اگر کلیدهایی برای گشودن قفل نمایش فیلم «رستاخیز» بدون حذف چهره برادر، فرزاندان و برادرزاده امام حسین (ع) ‌باشد، بی‌گمان در اختیار مراجع و علماست که واکنش مثبتی نسبت به نمایش چهره‌ها در این اثر بلند سینمایی به ویژه نسبت به نمایش چهره حضرت عباس نداشته‌اند؛ اما به تازگی مسئولان سازمان سینمایی و عوامل این فیلم برای تغییر دیدگاه‌ها، ابتکار عمل را به دست گرفته‌اند!

[درباره فیلم رستاخیز]
[مجموعه مطالب درباره فیلم رستاخیز را اینجا بخوانید]


دور از انتظار نبود که پس از اکران فیلم «رستاخیز» در سی‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر، فریادهای اعتراض به پاخیزد و این اثر به سرنوشتی مشابه سریال «مختارنامه» دچار شود. نمایش پی‌درپی چهره حضرت عباس (ع) و نیز چهره‌های حضرت قاسم فرزند امام حسن (ع)، حضرت علی اصغر و حضرت علی اکبر دو فرزندِ شهید امام حسین (ع) به سرعت اعتراضات برخی از مراجع، روحانیون و گروه‌های مذهبی را در پی داشت و حتی در اعتراض به این فیلم تجمع برگزار شد.


این رخداد اما برای کارگردان و دیگر عوامل پروژه چند ده میلیارد تومانی «رستاخیز»، بیش از حد تصور گران تمام می‌شود و یقیناً احمدرضا درویش که یک دهه از عمرش را وقف تولید این اثر ۱۷۰ دقیقه‌ای کرده، به سادگی حاضر نخواهد شد تا اثرش با اصلاحات سنگینی مواجه شود که آن را از حیز انتفاع ساقط کند. از دست رفتن اثرگذاری این اثر، هنگامی‌ بیشتر مطرح می‌شود که قرار باشد این اثر اکران بین‌المللی شود و طبیعتاً با توجه به مضمون تاریخی اثر، نورانی کردن چهره‌ها، فیلم را از جذابیت برای مخاطب انگلیسی زبان خواهد انداخت.


حذف سکانس‌های مورد بحث نیز به واسطه تعدد و کلیدی بودن بسیاری از آن‌ها عملاً امکان فنی ندارد که منجر به آسیب سنگین به این فیلم نشود و کارگردان نیز با پیش بینی این وضعیت، اقدام به فیلمبرداری سکانس‌های جایگزین در قالب POV از حضرت عباس (ع) نکرده تا در صورت ‌چنین وضعیتی، امکان جایگزینی سکانس‌ها فراهم باشد. در عین حال ظاهراً به صدای حضرت زینب (س) در فیلم نیز ایراداتی وارد شده و برخی علما خواستار حذف این صدا نیز شده‌اند که دشواری‌ها را دوچندان کرده است.


با این حال‌ همان گونه که «تابناک» پیش‌بینی کرد و به فاصله اندکی از آن، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً اعلام کرد، موضع رسمی وزارت ارشاد، حذف سکانس‌ها و اصلاح اثر به قصد تأمین نظر مراجع است و جنتی بنای مقاومت برابر خواست علما و مذهبیون را نگذاشت و اینچنین با نگرانی‌های ایشان همراه شد؛ اما این پایان ماجرا نبود و سفرهای حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی به قم و مشهد، آن هم با چراغ خاموش، تلاشی در سکوت برای تأمین نظر علما ‌و نجات «رستاخیز» بود.


پس از کشمکش‌هایی که دیده‌ایم، هم مدیران سازمان سینمایی و هم ‌عوامل این فیلم که پیش از اکران این اثر از برخی ‌بزرگان، مجوز نمایش چهره حضرت اباالفضل را گرفته بودند، ابتکار عمل را به دست گرفتند تا با رایزنی و تبیین موقعیت کلیدی این فیلم، برای تغییر سرنوشتش تلاشی تازه ‌داشته باشند. آن‌ها که هجمه به وقوع پیوسته را محصول تحرکات برخی عوامل سابقاً فعال در حوزه مدیریت سینما می‌دانستند، تلاش کردند مستقیم‌ محتوای این آثار را به آگاهی علما برسانند تا ایشان با دید جامع‌تری درباره این اثر ‌اعلام موضع قطعی کنند.


رئیس سازمان سینمایی تاکنون در قم با برخی مراجع و علمای تأثیرگذار دیدار داشته و در مشهد نیز با برخی از علما که در اکران شدن‌ یا نشدن فیلم‌ها تأثیر مستقیمی دارند، دیدارهای داشته و گفته می‌شود، بخش‌های جنجال‌آفرین فیلم و به روایتی نسخه کامل آن در این دیدار‌ها به نمایش درآمده و تغییر نگاه برخی از بزرگان نسبت به این اثر رخ داده و تمرکز نقد‌ها از چهره حضرت عباس (ع)، به برخی تفاوت‌ها در به تصویر کشیدن واقعه عاشورا با اصل واقعه تغییر وضعیت داده است.


در همین راستا، ایوبی در پی سفر خود به عراق برای حضور در اختتامیه اجلاس بغداد، پایتخت فرهنگی جهان عرب، به دیدار آیت‌الله سیستانی خواهد رفت تا درباره مسأله فیلم سینمایی «رستاخیز» و اختلاف نظری که در خصوص نمایش چهره معصومین در این فیلم پدید آمده، صحبت کرده و نظر این مرجع تقلید جهان تشیع را درباره این اثر جهانی که برای جهان تشیع ساخته شده، تأمین کند.


به هر حال، ظاهرا به همین رایزنی‌ها و اکران فیلم برای مراجع نیز بسنده‌ نشده و قرار است، فیلم «رستاخیز» علاوه بر مراجع تقلید، برای گروهی از علما از جمله مدرسین حوزه و همچنین مذهبیون از جمله مداحان نیز اکران خصوصی شده و تلاش شود، فضای سنگینی که در قبال این اثر شکل گرفته، تغییر کند.


باید منتظر بود و دید که آیا این سلسله رخدادها، منجر به تغییر سرنوشت «رستاخیز» خواهد شد و یا سرانجام برای اکران سراسری، حذف تصاویر حضرت عباس، حضرت قاسم، حضرت علی اکبر و علی اصغر از فیلم اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؟

آرمان هیأت