اختتامیه همایش سه روزه سرگروه‌های حلقه‌های صالحین خواهران مداح سراسر کشور در مجتمع ولایت در جوار حرم نورانی کریمه اهل بیت(ع) حضرت فاطمه معصومه(س) برگزار شد.

در این مراسم، محمدرضا سنگری مسئول دفتر «هنر و ادبیات عاشورایی» حوزه هنری و عاشوراپژوه به بازخوانی تعریف مقتل پرداخت و گفت: مقتل در اصطلاح مکان کشته شدن و زمان کشته شدن را می‌گویند، در اینجا وقتی حرف از مقتل می‌زنیم، منظور کتاب و منبع مکتوبی است که در آن شهادت و کشته شدن مطرح شده است.

وی افزود: امروز وقتی از مقتل حرف می‌زنیم، معمولاً منظور مقتل امام حسین(ع) است، اما در قدیم مقتل‌های دیگری از جمله مقتل حمزه سیدالشهدا(ع) و یا مقتل امیرالمؤمنین(ع) مطرح بوده، اما امروز کمتر شده است.

سنگری با تأکید بر اینکه باید مقاتل گذشته را به زبان امروز بازنویسی کرد، اظهار داشت: کتابی تحت عنوان «آیینه‌داران آفتاب» در موضوع اصحاب امام حسین(ع) چاپ شده است، برای نوشتن آن سفر کردم و منطقه کربلا را بررسی کردم و بیش از هفت سال روی این موضوع کار کردم، مداحان باید روی این مسأله کار کنند و شناخت دقیق و مینیاتوری داشته باشند.

وی ادامه داد: شناخت مینیاتوری یعنی اجزایی رو در باب یک موضوع بداند که دیگران نمی‌دانند، به لطف خدا تاریخ اباعبدالله(ع) به صورت دقیق و ریز در اختیار ما قرار دارد و باید روی این منابع بیشتر کار شود و مقاتل را از نظر ساخت و بافت شناخت.

این عاشوراپژوه بیان داشت: بسیاری از مقاتل بزرگ و مهم ما به زبان عربی است، مداحان باید به متن عربی مقاتل تسلط داشته باشند، زیرا برای القای معانی و شکوه کلام لازم است، برخی عبارات به عربی خوانده شود، برای تغییر لحن نیز مناسب است.

وی در ادامه به تقسیم‌بندی مقاتل اشاره کرد و افزود: برخی مقاتل در همان دوران اولیه از بین رفته‌اند مانند مقتل معروف «ابی مخنف» و بخش‌هایی از این کتاب‌ها در کتب تاریخی دیگر آمده است، مانند همین مقتل ابی مخنف که در تاریخ طبری آمده است، دسته دوم مقاتل مستقل هستند؛ یعنی کتاب‌هایی که مستقلاً و ویژه درباره حضرت اباعبدالله(ع) نوشته شده‌اند و چون هر چه جلوتر آمدیم، توسعه یافته‌اند ممکن است امکان تحریف در آن بیشتر باشد.

سنگری با بیان اینکه یکی از مقاتل خوب و مستندی که در اختیار داریم لهوف است، ابراز داشت: از دوره قرن دهم و عصر صفویه مقاتلی که نوشته شده است عمدتاً یا به وسیله افراد بی‌سواد و غیر متخصص نوشته شده است و یا عالمان هم آن‌ها را با شتاب و غیر مستند نوشته‌اند و مقاتل این دوره را باید با دقت بررسی کرد و خواند، مشهورترین کتاب این دوره کتاب «روضة الشهدا» مرحوم ملاحسین کاشفی است.

وی ادامه داد: مداحان در کنار مقاتل برای شناخت مباحث تحریفی باید کتاب‌های کتاب «لؤلؤ و مرجان» مرحوم محدث نوری، «کبریت احمر» از آیت‌الله بیرجندی و «حماسه حسینی» شهید مطهری را بخوانند.

آرمان هیأت