کد مطلب : ۲۱۱۵۹
عظمت واقعه عاشورا در عینیت سینما قابل ترسیم نیست
علی رویین‌تن، کارگردان سینما، درباره جایگاه عاشورا در سینما و چگونگی پرداختن به آن اظهار کرد: انسان جدا از نیازهای زیستی، نیازمندی‌های معنوی نیز دارند. برای همین، اسطوره‌ها و حماسه‌ها به وجود می‌آیند. در این میان ممکن است برخی از این حماسه‌ها فراتر از واقعیت‌های مرسوم نیز باشد.
وی افزود: واقعیت موجود در زندگی، قادر نیست تمامی نیازهای انسان را تأمین کند. در این میان عاشورا واقعیتی است که از واقعیت‌های موجود در زندگی انسانی فراتر رفته و شکل حماسه‌ای بی‌انتها به خود گرفته است که عظمتش را با هیچ متر و اندازه‌ای نمی‌توان توصیف کرد. این ویژگی نیز تنها مربوط به کسانی نمی‌شود که به امام حسین (ع) اعتقاد دارند، بلکه تمام آدم‌هایی که نامی از حسین (ع) را شنیده‌اند، به این شخصیت علاقه‌مند هستند.
کارگردان فیلم «دل‌شکسته» ادامه داد: این مثال در جامعه امروزی نیز به نوعی وجود دارد. برای نمونه از قهرمانان و مبارزانی می‌توان نام برد که اکثر مردم جهان آنها را دوست دارند، هر چند بسیاری به آرمان‌های آنها اعتقاد نداشته باشند، اما به عنوان انسان آزاده آنها را قبول دارند.
پرداختن مستقیم به واقعه عاشورا بسیار سخت است
وی در پاسخ به این سؤال که نگاه به عاشورا باید در سینما به صورت مستقیم مورد توجه قرار گیرد یا اینکه در قالب داستانی معاصر به آن پرداخت؟ بیان کرد: آدم‌ها به اندازه نیازشان کار می‌کنند.
برای همین معتقدم که اگر هنرمندان روح حریت در وجودشان شکل بگیرد، دیگر اینکه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به عاشورا نگاه شود، اهمیت پیدا نمی‌کند، بلکه مهم این است که درباره عاشورا حرف زده شود، اما در این زمینه یک مسئله وجود دارد؛ این که شخصیت‌هایی چون امام حسین(ع) و واقعه عاشورا به اندازه‌ای دارای عظمت هستند که پرداختن مستقیم به آنها کار بسیار دشواری است؛ به نحوی که عینیتی که ما آن را در سینما ترسیم می‌کنیم، قابل مقایسه با عظمت چنین اسطوره‌هایی نیست.
برای نمونه می‌توانم به داستان رستم و سهراب اشاره کنم که همچنین ویژگی دارد و به سختی بتوان آن را تبدیل به یک کار سینمایی کرد. درضمن پرداخت غیرمستقیم به موضوع عاشورا یک ویژگی دیگر نیز دارد؛ این که تأثیر فرامتنی این تولیدات بر روی مردم بیشتر است، چون آن را در زندگی روزمره خود احساس می‌کنند.
زوایای دیگر زندگی ائمه(ع) مغفول مانده است
این کارگردان در پاسخ به این سوال که در فیلم «دل‌شکسته» نگاهش به عاشورا بر چه مبنای بوده است؟ گفت: یک مقوله در عاشورا و اهل بیت(ع) وجود دارد که برای من خیلی جالب است؛ آن نیز عشقی است که در زندگی روزمره ائمه می‌توان دید.
برای نمونه عشقی که مولی به حضرت زهرا(س) داشت، به هیچ وجه قابل وصف نیست یا عشقی که امام حسین(ع) به حضرت شهربانو(س) داشت، نمی‌توان با هیچ اندازه‌ای مشخص کرد.
با این توضیح می‌خواهم بگویم که امام حسین (ع) تنها وجه زندگیش به عاشورا خلاصه نشده، بلکه بخش‌ها و فرازهای زیادی در زندگی اباعبدالله وجود دارد که قابل گفتن است که متاسفانه تا به امروز کمتر به آن پرداخته شده است.
رویین‌تن ادامه داد: آرزو دارم روزی فیلمی بسازم که در آن به این موضوعات و وقایع مغفول بپردازم. فیلم «دل‌شکسته» نیز فیلمی عاشقانه‌ای است که عشق را در وجود مبارک امام حسین(ع) متجلی می‌بییند. این نگاه به امام حسین(ع) در فیلم‌هایی سینمایی به عقیده من کمک می‌کند تا جوان امروز نماد این عاشقی و شیدایی را بهتر ببیند و با فرازهای دیگری از عشق به اباعبدالله آشنا شود.
وی درباره اینکه فیلمسازی در حوزه عاشورا نیازمند علاقه است یا آگاهی؟ گفت: این دو را برای این عرصه (عاشورا) نمی‌توان از هم جدا کرد، چون مگر می‌شود درباره امام حسین(ع) دانست، اما عاشق وی نشد. برای همین وقتی در این حوزه فیلمی ساخته می‌شود حتما باید دو ویژگی فوق را با هم داشته باشد. البته مطمئن باشید کسی که در این حوزه کار می‌کند هم آگاهی دارد هم عشق، چون اگر عاشق امام حسین(ع) نباشد، این فیض نصیب هر کس نخواهد شد تا در این حوزه فیلمسازی کند.
کارگردان فیلم اکران‌نشده «زمهریر» درباره عملکرد مسئولان در این حوزه گفت: من یک هنرمند هستم که تخصص مسئول‌شناسی ندارم، اما همین اندازه می‌دانم که بزرگترین دانشمندان هم قادر نیستند که مسئولان سینمایی ما را بشناسند! چون هر کدام از آنها از یک طیف، طبقه و دیدگاه آمده‌اند که هنر و فرهنگ را هم به اندازه همان داشته‌هایشان درک و ترسیم می‌کنند. برای همین به جرئت می‌توانم بگویم که هیچ مسئولی (به جز استثناها) نتوانسته برای هنرمندی سلیقه بسازد و همیشه این هنرمندان بودند که با غیرت و حمیت خودشان، کاری کرده‌اند که مسئولان خود را به آنها منگنه کرده‌اند.
مرجع : ایکنا
