کد مطلب : ۱۵۳۸۸
به كدام بخش از مختارنامه توجه كنيم؟
رضا استادی
فرهنگ: برای بسیاری از علاقه‌مندان سریال «مختارنامه» بازی بازیگران، دكورهای بزرگ و گسترده، دیالوگ‌نویسی و سایر جنبه‌های هنری جذاب و دیدنی است.
برخی از آنها مسحور همین جنبه‌های ظاهری می‌شوند اما اینها همه جزئیاتی است كه قرار است مخاطب را به عمق ماجرا و داستان ببرد.
دوست ندارم از تعبیر «مختارنامه بعدها بیشتر درك خواهد شد» استفاده كنم؛ زیرا اثر هنری اول باید پاسخ نیاز خود در زمان حاضر را بدهد و بعد به فكر آینده باشد. حالا براساس این استدلال كافی است از این لایه ظاهری عبور كنیم تا به عمق داستان برویم و با جنبه‌های بسیار مهمی مواجه شویم.
مختارنامه در قسمت سیزدهم خود كه جمعه شب ۳ دی ماه پخش شد، حاوی چند نكته مهم در این زمینه است. نكته اول لشكركشی«حصین بن نمیر» فرمانده اموی به سمت مكه است كه آن را به فتح مكه توسط پیامبر اكرم(ص) تشبیه می‌كند.
در جبهه مقابل «عبدالله بن زبیر» این حمله را به حمله سپاه ابرهه به مكه تشبیه می‌كند. در چنین وضعیتی كه دو جبهه باطل برای مقابله با یكدیگر از دین سوءاستفاده می‌كنند، مختار ایستاده است كه با جبهه اموی مخالف است و به قصد قدرت به جبهه آل‌زبیر نزدیك شده است.
البته آل‌زبیر هم میانه‌ای با اعتقادات او ندارد و تنها به فكر بهره گرفتن از قدرت شمشیر و ذهن سیاستمدار مختار برای پیروزی در نبرد است. باید به این موارد ریزه كاری‌های دیگر داستان را هم اضافه كرد. مثلا جایی كه اشقیاء با پرچم لااله الاالله مقابل امام حسین(ع) صف‌آرایی می‌كنند و با وجود اعتقاد به این شعار، به صف نمازگزاران روز عاشورا حمله می‌كنند.
آیا چنین تناقضی قابل قبول است و آیا برای چنین رفتاری می‌توان نامی جز «استفاده ابزاری از دین» به كار برد؟ حالا از قسمت‌های بعدی خوارج هم به این تركیب اضافه می‌شوند. افرادی كه دست‌شان به خون امام علی(ع) و امام حسن(ع) آلوده است اما مختار برای پیروزی در جنگ با آنان متحد می‌شود.
نشان دادن شكاف‌های فكری و مذهبی موجود در جامعه‌ای كه هنوز یك قرن از فوت پیامبر(ص) آن نگذشته، یكی از مهم‌ترین ویژگی‌های سریال مختارنامه است كه می‌تواند دستمایه مطالعه‌ای دقیق‌تر درخصوص تاریخ آن دوره برای مخاطبان سریال باشد.
برخی از آنها مسحور همین جنبه‌های ظاهری می‌شوند اما اینها همه جزئیاتی است كه قرار است مخاطب را به عمق ماجرا و داستان ببرد.
دوست ندارم از تعبیر «مختارنامه بعدها بیشتر درك خواهد شد» استفاده كنم؛ زیرا اثر هنری اول باید پاسخ نیاز خود در زمان حاضر را بدهد و بعد به فكر آینده باشد. حالا براساس این استدلال كافی است از این لایه ظاهری عبور كنیم تا به عمق داستان برویم و با جنبه‌های بسیار مهمی مواجه شویم.
مختارنامه در قسمت سیزدهم خود كه جمعه شب ۳ دی ماه پخش شد، حاوی چند نكته مهم در این زمینه است. نكته اول لشكركشی«حصین بن نمیر» فرمانده اموی به سمت مكه است كه آن را به فتح مكه توسط پیامبر اكرم(ص) تشبیه می‌كند.
در جبهه مقابل «عبدالله بن زبیر» این حمله را به حمله سپاه ابرهه به مكه تشبیه می‌كند. در چنین وضعیتی كه دو جبهه باطل برای مقابله با یكدیگر از دین سوءاستفاده می‌كنند، مختار ایستاده است كه با جبهه اموی مخالف است و به قصد قدرت به جبهه آل‌زبیر نزدیك شده است.
البته آل‌زبیر هم میانه‌ای با اعتقادات او ندارد و تنها به فكر بهره گرفتن از قدرت شمشیر و ذهن سیاستمدار مختار برای پیروزی در نبرد است. باید به این موارد ریزه كاری‌های دیگر داستان را هم اضافه كرد. مثلا جایی كه اشقیاء با پرچم لااله الاالله مقابل امام حسین(ع) صف‌آرایی می‌كنند و با وجود اعتقاد به این شعار، به صف نمازگزاران روز عاشورا حمله می‌كنند.
آیا چنین تناقضی قابل قبول است و آیا برای چنین رفتاری می‌توان نامی جز «استفاده ابزاری از دین» به كار برد؟ حالا از قسمت‌های بعدی خوارج هم به این تركیب اضافه می‌شوند. افرادی كه دست‌شان به خون امام علی(ع) و امام حسن(ع) آلوده است اما مختار برای پیروزی در جنگ با آنان متحد می‌شود.
نشان دادن شكاف‌های فكری و مذهبی موجود در جامعه‌ای كه هنوز یك قرن از فوت پیامبر(ص) آن نگذشته، یكی از مهم‌ترین ویژگی‌های سریال مختارنامه است كه می‌تواند دستمایه مطالعه‌ای دقیق‌تر درخصوص تاریخ آن دوره برای مخاطبان سریال باشد.
