در ادامه سلسله نشست های هم اندیشی رشد و تعالی در سیما، معاون و مدیران سیما در جلسه ای که بیش از چهار ساعت طول کشید سخنان و نظرات کارشناسان، تهیه کنندگان و مجریان برنامه های مطرح در حوزه قرآن و معارف را در خصوص ارتقاء کمی و کیفی این برنامه ها بررسی کرده و سپس به تبادل نظر برای اجرایی شدن این دیدگاه ها پرداختند.

علی دارابی در نهمین نشست هم اندیشی رشد و تعالی در سیما ، که در سالن همایش های صدا و سیما برگزار شد ، با قدردانی از تلاش های برنامه سازان معارفی، مقرر کرد کار گروهی متشکل از برنامه سازان و مدیران با تجربه در این حوزه ، گفتگو های انجام شده در این جلسه را عملیاتی کرده و طی یک برنامه زمانبندی شده ارائه دهند.

وی با تاکید بر اینکه منظومه فکری سیما، مبتنی بر قرآن و عترت و نظام امامت و ولایت است گفت: تلاش ما در معاونت سیما آنست که مردم را حداقل دو قدم به دین خدا و معارف اهل بیت علیهم السلام نزدیک تر کنیم.

معاون سیما تاکید کرد: برنامه‌های معارفی باید رویکردی عقلانی، تحلیلی، تبیینی و فلسفی داشته باشد و آموزش عمومی مردم و ارتقاء سطح دانش دینی آنان را مدنظر قرار دهد. افزون بر عموم مردم (آموزش عمومی) باید نخبگان(حوزه – دانشگاه) نیز برنامه‌های معارفی در سیما داشته باشند و جوانان هم بطور ویژه مدنظر قرار گیرند.

دارابی با تأکید بر اینکه، پاسخگویی به پرسش‌ها و سئوالات دینی باید عالمانه و مستدل باشد گفت: باید کاری کنیم که مخاطب و پاسخ شبهه مطرح شده را پیدا کند نه اینکه بر شبهه اضافه شود.

وی با اشاره به لزوم مناسک سازی در مناسبتهای مهم برای برجسته‌سازی رفتار دینی و عبادی شهروندان گفت: اشاعه،گسترش و تحکیم سیره نبوی(ص)، علوی (ع(، فاطمی(س) و سیره حسینی(ع)، با تاکید بر اخلاق عملی همراه با آموزه‌هایی که در رفتار اجتماعی شهروندان و حقوق و تکالیف عمومی مهم و تأثیرگذار باشد، کار ساخت برنامه های معارفی سیما قرار گیرد.

دارابی با تاکید بر اینکه رسانه باید در نظام اسلامی بر اساس رویکرد دینی کار کند گفت: طرح ایجاد شبکه زیارت در سیما در حال بررسی است.

وی همچنین درباره راه‌اندازی شبکه مجازی قرآن و معارف گفت: شبکه مجازی قرآن و معارف در شبکه‌های سراسری سیما از ساعت ۱۸ تا ۲۴ طراحی می‌شود و برنامه‌های معارفی سیما باید در بهترین ساعات پخش شود.

معاون سیما با ضروری خواندن ساخت و برنامه‌هایی با موضوع فرهنگ مهدویت و وظایف منتظران در عصر غیبت گفت: این برنامه‌ها باید مبتنی بر عقلانیت، تبیین و تحلیل باشد به گونه‌‌ای که بهترین برنامه‌ها را برای امام عصر (عج (تولید کنیم.

وی از برنامه‌سازان به ویژه برنامه سازان شبکه چهار سیما خواست درخصوص برتری اسلام نسبت به سایر ادیان(در یک مقایسه تطبیقی میان ادیان) و نیز تقویت احساس غرور و عزت مردم نسبت به مسلمان بودن و شیعه بودن با تأکید بر وحدت اسلامی و پرهیز از اختلاف میان شیعه و سنی، برنامه‌سازی کنند.

وی برجسته‌سازی و تبیین نقش دین اسلام در کنار زبان فارسی را به عنوان دو عامل اصلی مانایی، پویای، هویت‌‌یابی و استقلال ایران در ادوار مختلف تاریخی دانست و گفت: نقش آموزه‌های دینی در تقویت و استحکام هویت اسلامی جامعه قابل توجه است.

دارابی با اشاره به اینکه فعالیت‌ها در سیما( حوزه تولید) مبتنی بر پژوهش و تحقیق است گفت: کارهای قرآنی و معارفی باید پژوهش و تحقیق مبنا باشد. اولویت‌ها، سیاست‌ها، باید به برنامه‌سازان منتقل شود و در برنامه‌ها دیده شود.

وی داشتن برنامه‌های بلند مدت، چشم‌انداز در سیما را یک اصل دانست. و گفت برنامه‌های معارفی باید برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت داشته باشند. الان برای کارهای نمایشی برنامه ۱۰ ساله و ۵ ساله و ۲ ساله داریم. چرا دوستان معارفی در این زمینه نباید سرآمد باشند.

معاون سیما معرفی مراجع دینی، حوزه‌های علمیه، کتب و تفاسیر و مشاهیر و مفاخر دینی به صورت هنرمندانه در برنامه‌ها را ضروری خواند و گفت: نظام ولایت فقیه، مکتب امام خمینی(ره) و رهبری اهمیت بایسته‌ای دارند.

دارابی همچنین بر اهتمام برنامه‌سازان معارفی به فرم و شکل در برنامه‌ها تأکید کرد و گفت: برنامه‌سازی در تلویزیون با رادیو تفاوت دارد و این تفاوت باید بارز و ملموس باشد. بهره‌گیری از تصاویر، عکس، نمودار، گزارش، مستند و ... یک اصل مهم در برنامه‌های معارفی تلویزیونی است.

گروسی: تنها پنج درصد از بودجه قرآن و معارف کشور به رسانه ملی اختصاص دارد

مدیر شبکه قرآن و معارف سیما ، شیوه های تعامل با مخاطبان، راه های حفظ مخاطب و جذب مخاطبان جدید، بررسی نقاط ضعف و قوت برنامه های معارفی و ارائه پیشنهادهای جریان ساز و خلاقانه را محورهای اصلی هم اندیشی رشد و تعالی در سیما ویژه مدیران و برنامه سازان قرآن و معارف سیما دانست.

حسن گروسی با اشاره به جلسات مستمر شبکه قرآن و معارف سیما با عوامل برنامه های معارفی گفت: باید در برنامه های معارفی تحولی ایجاد کرد که موج آن به مخاطب برسد.

دبیر شورای قرآن و معارف سیما با تاکید بر ضرورت توجه هر چه بیشتر به برنامه های معارفی گفت: از سر جمع بودجه قرآن و معارف در کشور تنها ۵ درصد به صداوسیما تعلق گرفته است و این در حالی است که این نهاد تاثیر گذاری به سزایی در فرهنگ کشور دارد و تخصیص این میزان بودجه غیر قابل قبول است .

وی از بارزترین نقاط ضعف برنامه های معارفی را فقدان نظرسنجی و نیاز سنجی مخاطبان در حوزه های معارفی دانست و گفت : از آنجا که کمترین برآورد هزینه به برنامه های معارفی اختصاص دارد امکان استفاده از ابزارهای نظرسنجی و نیز پیوست های پژوهشی که مستلزم صرف هزینه هستند ، برای ما وجود ندارد.

گروسی با قدردانی از استقبال خوب مخاطبان از برنامه های قرآنی و معارفی گفت: حجم تماس ها با روابط عمومی شبکه قرآن و معارف بیش از ۲۰ برابر شده است.

وی بر ضرورت شناسایی شبهات روز، توجه جدی به مخاطب و نیازهای او و نیز در اختیار قرار گرفتن پژوهش های مرکز پژوهش های اسلامی برای استفاده مدیران و برنامه سازان برنامه های قرآنی و معارفی تاکید کرد.

منصوری لاریجانی :ضرورت تعریف جامعیت دین در رسانه ملی

منصوری لاریجانی، کارشناس معارف دینی رسانه ملی گفت: رسانه ملی نباید تک بعدی به دین نگاه کند بلکه باید دین را با جامعیت آن تعریف کند.

وی با تاکید بر تفاوت میان عمل دینی و عملکرد دینی مسولان گفت: یکی از مهمترین وظایف برنامه های معارفی تبیین این مهم است چرا که در غیر این صورت ، از آنجا که مسولان نیز دچار خطاهای انسانی هستند، عملکردشان پای دین گذاشته می شود و ما مسوول ایجاد ذهنیت سکولاریزه در کشور خواهیم بود.

منصوری لاریجانی توجه هرچه بیشتر به پژوهش ، برنامه سازی بر اساس نیاز مخاطب، واقع نمایی هرچه بیشتر در رسانه ملی و تقویت روحیه پرسشگری مخاطبان را از دیگر نیازهای برنامه های معارفی دانست.

وی همچنین بر ضرورت احیاء نقد عالمانه و صادقانه در صداوسیما، افق گشایی و ترسیم آینده جامعه در راستای گفتمان معنویت و ارتباط هر چه بیشتر رسانه ملی با علما تاکید کرد.

عرفاتی : ضرورت حضور پیام های معارفی در تمام ساختارهای برنامه سازی
حجت الاسلام محسن عرفاتی مدیر گروه معارف شبکه جام جم بر ضرورت حضور حوزه معارف در تمام ساختارهای برنامه سازی تاکید کرد.

وی توجه به اصول اعتقادات، احکام و اخلاق الهی، نیازسنجی دائمی و به روز، تعامل موثر با مراکز آموزشی و پژوهشی مرتبط با تولدی، ایجاد سامانه اطلاعات مورد نیاز برای برنامه سازی، آسیب شناسی دائمی تولیدات و بهره گیری از آنها و رفع مشکلات مالی برنامه سازی در حوزه قرآن و معارف برای اعتلای برنامه های دینی ضروری دانست.

مجری برنامه سمت خدا: مسئولیت سنگین برنامه سازان حوزه معارف
شریعتی مجری برنامه سمت خدا در نشست هم اندیشی رشد و تعالی در سیما ویژه مدیران و برنامه سازان قرآن و معارف سیما با حضور دارابی معاون رسانه ملی، با تاکید بر اینکه مخاطبان تشنه معارف هستند، گفت : مردم دغدغه دین دارد و این بار مسوولیت ما را سنگین تر می کند.

تهیه کننده برنامه سمت خدا ضرورت تفکیک مقصود اصلی برنامه سازی ؛ معارفی یا سرگرمی
سید عبدالعزیز رکنی تهیه کننده برنامه سمت خدا نیز با اشاره به دغدغه های مشترک دینی بین برنامه سازان سیما گفت : اگر رسانه بر مبنای خدمت به دین شکل بگیرد نتایجی را به دنبال خواهد داشت اما اگر قرار باشد رسانه فقط سرگرمی باشد، آثار دیگری خواهد داشت.

قوامی ؛ تشکیل اتاق فکر برنامه های معارفی ضروری است
قوامی از مجریان معارفی شبکه نیز با تاکید بر ضرورت ارایه تعریفی از برنامه معارفی، گفت : وجود مردم شناسان و جامعه شناسان در قالب یک اتاق فکر برای برنامه های معارفی یک ضرورت است.

قوامی با اشاره به وجود ضعف در شکل، ایده و قالب برنامه های معارفی، گفت: علت موفقیت برنامه سمت خدا چیست؟ آیا اگر از این برنامه مجری و کارشناسان آن را بگیریم، به آن باز هم اقبال صورت می گیرد؟

وی با اشاره به اینکه برنامه های معارفی رسانه ملی به گفت و گو محور مبدل شده، گفت: مادامی که بخواهیم یک یا دو برنامه در سازمان به چشم آید، همین اتفاق می افتد.خلاقیت و نوآوری باید به کار گرفته شود.برنامه های معارفی با شکل، نوع و انگیزش های مادی و معنوی بیشتر می تواند موفق تر باشد.

طباطبایی: جاری شدن آموزه های معارفی در همه برنامه های سیما

طباطبایی مجری برنامه صبح و امید شبکه قرآن با تاکید بر اینکه نباید برنامه های معارفی را از برنامه های دیگر جدا کرد، گفت: آموزه های معارفی باید در همه برنامه ها جاری باشد.اگر نگاه به مقوله دین این گونه شد، رسانه زمینه ساز فرهنگ و معارف الهی در بین مردم می شود.

وی از اقبال مردم به برنامه معارفی سیما یاد کرد و گفت: این یک ثروت محسوب می شود که باید به خوبی از آن نگهداری کنیم.
وی با اشاره به ضرورت وجود گروه های حرفه ای نظرسنجی برای آشنا شدن مسوولان و برنامه سازان سیما با دغدغه های مخاطبان، گفت: باید نیازسنجی کنیم و دچار روزمرگی نشویم.متاسفانه نیاز مخاطب را تشخیص نمی دهیم و برنامه می سازیم.

هاشم زاده: ضرورت تهیه سند راهبردی برای برنامه های معارفی
هاشم زاده مجری برنامه های مناسبتی معارفی در شبکه قرآن و شبکه جام جم نیز تاکید کرد: محصول این نشست ها باید تشکیل کمیته هایی درباره محتوا باشد که زمینه تهیه سند راهبردی در برنامه های معارفی را فراهم آورد.مطالعه، طراحی و تدوین این سند نیاز به کمیته بندی های مشخص دارد.

وی فعالیت در حوزه های علمی و دانش بنیان را یک ضرورت عنوان کرد و گفت: باید نظام آموزشی و ارزشیابی برنامه های معارفی داشته باشیم، ارزیابی های فعلی چندان مناسب نیست.در حوزه ارزشیابی باید به نحوی پاسخگوی هیجانات در حوزه معارف باشیم.

تاکید بر حمایت بیشتر از برنامه های معارفی
الهام غفاری از مجریان شبکه قرآن سیما دغدغه مشترک مسوولان و برنامه سازان سیما را برنامه های قرآنی و معارفی دانست و گفت: به نشست های متوالی برای آسیب شناسی برنامه های معارفی در سیما نیاز داریم.

فرضی دیگر مجری برنامه های معارفی نیز با اشاره به توجه به موضوع حضور بانوان در برنامه های معارفی و تاکید بر پوشش و نوع و رنگ لباس استفاده شده در این برنامه ها، گفت: رسالت اصلی ما در حوزه برنامه های معارفی در خصوص بانوان این است که بدانیم حد حضور آنان چیست؟

وی خواستار پوشش بیشتر برنامه های قرآنی بانوان در رسانه ملی شد و گفت : بانوان در عرصه های معارفی ما می درخشند اما مهجور هستند. بانوان کارشناس معارفی و قرآنی حرف های بسیاری برای گفتن دارند.

حسینی تهیه کننده برنامه مردان خدا شبکه ۴ نیز خواستار توجه بیشتر به برنامه های اندیشه دینی شد.

اکرمی تهیه کننده برنامه اسرا نیز با اشاره به اینکه بحث های امور جاری دست و پای تهیه کنندگان را می گیرد، گفت: این باعث می شود که از اصل وظیفه خود غافل شویم. برای تولید برنامه های معارفی نیز باید یک روش تدوین شده و اجازه داده شود برنامه ها به روال خود پیش برود.

رفعتی تهیه کننده برنامه راه آرامش شبکه دو مشاوره معارفی را مهم ارزیابی کرد و گفت: پژوهش هایی که در اختیار برنامه ساز معارفی قرار می گیرند باید دارای امکان برنامه سازی تصویری داشته باشد.

محمد متین دیگر مجری برنامه های قرآن و معارف نیز گفت که موضوع مهدویت مهم ترین مساله است و باید بهترین ساعات در سیما به آن اختصاص داده شود.

مصطفی موسوی از مجریان برنامه های معارفی در شبکه قرآن نیز گفت ظرفیت بزرگی در عتبات عالیات وجود دارد و بدون هیچ هزینه ای می توانیم میلیون ها مخاطب را بنشانیم و حرفه خود را به آنها بزنیم. اما به طور جدی به این مساله توجه نشده است.

معارف را مسئله مردم کنیم
امیر مهرداد خسروی مجری برنامه های معارفی معارف را جزء ضرورت های هویتی هر انسان دانست و گفت: برنامه های معرافی باید معارف را موضع اصلی و مسئله زندگی مردم کنند.

وی تخصصی شدن و حرفه ای تر شدن برنامه سازی در حوزه معارفی را ضروری دانست و گفت: تهیه کنندگان و برنامه سازان در این حوزه باید دانش لازم را داشته باشند.

ایجاد فرصت های مطالعاتی برای برنامه سازان این حوزه و رصد کردن نیازهای مردم و عملکرد رقبا از دیگر موارد مورد توجه این مجری برنامه های معارفی بود.


همه برای اعتلای برنامه های معارفی سهم دارند
مجید یراق بافان مجری برنامه معارفی گفت: برای رشد و تعالی قرآن و معارف شناخت، تعینن ، تبیین و ابلاغ سهم هر یک از مدیران ، برنامه سازان و حتی مخاطبان لازم است.

حمایت های معنوی و مادی از برنامه سازان، اولویت بندی موضوعات، توجه به نیاز مخاطب، در اختیار قرار دادن نتایج بررسی ها و نظر سنجی ها برای اعتلای برنامه سازی از دیگر موضوعات مورد تاکید یراق بافان بود.


برنامه سازان معارفی باید درد دین داشته باشند
حسن سلطانی از مجریان برنامه های معارفی گفت: همه عوامل برنامه سازی حوزه معارف باید درد دین داشته باشند .

وی افزود: اگر حرف دین بزنیم و ان گونه که می گوییم عمل نکنیم حرف تاثیر خود را نخواهد داشت.

سلطانی برنامه ریزی لازم را برای برنامه های مناسبتی در زمان مناسب خواستار شد.

مرتضی جوادی مجری شبکه قرآن و معارف سیما نیز توجه به تئوریزه کردن دین و اهتمام به پژوهش را ضروری دانست.

آقا بیگی دیگر مجری برنامه معارفی نیز برنامه ریزی مناسب و موثر برای تولید برنامه های معارفی در اعیاد ایام و مناسبت های نظیر تولد چهارده معصوم (ع) را مورد توجه قرار داد.

مناجاتی تهیه کننده برنامه معرفت نیز اتاق فکر را نیاز مبرم هر تهیه کننده برای تولید برنامه کیفی دانست.

آرمان هیأت