارد.

فرهنگ: عبدالجبار كاكایی(شاعر و ترانه‌سرا) معتقد است: بستر تحریف وقایع عاشورا و فرهنگ عاشورایی، بستر گسترده‌ای در طول تاریخ بوده است و تنها به مداحی‌ها و منبرهایی كه بدون دسترس به منابع مستدل و علمی؛ مردم را مخاطب قرار می‌دهند، محدود نمی‌شود.

این شاعر درمورد عوامل تحریف عاشورا در حكومت‌های پیشین، افزود: این تحریف‌ها با ابزار تاریخ نگاری‌ها و روایت‌های ناصحیح از زمان امویان و عباسیان مرسوم بوده و در ادامه توسط صفویان این تحریفات به اوج خود رسیده است.

وی ضمن انتقاد به ورود پیدا كردن ناهنجاری‌های سیاسی و اجتماعی به فضاهای عاشورایی در زمانه‌ی ما گفت: متاسفانه اشعار و خطابه‌هایی كه امروزه در برخی از تكایا و مجالس عزای حسینی ایراد می‌گردد، خود به بستری تبدیل شده كه از ناهنجاری‌های سیاسی و اجتماعی تاثیر مستقیم می‌گیرند.

كاكایی با مسموم خواندن چنین بسترهایی، آنها را در حكم تهدیداتی برشمرد كه آرام آرام، كمر به نابودی فرهنگ عاشورایی و باورهای مذهبی صحیح بسته‌اند.

وی در این باره اظهار داشت: به‌عنوان مثال؛ چاره‌اندیشی درمقابل ظهور گروه‌های موسیقی زیرزمینی، بیشتر از اینكه به نقد علمی و هنری نیاز داشته باشد، به نقد سیاسی و اجتماعی جامعه نیاز دارد.
این شاعر معتقد است: بروز چنین مداحی‌ها و منبرهایی كه تنها به قیمت گریاندن یا تهییج عواطف حضار در جلسات صورت گرفته و مداحان در آنها به غلو و تحریف روی می‌آورند، نیز ریشه در مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه فعلی ایران دارد.

او می‌گوید: وقتی حقایق و باورهای راسخ مذهبی ماشیعیان در قال و مقال برخی از سیاستمداران به طرز ناشیانه‌ای با غلو و برداشت‌های ناشیانه و بدون منبع علمی، تحریف می‌شوند، تنها به این دلیل كه گواهی باشند بر رویكرد راوی، چگونه می‌توان انتظار داشت كه این رویكرد به فضاهای هیئتی و مجالس عزاداری سرایت نكند.

كاكایی ضمن بیان این مطلب كه معمولا نخبه‌گان علمی در هر دوره‌ای مرعوب نظام‌های سیاسی و اعمال نظرها هستند، افزود: فكر نمی‌كنم مرتفع كردن چنین مشكلاتی كه طی ۳۰۰ـ ۴۰۰ سال در ذهن و باور مردم رسوخ كرده باشد، تنها با یك همت مقطعی میسر باشد زیرا رهاندن جامعه‌ عاشورایی از تحریفات و كج‌روی‌ها؛ نیازمند یك رویكرد بسیط در حد نظام است.

وی با انتقاد به برخی از منبرها گفت: هر منبری لااقل در حكم مجله‌ای‌ست كه پیش‌روی حضار جلسه بازخوانی می‌شود و اتفاقا مردم بخش عمده‌ای از وقت‌شان را به شنیدن حرف‌های منبری‌ها اختصاص می‌دهند.

این شاعر ادامه داد: در مملكت ما یك نشریه از بدو كار باید از فیلترهای متعددی بگذرد تا به آن مجوز نشر داده شود، در ادامه نیز مطالب منتشر شده؛ مداوم ازسوی ممیزان و ناظران مورد بررسی قرار می‌گیرد و هرازگاهی عوامل نشریه از قبیل مدیرمسئول، سردبیر و حتی روزنامه‌نگار به دادگاه فراخوانده می‌شوند تا پاسخگو باشند. اما ما در تكیه‌ها و مجالس عزاداری با منبری‌هایی مواجه هستیم كه مورد كنترل و بررسی نیستند. برخی از آن‌ها روی منبر می‌روند و آشكارا به تحریف واقعه‌ی عاشورا می‌پردازند و درنهایت هیچ مقام و مسوولی آنها را مواخذه نمی‌كند.

وی با اشاره مجدد به برخی از مداحان كه تنها به فكر گرم كردن مجلس و جذب مردم هستند، گفت: مداحان امروز؛ نقش به‌سزایی را در هیات‌ها دارند و اغلب مردم به دنبال این هستند كه در فلان تكیه؛ چه كسی مداح مداحی می‌كند. این عدم نظارت در حوزه‌ی مداحی‌ها نیز كاملا مشهود است. گاهی می‌بینیم در یك مداحی، گرته‌برداری‌های ناشیانه و ناروایی از مسائل عاشقانه صورت می‌گیرد و مداح سعی می‌كند با این ابزار؛ دل مردم را بشكند غافل از اینكه با این روایت؛ واقعیت عاشورا را به مخاطره انداخته است.

كاكایی ضمن ابراز نگرانی از روند جاری افزود: من از علما، ادبا و تاریخ نگاران انتظار دادم، شجاعانه پا در میدان بگذارند و دست به قلم ببرند. آنها باید رویكردی را كه شهید مطهری در حوزه‌ی نقد محافل و مجالس عاشورایی داشت را ادامه دهند و در یك شعر بسیط؛ مجالس امروزی را مورد نقد جدی و علمی قرار دهند.