مهدی ‌محبتی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی، درباره دلایل سطحی بودن اغلب اشعاری که در حوزه شعر آئینی خلق می‌شوند، گفت: این موضوع ریشه‌های بسیار عمیقی دارد و باید سنجیده شود تا به سرشاخه‌ها برسیم که چرا دچار این رویکرد شده‌ایم که اشعار کنونی در حوزه آئینی در سطح سروده می‌شوند.

دانشیار دانشگاه زنجان افزود: دو جریان در این راستا وجود دارد؛ یکی جریانی است که پشتوانه حکومتی و اداری دارد که آن دست از اشعار زیاد سروده شده‌اند.

شعرسرایی آئینی به صورت خودجوش وجود ندارد
محبتی با اشاره به اینکه برخی شاعران بدون وابستگی به نهادهای مختلف به خلق اثر در این راستا می‌پردازند، ادامه داد: متأسفانه این رویکرد به عنوان یک سنت که در متن ادبیات ما جای گرفته باشد، درنیامده است و ما نتوانسته‌ایم آن را خودجوش و فعال کنیم.

به گفته وی، این جریان هنوز به صورت مطلوب شکل نگرفته است؛ از این رو دولت باید شاعران را پشتیبانی و حمایت کند تا آنان بتوانند شعر بگویند. از سویی نهادینه کردن این رویکرد تا حدودی جریان‌سازی بیشتری را می‌طلبد.

شاعران نیازمند انگیزه درونی هستند
این پژوهشگر عنوان کرد: باید انگیزه‌ای در شاعران وجود داشته باشد تا آنان بدون چشم‌داشت به خلق اثر در این موضوعات بپردازند. با الگودهی در این رابطه، محبت ائمه(ع) به عنوان بزرگترین پاداش برای شاعر درخواهد آمد. البته به طور نسبی وضعیت در حوزه شعر آئینی مطلوب است.

شعر آئینی با هویت و تاریخ شعر در ارتباط است
وی اظهار کرد: این حوزه طرفداران بسیاری دارد و شاعران جوان بسیاری در آن فعالیت می‌کنند. زیرا حوزه شعر آئینی، جایگاهی است که با هویت فرهنگی و تاریخ شعر ارتباط دارد و با ملیت ما پیوند خورده است.
محبتی با بیان اینکه چنین مؤلفه‌هایی، شعر آئینی را دارای پشتوانه‌ای غنی می‌کند، گفت: البته باید در کنار همه این رویکردهایی که در این راستا ایجاد شده است، شاعران به صورت خودجوش در این حوزه به فعالیت بپردازند.

فاصله گرفتن انسان معاصر از حوزه‌های عمیق معنوی آسیب‌زا است
وی درباره آسیب‌هایی که این حوزه را تهدید می‌کند، افزود: آسیب‌ها تا حدودی به وضعیت امروز انسان معاصر مربوط می‌شود که تا حدودی از حوزه‌های عمیق معنوی دور شده است. همچنین بخشی از آن نیز به نحوه تبلیغات در این حوزه و برخوردهای افرادی باز می‌گردد که در این عرصه فعالیت می‌کنند.

دانشیار دانشگاه زنجان درباره نحوه تبلیغات در این حوزه توضیح داد: بین آنچه گفته می‌شود و آنچه عمل می‌شود، فاصله وجود دارد؛ برای مثال وقتی از محبت امیرالمومنین(ع) صحبت می‌شود و مدیحه سروده می‌شود، این محبت باید خود را در عمل نیز نشان دهد.

رفتار و گفتار شاعر نباید با هم تناقض داشته باشد
وی در توضیح بیشتر گفت: این به آن معنی است که وقتی شاعر از هواداری حضرت نسبت به مظلومان و سخت‌گیری با دشمنان صحبت می‌کند، این نوع گفتار و صحبت از حضرت باید در رفتار شاعر نیز وجود داشته باشد و مخاطب را دچار پارادوکس نکند.

این مدرس دانشگاه درباره راهکارهای تقویت این حوزه عنوان کرد: باید روی بنیادهای خانواده و کودکان کار کرد. همچنین مدارس نیز باید مورد توجه قرار گیرند، البته نه به صورت فرمایشی، بلکه باید محبت را در دل آنها جایگزین کرد نه اجبار را.

وی افزود: اینکه چطور باید محبت را در دل افراد بدون اجبار ایجاد و تثبیت کنیم، مقوله‌ای است که نیازمند آن است که به صورت جدی درباره آن فکر شود و این حوزه علاوه بر تدبیر، نیازمند فعالیت جدی و عمیق است.

آرمان هیأت