نشست خبری تشریح ویژه‌برنامه‌های مرکز هنرهای نمایشی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ماه محرم، پیش از ظهر چهارشنبه ۳۰ مهر با حضور عباس غفاری، مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی و رضا دادویی، رئیس اداره نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.

در ابتدای این نشست عباس غفاری در سخنانی اظهار کرد: تجربه موفق اجرای برنامه‌های مناسبتی ماه مبارک رمضان تحت عنوان «محفل مهر و ماه» که به شکل سراسری علاوه بر تهران در ۱۰ استان کشور پیگیری شد، مرکز هنرهای نمایشی را بر آن داشت تا تصمیم به برگزاری برنامه‌ای مشابه ویژه ایام محرم و صفر بگیرد که البته مسبوق به سابقه بود اما متأسفانه بنا به دلایلی چند سالی است که شاهد برگزاری آن نبودیم.
وی ادامه داد: این برنامه فرهنگی و هنری تحت عنوان سوگواره «شب‌های واقعه» ویژه ایام شهادت سالار شهیدان حضرت امام‌حسین(ع) برگزار خواهد شد که مسئولیت اجرای آن از سوی حسین طاهری، مدیرکل هنرهای نمایشی ارشاد به من و رضا دادویی واگذار شده است و ما طی جلساتی متعددی که داشتیم برنامه‌ریزی جامعی را برای برگزاری فراگیر این ویژه‌برنامه همزمان با تهران در اغلب استان‌های کشور ترتیب دادیم.

آغاز اجرای مجالس تعزیه در محوطه تئاترشهر از ۵ محرم

غفاری تصریح کرد: بر این اساس از ۴ آبان همزمان با حلول ماه محرم‌الحرام در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر با اجرای چند مجلس نمایشنامه‌خوانی در خدمت علاقه‌مندان به هنر نمایش و شیفتگان حضرت امام‌حسین(ع) هستیم و از ۵ تا ۱۳ محرم مصادف با سومین روز شهادت امام حسین(ع) در محوطه تئاتر شهر به سرپرستی احمد عزیزی مجالس تعزیه و شبیه‌خوانی برگزار خواهیم کرد؛ ضمن آنکه سه شب نیز اختصاص به اجرای پرده‌خوانی با موضوع عاشورا توسط مرشد محسن میرزاعلی خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه از جمله بخش‌های در نظر گرفته شده برای این ویژه‌برنامه مجلس سنج و دمام‌زنی توسط هنرمندان خرمشهری به سرپرستی هادی لشکری است، گفت: در بخش نمایشنامه‌خوانی ما قصد داشتیم مجلسی را به خوانش برگردان نمایشی فیلمنامه «روز واقعه» بهرام بیضایی اختصاص دهیم که این امر میسر نشد؛ ضمن آنکه خوانش نمایشنامه «پل» به کارگردانی محمد رحمانیان به دلیل مشغله وی منتفی شد و امیر دژاکام هم به دلیل بازی در یک مجموعه تلویزیونی قادر به اجرای نمایشنامه‌ای در بخش نمایشنامه‌خوانی ویژه‌برنامه «شب‌های واقعه» نشد.

برگزاری ۱۰ مجلس نمایشنامه‌خوانی در سالن اصلی تئاترشهر

مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی در ادامه گفت: با این وجود آثاری فاخر حوزه ادبیات نمایشی عاشورایی در ۱۰ روز برگزاری مجالس نمایشنامه‌خوانی که در نظر گرفته‌ایم، خوانده خواهند شد که ساعت اجرای همه آنها ۱۸ است که به ترتیب عبارتند از:
۴ و ۵ آبان؛ نمایشنامه «روزهایی که به یادت گذشت» کاری از سعید شاپوری
۶ و ۷ آبان؛ نمایشنامه «ناگهان... هذا حبیب‌الله» کاری از رضا دادویی به نویسندگی عباس نعلبندیان
۸ و ۹ آبان؛ نمایشنامه «می‌خواستم ببوسمت، باران گرفت» به نویسندگی و کارگردانی میلاد اکبرنژاد
۱۰ و ۱۱ آبان؛ اجرای نمایشنامه‌خوانی به کارگردانی حسین مسافرآستانه که هنوز نام آن قطعی نشده است.
۱۲ و ۱۳ آبان؛ نمایشنامه «مجلس حسین‌کشی» به نویسندگی و کارگردانی افشین هاشمی که اقتباسی از تعزیه «ظهر عاشورا» اثر جاوید استاد ظفره‌ای است.
غفاری افزود: علاوه بر این براساس آنچه اعلام کردم از ۵ محرم تا ۱۳ محرم یعنی ۸ تا ۱۶ آبان، مجالس تعزیه در محوطه باز تئاتر شهر به سرپرستی احمد عزیزی برگزار می‌شود که اسامی آنها به ترتیب عبارتند از: تعزیه شهادت مسلم(ع)، تعزیه شهادت حر، تعزیه شهادت حضرت علی‌اکبر(ع)، تعزیه شهادت حضرت قاسم(ع)، تعزیه شهادت حضرت ابوالفضل(ع)، تعزیه شهادت حضرت امام‌حسین(ع)، تعزیه بازار شام، تعزیه شاهچراغ و مجلس متوکل عباسی است که این آثار در روزهای یاد شده ساعت ۱۹ اجرا خواهند شد و در روزهای ۱۱، ۱۲ و ۱۳ محرم پیش از شروع تعزیه مرشد میرزاعلی با موضوع تاسوعا و عاشورا پرده‌خوانی خواهد کرد.
وی در ادامه با تشکر از زحمات و حمایت‌های محمود فرهنگ در کانون تئاتر دینی و داوود فتحعلی بیگی در دفتر تعزیه مرکز هنرهای نمایشی در اجرای این ویژه‌برنامه گفت: همزمان با تهران در استان‌های مختلف کشور نیز برنامه‌های ویژه‌ای متناسب با این حال و هوا برگزار خواهد شد که به آنها به شرح زیر اشاره می‌کنم:

اجرای ۴ نمایش مناسبتی در مجتمع فرهنگی تبریز

استان آذربایجان شرقی؛ اجرای مجالس تعزیه و ۴ نمایش به نام‌های «بیا با حسین همراه شویم»،«خیمه خورشید»،«اشک شفق» و «شمیم یاس» در مجتمع فرهنگی تبریز
استان آذربایجان غربی؛ اجرای شش نمایش به همراه برگزاری مجالس تعزیه
استان البرز؛ اجرای ۳۴ مجلس تعزیه به همراه اجرای چند نمایش مناسبتی
استان ایلام؛ اجرای سه نمایش صحنه‌ای
استان بوشهر؛ به میزبانی شهرستان دشتستان چند مجلس تعزیه اجرا خواهد شد

اجرای نمایش «دو قبله غریب» در شهرکرد ویژه رحلت پیامبر(ص)

استان چهارمحال بختیاری؛ اجرای مجالس تعزیه در دهه اول محرم در حسینیه بیت‌العباس شهرکرد با موضوع شهادت حضرت علی‌اکبر و شهادت امام حسین(ع)، در دهه دوم محرم اجرای نمایش «با زخمی بر شانه‌هایش» به کارگردانی مرضیه اسماعیلی، در دهه سوم هم در این استان سوگواره تعزیه با ۱۱۰ مجلس برگزار خواهد شد که این سوگواره اختتامیه هم خواهد داشت ضمن آنکه در دهه آخر صفر شهرکرد میزبان اجرای نمایش «دو قبله غریب» به کارگردانی مسلم سلیمانیان با موضوع رحلت پیامبر(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) خواهد بود.
استان خراسان شمالی؛ اجرای نمایش «این فصل را با من بخوان» به مدت ۱۰ شب در ۱۵ شهر استان به نویسندگی صادق بابایی و کارگردانی انسیه حاجی‌زاده ضمن آنکه به مناسبت این ایام میزگرد تخصص «ظرفیت‌های نمایش در قصص قرآنی» نیز با همکاری حوزه علمیه بجنورد برگزار خواهد شد؛ در شهر شیروان نیز ویژه این ایام اجرای مجالس تعزیه خواهیم داشت.

برگزاری سوگواره «سفری تا عروج انسانیت» در استان فارس

استان فارس؛ سوگواره «سفری تا عروج انسانیت» که از ۳ تا ۱۳ محرم برگزار خواهد شد و در آن دو نمایش یکی با نام «من، آب، دست، چشم» نوشته و کارگردانی عباس چهلتنان در سالن ابوریحان شیراز به روی صحنه خواهد رفت و نمایش دوم «عشق علیه‌السلام» نام دارد که به نویسندگی و کارگردانی آرمان طیران در لابی تالار حافظ شیراز اجرا می‌شود.
همچنین در شهرستان زرقان این استان سوگواره کشوری تعزیه برگزار خواهد شد که ۱۰ استان قرار است در این سوگواره مجلس تعزیه برگزار کنند و شهر لامرد میزبان این سوگواره است و اما در شهرستان‌های مرودشت، نوراباد، کازرون، نقش رستم نیز مراسم‌های آئینی نواها و نغمه های عاشورایی برگزار خواهد شد ضمن آنکه نمایش‌های خیابانی با موضوع محرم نیز در آنجا اجرا می‌شود.
استان قزوین؛ همایش بزرگ شبیه‌خوانی استان در دهه اول محرم ۵ شب در سالن ورزشی الغدیر و ۵ شب در سالن ورزشی شهید بابایی برگزار خواهد شد که از ساعت ۱۴ تا ۱۸ مجالس تعزیه در قالب این برنامه اجرا می‌شود.
استان مازندران؛ سوگواره ملی تعزیه در شهرستان آمل برگزار خواهد شد.
استان مرکزی؛ اجرای مجالس تعزیه در شهرستان‌های استان
استان زنجان؛ اجرای مجالس تعزیه در شهرستان‌های استان
استان هرمزگان؛ علاوه بر اجرای مجالس تعزیه، نمایش «وین راز سر به مهر به کارگردانی علیرضا داوری اجرا می‌شود.
استان یزد؛ نمایش «زائر» به کارگردانی علی مهدی‌نژاد و مجالس تعزیه به سرپرستی مرتضی کوراوغلو اجرا خواهند شد
استان کرمان؛ اجرای مجالس تعزیه در شهرستان‌های استان
کرمانشاه؛ اجرای نمایش‌های خیابانی از سوم تا دهم محرم، برگزاری همایش بزرگ تعزیه توسط هیئت هنرمندان استان کرمانشاه
استان کهگیلویه و بویراحمد؛ اجرای مجالس تعزیه در شهرستان‌های استان
و در استان گیلان؛ از ۲ تا ۱۰محرم مجالس تعزیه برگزار خواهد شد و چند نمایش نیز به روی صحنه خواهد رفت که البته در مرحله بازبینی است.

برپایی خیمه در محوطه تئاتر شهر منتفی است

غفاری با اشاره به اینکه به دلیل جلوگیری از تکرار حوادث سال‌های گذشته که رخ دادن حریق یکی از آنها بود امسال در محوطه تئاتر شهر خیمه برپا نخواهد شد، تأکید کرد: رادیو نمایش همکاری کاملی به منظور پوشش این ویژه‌برنامه خواهد داشت و برخی از مجالس تعزیه، اجرای نمایشنامه‌خوانی این ویژه‌برنامه نیز به طور مستقیم از این شبکه رادیویی پخش خواهد شد که علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی رادیو نمایش از جزئیات این برنامه‌ها مطلع شوند.

به آئین‌های مذهبی صرفاً نباید به دید عزاداری نگاه کرد

در ادامه این نشست رضا دادویی، رئیس اداره نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی ارشاد در سخنان کوتاهی به اهمیت برگزاری ویژه‌برنامه «شب‌های واقعه» اشاره کرد و گفت: به آئین‌های مذهبی صرفاً نباید به دید عزاداری نگاه کرد چرا که این رویدادهای تاریخی علاوه بر وارد آوردن مصیبت بر جامعه شیعیان با خود درس‌های فرهنگسازی دارند که باید در قالب چنین برنامه‌هایی آنها را در جامعه بسط و گسترش داد.
وی ادامه داد: همانطور که اشاره شد برگزاری ویژه‌برنامه «محفل مهر و ماه» در ماه مبارک رمضان این موضوع را ثابت کرد که می‌توان به جای تعطیلی سالن‌های نمایش در ایام سوگواری از ظرفیت‌های نمایشی در ترویج و اشاعه فرهنگ دینی و عاشورایی نهایت سود را برد و با تولید آثار نمایشی با محتوای دینی و مذهبی، فرهنگ دینی را بیش از پیش در جامعه نهادینه کرد.
دادویی تصریح کرد: در انتخاب آثار نمایشی این ویژه‌برنامه نهایت دقت به عمل آمده است تا آثار از کیفیت مناسبی برخوردار باشد و باید بگویم که هیچ یک از این آثار سفارشی تولید نشده و همگی براساس دغدغه و علاقه شخصی هنرمندان به نگارش درآمده و تولید شده‌اند.
وی در پایان در مورد نمایشنامه «ناگهان... هذا حبیب‌الله» که کارگردانی آن را در جلسات نمایشنامه‌خوانی این ویژه‌برنامه به عهده دارد، گفت: عباس نعلبندیان از جمله درام‌نویسانی است که کمتر شناخته شده است و این نمایشنامه را در اوایل دهه پنجاه به نگارش درآورده که مرتبط با موضوع عاشوراست و ما در اجرای آن دخل و تصرفی ناچیز در تغییر چند عبارت و جمله آن داشتیم.

آرمان هیأت