حاج سيداحمد شمس از مداحان اعزامي بعثه مثام معظم رهبري به مدينه منوره در گفت‌وگو با خبرنگار اعزامي پايگاه اطلاع رساني حج به برخي از بايسته‌هاي مداحي پرداخت و تجربيات سي‌ساله خود را در عتبات، حج و عمره بيان كرد.

وي كه سال‌ها به عنوان ذاكر اهل بيت عليهم السلام در حرم كريمه اهل بيت فعاليت مي‌كند و سفرهاي فراواني به عربستان و عراق جهت مداحي داشته است، تصريح كرد: مداحان در جهت دهي افكار عمومي و اعتقادي مردم بسيار تاثير گذار هستند و بسيار از مردم از آن‌ها الگو مي‌گيرند، بنابراين بايد در رفتار و گفتار خود بيشتر دقت كنند.

اين مداح اهل بيت افزود: ذاكر اهل بيت عليهم السلامم بايد در اعتقادات ديني خود بسيار راسخ باشد و از اندوخته‌هاي ديني اصيل خود در سفر به عتبات، حج و عمره بيشتر بهره‌بگيرد.

وي اعتقاد قلبي به مسائل ديني و اخلاص را لازمه كار مداحي دانست و ادامه داد: ايثار و از خودگذشتگي نيز بايد در اولويت كار مداحي قرار بگيرد و مداح هرچه در توان دارد به كار ببندد تا بتواند در كارش موفق باشد. زيرا مداحي تكرار سخنان مداحان مطرح و مشهور نيست كه به صورت كليشه‌اي بتوان اجرا كرد.

كار كليشه‌اي در مداحي جوابگو نياز مردم نيست

آقاي شمس افزود: كار كليشه‌اي در مداحي جوابگو نياز مردم نيست، مردم سوز دل و اعتقاد قلبي همراه با عمل و رفتار درست را از مداح مي‌خواهند، اگر ذاكر اهل بيت عليهم السلام اين بايسته‌ها را رعايت كرد و صداي زيبايي هم داشت، در دل مردم بسيار تاثير خواهد گذاشت.

وي گفت: با توجه به فشردگي كار در سفرهاي زيارتي همچون در عتبات، حج و عمره، مداحان عزيز بايد اشعار و متن‌هاي ادبي خود را قبل از سفر براي مدت زمان حضور در اين اماكن مقدسه آماده كنند. بنابراين انتخاب اشعار خوب، موثر و قوي و همچنين روضه‌هاي مستند به خصوص درباره حضرت زهرا (س) از بايستي‌ها مداحي است.

اين ذاكر اهل بيت عليهم السلام، دوري از سخنان عوام پسند، سبك و روضه‌خواني مستند را از ديگر بايسته‌هاي يك مداح موفق دانست و افزود: ذاكرين اهل بيت عليهم‌السلام تلاش كنند، افزون بر پرهيز از موارد حاشيه‌اي به بيان برخي واقعيت‌هاي بپردازند كه مردم شنوايي بيشتري از آن‌ها داشته باشند و تنها احساسات را در نظر نگيرند.

وي ادامه داد: بنده در مدت يك ماه حضورم در مدينه منوره در بسيار از محافل و مراسمات معنوي شركت كردم و به ذكر اهل بيت عليهم السلام پرداختم، اما در اين ميان تجربيات خوبي را بدست آوردم كه بيان آن براي ساير مداحان عزيز خالي از لطف نيست كه اميدواريم براي آن‌ها نيز كاربردي باشد.

مداح حرم كريمه اهل بيت عليهم‌السلام افزود: يكي از مسائل مهم در سفرهاي زيارتي به ويژه زماني كه مداح از سوي بعثه مقام معظم رهبري به اماكن مقدسه اعزام مي‌شود. اين است كه مداح بايد بدانند اجراي سياست‌هاي اعلام شده بعثه بسيار مهم است، زيرا اين برنامه‌ها و سياست‌ها به صورت كارشناسي شده به عزيزان ارائه مي‌شود و بي‌توجهي به اين برنامه‌ها، زيان‌هاي را براي خود و ديگران همراه خواهد داشت.

وي گفت: همياري و همكاري با سخنران و مسؤولان فرهنگي بعثه در طول سفر براي مداح اهل بيت عليهم السلام بسيار ضروري است، البته كسب برخي اطلاعات اوليه از زائران، همچون شهر و محل اعزام و ميزان معلومات مستعمين لازم است كه اين اطلاعات بايد توسط مدير يا مسوول فرهنگي به مداح ارائه شود تا بتواند متناسب با جلسه مورد نظر به مداحي بپردازد.

مراعات وقت و زمان از ضروريات يكي مداحي موفق است

آقاي شمس ادامه داد: مراعات وقت و زمان از ضروريات يكي مداحي موفق است به خصوص اگر در اوج روضه خواني وقت تعيين شده اجازه نمي‌دهد مجلس را به اتمام برساند. نه اينكه اگر مجلس گل كرد بيش از حد مشخص اطاله كلام دهد.

وي تصريح كرد: احترام به زائران و مستعمين به خصوص در هنگام ورود مكان‌هاي عمومي و محل برگزاري مراسم لازمه يك مداح است.

اين ذاكر اهل بيت گفت: مداح بايد اطاعت از نماينده بعثه و مسئول امور فرهنگي را در همه امور داشته باشد و براي خود امتياز شغلي قائل نشود و از به كارگيري كلماتي همچون من در ايران چنين و چنان هستم و كارها و مجالس خود را به رخ ديگران نكشد بلكه آنچه را مسوولان تكليف مي‌كنند انجام دهد.

وي افزود: گزارش كارها اهم از برنامه هفتگي و كارهاي روزانه را ثبت كند و از جدول برنامه‌هاي جلسات به صورت دقيق گزارش تهيه و تجربيات خود را به مسوول مربوطه ارائه كند.

در ادامه برخي از توصيه‌هاي اين مداح مشهور كشوري را مي‌خوانيم:

مداح از دخالت در امور روحانيون دوري كند وبه جاي آن‌ها پاسخگويي مسائل شرعي نشود. هنگام سخراني، سخنران در جلسه حضور داشته باشد و هنگام سخنراني از حرف زدن و بي‌احترامي به خطيب دوري كند.

احترام به سخنران و ساير روحانيون حاضر در جلسه را كاملا رعايت كند و چنانچه مشكلي از سخنران يا افراد فرهنگي ملاحظه كرد در آنجا به بحث نپردازد بلكه پس از پايان مراسم گزارش آن را به مسئولان مربوطه ارائه كند.

قرائت صحيح زيارت و دعا از جمله ضرورت يك مداح موفق است

درباره دعا و ادعيه چند نكته لازم است قرائت صحيح زيارت و دعا از جمله ضرورت يك مداح موفق است كه لازم است قبل از شروع دعا حتما جزوه مربوطه را مطالعه كند تا مبادا صفحه‌اي از آن حذف يا اشتباهي در چاپ باشد.

در اداره جلسات دعاي كميل و ندبه كه به صورت جلسه رسمي بعثه مي‌باشد نكاتي ظريفي است كه بايد مراعات بشود در دعاي كميل كه معمولا پس از سخنراني اجرا مي‌شود، بدون وقفه و مقدمه برنامه را دنبال كنند و در زمان تعيين شده مجلس را به اتمام برسانند.

در هنگام قرائت دعا از ابتدا تا انتها فقط متن دعا خوانده شود و از سخنان اضافي خودداري گردد، تجربه حقير در جلسات گذشته اين بود كه در ابتداي مجلس چند بيت شعر و يك توسل كوتاه داشتم و پس از آن دعاي كميل و ندبه را بدون تكرار برخي كلمات (كه متاسفانه اين نكات در بسياري از مداحان رعايت نمي‌شود) داشتم. يعني آنچه در دعا ذكر شده و لاغير خوانده شود.

در پايان يك روضه و توسل چند دقيقه‌اي و دعا سلام به پيامبر و اهل بيت عليهم السلام داشته باشد.

در پايان به چند جمله اخلاقي اشاره مي‌كنم كه در كاربرد مسائل بسيار كمك كارم بود را بيان مي‌كنم كه يكي از آن‌هانظم در لباس و چهره و مسائل اخلاقي بود، از اين‌رو ذاكر اهل بيت عليهم السلام بايد افزون بر آراستگي ظاهري خود را به اخلاقه حسنه نيز آراسته كند.

در مجالس رسمي و اماكن عمومي خود را برتر نديدم به خصوص در سالن غذا خوري عنوان مداح بعثه را به رخ خدمه نكشيدم كه اين نكته بسيار با اهميت است.

اينكه مداحي شان خود را پايين بياورد و از مدير بخواهد اتاقش را شارژ كند بسيار نامطلوب است. احترام به زائران ايراني مستقر در هتل‌ها و مستعمين و رعايت نزاكت ادب را قبل و بعد از مراسم داشته باشد و از شوخي با زائران و روحاني كاروان دوري كند.

شركت در نمازهاي حرم و ادب خروج از مسجدالنبي و مسجدالحرام در زمان اقامه نمازهاي پنج گانه بسيار مهم است. چنانچه از زائران و روحاني كسي انتقاد و يا ايرادي به او شد بدون عصبانيت بپذير و از جدال كردن به آنان بپريزد.

آرمان هیأت