سید هادی جمالی، تعزیه‌خوان در حاشیه برگزاری آیین سوگواره عاشورایی اقوام ایرانی با بیان این‌که تعزیه هنری ماندگار است  اظهار کرد: تعزیه هنری است که به صرف یک خواسته هنری به وجود نیامده، بلکه عشق و علاقه به سیدالشهدا(ع) سبب شد تا چنین هنری شکل بگیرد به این معناکه مردم می‌خواستند آنچه را بر امام حسین(ع) و یارانش رفته به عینه ببینند. برای رسیدن به این خواسته نیز تعزیه شکل گرفت، البته این‌که تعزیه از چه تاریخی شکل گرفت به طور دقیق مشخص نیست. عده‌ای بر این باورند که تعزیه ریشه در ایران قبل اسلام دارد و به نوعی نشئت گرفته از آیین سوگواری سیاوش است، اما آنچه به طور یقین مشخص است، این‌که تعزیه از سده‌های آغازین اسلام و عزاداری شیعیان در سوگ اباعبدالله(ع) شکل جدی به خود گرفته است.

وی افزود: اما عصر طلایی عزاداری از دوره ناصرالدین شاه قاجار شکل گرفت. در آن هنگام در کاروان‌سراها تعزیه‌های بزرگ برگزار می‌شد، حتی در ایام محرم در حضور شاهان قاجار نیز چنین تعزیه‌هایی اجرا می‌شد. کمال الملک نیز در زمینه عاشورا تابلوی زیبایی از تعزیه خوانی دارد که در آن نقاشی، تعزیه‌ای در سالنی عظیم و با حضور مردم و مقامات در حال اجراست. متاسفانه در ادامه وقتی به دوران استبداد رضاخانی می‌رسیم شاهد افول تعزیه هستیم چون در این زمان تعزیه به مرور کم رنگ شد تا دهه ۲۰ که کم کم تعزیه مجددا رونق خود را به دست آورد، ولی پس از انقلاب مجددا به دوران شکوه خود رسید.

این تعزیه‌خوان در پاسخ به این سوال که آیا تعزیه‌خوانی را به عنوان شغلش انتخاب کرده است؟ گفت: تعزیه‌خوانی به طور حرفه‌ای شغل نیست، چون این کار از عشق به ابا‌عبدالله سرچشمه می‌گیرد و با پول نمی‌توان آن را قیاس کرد. هرکس که قدم در این راه می‌گذارد اول راه عاشقی را پی می‌گیرد و به هیچ عنوان در این حوزه به پول فکر نمی‌کنند، البته در زمان حال برخی از تعزیه‌خوان‌ها برای اجرای کار دستمزد دریافت می‌کنند که آنهم به نوعی صرف تعزیه می‌شود، اما همه تعزیه خوان‌ها شغل اول‌شان این کار نیست.

تلویزیون حامی تعزیه باشد

وی با اشاره به این‌که تلویزیون می‌تواند از تعزیه خوانی بیشتر در ایام محرم بهره برد، تصریح کرد: در ایام محرم، تعزیه خوانی بسیار کم از تلویزیون پخش می‌شود، درصورتیکه می‌بایست به این حوزه بیش از برخی از مناسک توجه کرد، چون به نوعی از جذابیت‌های نمایشی بهره برده و علاوه بر آن یک کار فرهنگی عظیم صورت می‌گیرد، حتی اگر برای این عرصه سرمایه گذاری خوب صورت گیرد در دیگر ایام سال هم می‌شود از تعزیه خوانی در سیما بهره برد.

جمالی با بیان این‌که اصفهان یکی از مراکز اصلی تعزیه در ایران است، گفت: تعزیه‌خوانی در اصفهان بیش از دیگر شهرهای ایران رایج است، حتی در این شهر غیر از ایام محرم هم شاهد برگزاری تعزیه هستیم. این اقدام نیز به هیچ وجه با سفارش‌های دولتی شکل نگرفته، بلکه یک حرکت کاملا خودجوش است که از طرف مردم حمایت می‌شود. این اتفاق می‌تواند برای تمام شهرهای ایران رخ دهد به شرطی‌که امکانات و موقعیت لازم را در اختیار تعزیه خوانان قرار دهند. این خواسته هم نیازمند حمایت وزارت ارشاد و شهرداری‌ها است.

وی در پاسخ به سوال پایانی که جوانان باید تعزیه خوانی را زنده نگاه دارند، خاطرنشان کرد: تعزیه‌خوان‌های قدیمی تا یک زمانی قادرند به کار خود ادامه دهند. در ادامه این وظیفه جوانان است که به این حوزه ورود کنند تا تعزیه خوانی با شکوه به راه خود ادامه دهد. در این حوزه لازم است یک نکته را متذکر شوم آن نیز این است که دانشکده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های هنر می‌توانند با جا دادن این شکل از هنر در کتب درسی خود زمینه علاقه جوانان به این هنر را به وجود آورند، چون مطمئن هستم اگر جوانانی که به هنر علاقمند هستند با زیبایی‌های این هنر آشنا شوند جذب آن خواهند شد.

آرمان هیأت