یادگیری مناسک حج، پی بردن به اسرار معنوی و عرفانی حج، آشنایی با تجربیات بزرگان و برداشت‌های آنها از مناسک حج، مطرح کردن پرسش‌هایی که فرد با آن مواجه است و دریافت پاسخ‌های صحیح و از منابع موثق و ... همیشه جزو دغدغه‌های زائرانی بوده است که در تلاش برای درک بهتر معنویت حج و بهره‌بردن از فرصت حج تمتع بوده‌اند.

در گذشته تعداد محدودی کتاب و امکانات در این خصوص وجود داشت اما امروزه و با گسترش ابزارهای ارتباطی این مهم به راحتی هرچه‌تمام‌تر فراهم شده است و زائران علاقه‌مند با توجه به اینکه همه آنها از تلفن همراه برخوردار هستند به وسیله همین ابزار ارتباطی می‌توانند دریچه‌ای گسترده از اسرار و اداب حج را به روی خود باز کنند.

از جمله امکاناتی که فضای مجازی در اختیار حجاج قرار می‌دهد می‌توان به وجود بیش از ۷۰۰ عنوان کتاب اشاره کرد. در حال حاضر بیش از ۷۰۰ عنوان کتاب از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شده است که در کتابخانه تخصصی حج و زیارت به صورت الکترونیکی برای کاربران قابل دریافت است. کتاب‌هایی که امکان دانلود آنها وجود داشته و حتی حجاج طی حضور در عربستان نیز می‌توانند از آنها بهره‌مند شوند.

همچنین با توجه به اهمیت موضوع حج و آشنایی بیشتر زائران با کتاب‌های مناسب با ایام حج تمتع، کتابخانه کاربردی حج تمتع (http://hajj.ir/۴۹۵) با ۴۰ عنوان کتاب نیز راه‌اندازی شده است. در این کتابخانه در موضوع اسرار و معارف ۱۰ عنوان، تاریخ و اماکن هشت عنوان، پاسخ به شبهات هشت عنوان، احکام مناسک هفت، سیاسی اجتماعی دو عنوان، حدیث و ادعیه سه عنوان و حکایات و سفرنامه دو عنوان کتاب قرار داده شده است.

همچنین فایل متن موبایلی این چهل کتاب با پسوند جاوا، EPUb، PDF،Ghm در کتابخانه کاربردی قرار داده شده است تا زائران بتوانند با دریافت فایل این کتاب‌ها به راحتی مناسک و معارف حج را بیاموزند.

پیامک‌ و نامه‌ الکترونیکی وسیله ارتباط با حجاج ایرانی
از نکات جالب توجهی که نشان دهنده همراهی فضای مجازی با زائران حج تمتع است می‌توان به ارسال پیامک‌ها و نامه‌های الکترونیکی آموزشی، بهداشتی و اطلاع‌رسانی به حجاج اشاره کرد.
در اصل اکنون بانکی از شماره تلفن‌ها و ادرس‌های الکترونیکی حجاج در اختیار مسئولان حج ایران قرار دارد که این مسئله امکان دسترسی به زائران در طول مناسک را نیز فراهم کرده است.

همچینین پایگاه اطلاع‌رسانی بعثه مقام معظم رهبری(خبرگزاری حج) به آدرس www.hajj.ir نیز اخبار و اطلاعات حج را به صورت مداوم در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. در این سایت بخشی با عنوان پاسخ به شبهات وجود دارد که زائران به راحتی و با استفاده از تقسیم‌بندی موضوعی می‌توانند با شبهات مطرح شده علیه تشیع از سوی وهابیت و پاسخ‌های شیعه به این شبهات آشنا شوند.

نشریه زائر همراه زائران طی حج تمتع
به گزارش ایکنا، نشریه زائر نیز که قبل و حین برگزاری مناسک به صورت مکتوب منتشر و حاوی مطالب ارزشمندی در خصوص حج است، به صورت pdf نیز در سایت بعثه قرار می‌گیرد (http://hajj.ir/۴۹۴) و امکان دانلود آن نیز وجود دارد.

امکان اشنایی و مطالعه تاریخ و مباحث مربوط به اماکن مذهبی در عربستان به صورت مجازی، دریافت زیباترین عکس‌ها و جدید‌ترین اطلاعات در خصوص رخ‌دادهای حج و جهان اسلام، دریافت سخنرانی‌های صوتی و تصویری مربوط به حج، دریافت فیلم‌های مربوط به حج و ... از دیگر امکاناتی است که فضای مجازی در اختیار زائران حج تمتع قرار می‌دهد.

وبلاگ‌های افرادی که حج را تجربه کرده‌اند و نیز وبلاگ‌های دست‌اندرکاران حج (http://hajj.ir/۱۴۲) از دیگر منابعی است که زائران با مراجعه به انها می‌توانند با تجربیات افرادی که حج را قبل از آنها تجربه کرده‌اند آشنا و از آن بهره‌مند شوند.
با وجود این گسترده عظیم اطلاعاتی زائران ایرانی بیت‌الله‌الحرام با آشنایی و بصیرت کامل می‌توانند پای در مناسک عظیم حج بگذارند و با سربلندی از آن خارج شوند.

آرمان هیأت