رضا اسماعیلی با اشاره به انتشار تازه‌ترین دفتر شعر خود با عنوان «سلام بر عاشورا» اظهار داشت: این مجموعه که شامل ۱۶۲ رباعی است پیش از این قرار بود با عنوان «برخیز و حماسه‌خوان عاشورا باش» منتشر شود که نام آن عوض شد و موسسه اطلاعات در نهایت آن را منتشر کرد.

وی ادامه داد: من در این رباعی‌ها از منظر آسیب‌شناسی به فرهنگ عاشورا که در شعر آئینی منعکس شده است پرداخته‌ام و برخی آفت‌ها و آسیب‌های مجالس سوگواری را بر اساس رهنمودهای علما و ائمه و نیز امام حسین(ره) و مقام معظم رهبری به زبان شعر بیان کرده‌ام و به عبارت دیگر این رباعی‌ها به نوعی بازخوانی همان توصیه‌هایی است که همواره به شاعران و مرثیه‌خوانان بیان شده است

اسماعیلی افزود: یکی از مهمترین موضوعاتی که در این رباعی‌ها به آن پرداخته شده موضوع غلو کردن در شعر آئینی معاصر ماست. شاعران ما گاهی برای بزرگ کردن معصومین شیعه سایر پیامبران و اولیای الهی را کوچک می‌کنند. مثلا گاهی حضرت عیسی و حضرت موسی را غلام پیامبر اکرم (ص) مطرح می‌کنند و و یا حضرت مریم(س) را کنیز حضرت زهرا(س) می‌نامند در حالی که اکثر علما به احترام گذاشتن به همه آنها تاکید دارند. وقتی ما در صلوات بر رسول خدا از عبارت آل‌محمد استفاده می‌کنیم در واقع این عبارت به تمام اولیاء الهی اشاره دارد که پیامبر اکرم(ص) خاتم راه توحیدی آنهاست.

این شاعر آئینی افزود: موضوع دیگری که آفت این روزها شعر آئینی ماست مساله معصوم پرستی در شعر آئینی ماست. ما گاهی می‌بینیم که شعرا در اشعار و نوحه‌های خود از عباراتی مانند حسین الله و زینب‌الله استفاده می‌کنند که طرح این عبارات با ذات معصومین در تصاد است که مبتنی بر یگانه پرستی است. اگر ما به دنبال مریدی ائمه هستیم باید به منش آنها اقتدا کنیم و چیزی در شعر و مرثیه نگوییم که خشم خداوند را برانگیزد.

اسماعیلی در ادامه به موضوع و آفت اسطوره‌سازی در شعر آئینی معاصر اشاره کرد که مورد توجه وی در این رباعیات قرار گرفته و اظهار داشت: بزرگان دینی ما الگوی ما هستند و سعی داریم که از آنها درس بگیریم. این الگو بودن در همه ابعاد قابل تسری است. وقتی ما به دنبال بیان سیره معصومین هستیم باید به روی وجوه اشتارک آنهادست بگذاریم و از قرابت‌ها برای الگو گرفتن استفاده کنیم نه اینکه اسطوره سازی و قهرمان‌سازی انجام دهیم که چیزی جز افتراق برای ما ندارد. اسطوره سازی در شعر آئینی ما بر همین مبنا آفت‌های زیادی دارد که من سعی کردم در این رباعی‌ها به آن بپردازم. البته من باور دارم که شعر آئینی ما فاخر است و این موارد به صورت استثناء در آن مطرح شده اما اگر می‌خواهیم پیرامون صراط مستقیم حرکت کنیم باید به ادب و آداب در این شعر اهتمام بیشتر بورزیم.

این شاعر در ادامه به موضوع ترحم و دلسوزی بر معصومین در شعر آئینی اشاره کرد و گفت: گاهی از زبان امام حسین(ع) و یا حضرت زینب(س) اشعاری سروده می‌شود که مصائب آنها را عجز و لابه زیادی که به دور از روح عزت‌مداری و ظلم ستیزی آنهاست بیان می‌کند در حالی که در تمام طول تاری هیچگاه شاهد عجز و لابه معصومین نبوده‌ایم. این شیوه روایت با فرهنگ عاشورا در تضاد است. در سراسر قیم عاشورا ذره‌ای رفتار که باعث شود دشمن دلش به رحم بیاید دیده نمی‌شود پس اگر شعر نیز می‌خواهد از زبان معصوم چیزی بگوید باید از زبان معصوم و بر مبنای مقاتل باشد که روح نهضت حسینی را در خود داراست.

این شاعر در ادامه با اشاره به حساسیت‌هایی که سال گذشته همزمان با انتشار برخی از رباعی‌های وی با این مضمون ایجاد شد اظهار داشت: من ۱۸ رباعی از این مجموعه را که حس می‌کردم حساسیت زاست از مجموعه حذف کردم البته معتقدم اگر آن رباعی‌ها در کنار هم و در این مجموعه خوانده می‌شد دوستان متوجه می‌شدند که ما با هم تقابلی نداریم. من برادرانه از منتقدان سال قبلم می‌خواهم که دقیق این ۱۶۲ رباعی را بخوانند و ببینند که از دایره انصاف و ادب اسلامی خارج نشده است. دوست دارم این رباعی‌ها خوانده شود و آنگاه منصفانه درمورد آنها قضاوت شود.

وی تاکید کرد: اگر قرار به نقد این اشعار هست باید منصفانه و اسلامی راجع به آن بحث کنیم اما من یقین داریم که این رباعی‌‌ها در راستای رهنمودهایی است که از سوی ائمه و علما در زمینه مراثی به ما رسیده است.

به گزارش مهر، سال گذشته در آستانه محرم انتشار چند رباعی در فضای مجازی از رضا اسماعیلی باعث شد تا واکنش‌های زیادی از سوی جامعه شاعران آئینی کشور بوجود بیاید.

آرمان هیأت