احمد سلیمانی، نویسنده و کارگردان تئاتر  گفت: هر سال و با فرا رسیدن ایام محرم و صفر که اوج فعالیت‌های فرهنگی و هنری عاشورایی است شاهد اجرای مجدد و یا بازتولید آثار نمایشی هستیم که پیشتر با اقبال مخاطب مواجه شده‌اند و تجربه اجرای موفقی را از سر گذرانده‌اند.

وی ادامه داد: نفس این عمل کاملاً حرفه‌ای است چرا که در تئاتر رضایت تماشاگر و مخاطب از همه‌چیز مهم‌تر است و اساساً تئاتر با حضور پرشور مخاطبان است که معنا پیدا می‌کند و وقتی یک اثر نمایشی حتی با وجود سالیان متمادی اجرا، می‌تواند همچنان در جذب مخاطب موفق باشد چرا این امر صورت نگیرد؟

اجرای مجدد و بازتولید آثار موفق نمایشی در همه‌جای دنیا متداول است
این کارگردان تئاتر تصریح کرد: اجرای مجدد و بازتولید آثار موفق نمایشی تنها محدود به نمایش‌های دینی و مذهبی نمی‌شود و در همه‌جای دنیا شاهد هستیم که کشورهای صاحب تئاتر، در مورد آثار کلاسیک نمایشی که مردم استقبال بی‌شائبه‌ای از آنها دارند، به روی صحنه رفتن آنها پی در پی و طی سالیان متمادی ادامه پیدا می‌کند و انصافاً هم چنین رویکردی علاوه بر مشارکت بیشتر مخاطبان در تماشای اثر نمایشی چرخه اقتصادی تئاتر را نیز تا حدود زیادی رونق می‌بخشد.

سلیمانی در ادامه گفت: اگر نباید از نظر دور داشت که این رویکرد در عین مثبت و سازنده بودنش یک ضعف و اشکال عمده نیز دارد و آن اینکه ممکن است تمرکز گروه‌های نمایشی به اجرای مجدد و بازتولید، هم آنها و هم مدیران تئاتری را از پرداختی نو به حوزه نمایشی و تدارک برای تولید آثار جدید نمایشی غافل کند، در حالیکه مطلوب آن است که به این دو حوزه توأمان توجه شود.

وی افزود: همانطور که اشاره کردم مسئله مخاطب و رضایت او از تماشای یک اثر نمایشی باید مهمترین دغدغه گروه‌های نمایشی و مدیران تئاتری باشد؛ باید این را در نظر داشت که تئاتر تولید می‌شود که مخاطب و تماشاگر آن را ببیند پس باید هم در فرم و شکل ساختاری و هم در محتوای مورد نظر به شکلی عمل کرد که مخاطب بتواند با آن ارتباط مؤثری برقرار کند.

این کارگردان که مشغول تمرین نمایش «سردار مهر و ماه» برای اجرا در ماه صفر است، گفت: همواره گفته می‌شود که سبک سنتی و کلیشه‌ای تولیدات نمایشی مذهبی متناسب با سطح سلیقه مخاطب امروزی تئاتر نیست؛ این مسئله باید مورد بررسی میدانی و مطالعاتی قرار گیرد، آنچه که مسلم است اینکه اغلب تماشاگران نمایش‌های مذهبی به سبک و سیاق اجراهای سنتی تئاتر دینی عادت کرده‌اند و با وجود آنکه اغلب روایت‌های تاریخ دینی را می‌دانند اما همچنان مشتاق تماشای نمایش‌های دینی در قالب‌های سنتی همچون تعزیه هستند و با این فرض اگر قرار باشد نمایش دینی را در قالب‌های مدرن نمایشی تولید و اجرا کنیم ممکن است برای درصد قالب توجهی از آنها گنگ و نامفهوم باشد.

سلیمانی تأکید کرد: به نظر من تغییر ذائقه مخاطبان نمایشی دینی باید تدریجاً اتفاق بیفتد یعنی ضمن تداوم تولید آثار نمایشی با شیوه‌های سنتی آرام آرام در دل این تولیدات به سبک و شیوه‌های غیرمتعارف در روایت نمایشی روی آوریم و به این شکل نباشد که مخاطب تئاتر دینی که آشنا به روایتی سنتی از یک واقعه دینی در تئاتر است به ناگاه با یک اثر متفاوت روبرو شود که هیچ ارتباطی نتواند با آن برقرار کند.

برخی از فعالان تئاتر رغبتی ندارند که در عرصه حرفه‌ای با کار دینی شناخته شوند
وی با اشاره به اینکه توجه به این امر ارتباط مستقیم با عزم هنرمندان تئاتر و ایجاد فرصت و امکانات مناسب از سوی مدیران دارد در پایان گفت: متأسفانه به دلیل آنکه همچنان مدیران اصرار به تولید آثار نمایشی دینی در قالب‌های نخ‌نما و سنتی دارند که این موضوع موجب طرد مخاطبان تئاتر دینی شده است، هنرمندان تئاتر هم که پیشتر فعالیت در حوزه تئاتر دینی برای آنها افتخار محسوب می‌شد دیگر رغبتی به فعالیت در این عرصه ندارند و در کمال ناباوری می‌گویند که نمی‌خواهند در عرصه حرفه‌ای با این مدل کار شناخته شوند که این به نظر من در عرصه تولیدات نمایشی مذهبی یک فاجعه هنری است.

آرمان هیأت