عطیه مرکزی، هنرمند تصویرگر، گفت: چهره‌نگاری معصوم(ع) در تصویرگری مذهبی همچنان به عنوان مهمترین مسئله که البته تاکنون راه‌حلی هم برای آن اندیشیده نشده است، مطرح است و اغلب هنرمندان در امر تصویرگری مذهبی از آثار قدما تأثیر و الگو می‌گیرند.

وی ادامه داد: به طور مثال با نگاه به آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای که از دوران قاجار باقیمانده است شاهد چهره‌نگاری معصوم(ع) با تمام جزئیات آن هستیم که این مسئله تا اندازه‌ای مورد توجه تصویرگران مذهبی قرار گرفته است اما همچنان در شرایط و اوضاعی که قاعده و قانونی در مورد حدود و ثغور این هنر وجود ندارد، تصویرگران ترجیح می‌دهند که طبق یک سنت کلی، چهره معصوم(ع) را نقاشی نکرده و جای آن نور و یا رنگ بگذارند.

مرکزی تصریح کرد: در طول فعالیت حرفه‌ایم که مواردی اختصاص به تصویرگری مذهبی پیدا کرده از سوی سفارش‌دهنده، تذکراتی در این باب که مجاز به چهره‌نگاری معصوم(ع) نیستم به من داده شده است؛ این مورد حتماً برای سایر دوستان همکارم نیز پیش آمده و ما ترجیح داده‌ایم با قرار دادن نور بر روی چهره معصوم(ع) این اجازه را به مخاطب بدهیم که براساس برداشت‌های شخصی خود، به تداعی تصویر چهره معصوم(ع) در ذهن خود بپردازد.

این هنرمند تصویرگر با اشاره به اینکه اغلب آثار تصویرگری مذهبی خود را برای مخاطب جوان و بزرگسال انجام داده است، گفت: قرار دادن نور به جای چهره معصوم(ع) در مواجهه با مخاطب بزرگسال قابل توجیه است اما زمانی که مخاطب شما کودک و نوجوان باشد، پرسش‌ها و مسائل گوناگونی در این مورد که چرا در شرایطی که معصومین(ع) هم انسان هستند، مجاز به تصویر کردن چهره آنها نیستیم، پدید می‌آید.

وی گفت: مواردی هم پیش آمده است که من تصویرگری مذهبی را برای کتاب‌های کودک و نوجوان و کتاب‌های درسی انجام داده‌ام؛ به نظرم تا حدودی می‌توان مشکل چهره‌نگاری معصوم(ع) برای کودک و نوجوان را حل کرد؛ به هر حال هر انسانی در جزئیاتی همچون بینی و گونه و خطوط مربوط به آن اشتراکاتی دارد که می‌توان با ایجاد سایه در تصویر چهره معصوم(ع) تا حدودی شکل واقعی‌تری به آن داد.

مرکزی در پایان افزود: در نمایشگاه تصویرگری «دشت گریان» که به مناسبت ایام محرم در نگارخانه لاله برپاست دو اثر تصویری که پیشتر آنها را در جشنواره‌های بولونیا و براتیسلاوا شرکت داده بودم، ارائه کرده‌ام.

آرمان هیأت