حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: کاری نداشتن مداح با سیاست را نوعی انزواجویی می دانم و معتقدم این کار سبب می شود تا این افراد از مسائل سیاسی جامعه جدا شوند.

وی تاکید کرد: این انزوا در دین جایگاهی ندارد. چون سیره ائمه معصومین(ع) برخلاف این انزوا بوده است. بنابر این حضرت علی (ع) در طول ۲۵ سالی که خانه نشین بودند، در کنار حکومت ماندند و از وقوع انحرافات بزرگ در دین جلوگیری می کردند.

این استاد دانشگاه سیره سایر امامان معصوم(ع) را اینگونه دانست و گفت: قیام سیدالشهدا(ع) نیز بر همین اساس و برای جلوگیری از انحراف دین اسلام بود که آن حضرت با جان و مال و اهل بیت خود برای زنده نگه داشتن اسلام فداکاری کردند و حاضر به سکوت نبودند.

نویسنده کتاب فرهنگ سازی دینی و رسالت ستایشگری افزود: ائمه(ع) هیچگاه نگفتند که با سیاست کاری ندارند و حتی می بینیم در زمانی که خفقان به اوج خود می رسد، امام سجاد(ع) با دعاهای خود که در صحیفه سجادیه گردآوری شده، پیام های خود را به مخاطبان می رساندند.

وی در ادامه گفت: این سخن که من مخالف حرف سیاسی هستم و کاری به سیاست ندارم، یک کار سیاسی است. چون باید از چنین مداح یا سخنران سوال کرد که آیا وی اعتقادی به وجود حکومت در کشور ندارد؟

بنیانیان با بیان این که هیچ کشوری بدون حکومت اداره نمی شود، تاکید کرد: مداحان و ستایشگران اهل بیت(ع) می توانند به شکلی هنرمندانه نقش اصلاح کننده ذهنیت مردم نسبت به حکومت و یا حکومت نسبت به مردم را داشته باشند.

وی همچنین گفت: زمانی که یک مداح می گوید در هیات حرف سیاسی نمی زند، یک حرف سیاسی محسوب می شود که با زبان بی زبانی ارائه می شود.

این پژوهشگر اجتماعی اضافه کرد: در هیچ کشوری دین از سیاست جدا نیست. یعنی هیچ مدیر یا وزیر یا رییس جمهوری نمی تواند بدون دخالت دادن اعتقادات خود درباره وضعیت کشورش تصمیم گیری کند.

وی با اشاره به گره خوردن مسائل سیاسی و فرهنگی گفت: برخی افراد با حضور روحانیون در مصدر حکومت مخالف هستند و می گویند بهتر است دین از سیاست جدا شود ولی وقتی به آنان می گوییم آیا منظور آنان این است که کارشناس دین در حکومت نباشد، می گویند نه و این مساله به دلیل بی اطلاعی این افراد از مفاهیم فرهنگی و سیاسی است.

بنیانیان بر ضرورت آموزش دانش سیاسی به مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) تاکید کرد و گفت: طرح این گونه سخنان که هیات جای طرح مسائل سیاسی نیست، سبب آسیب رساندن به مردم یا حکومت می شود و این افراد در واقع بی اطلاعی خود را مطرح می کنند و یا دچار جاهلیتی در این زمینه می شوند.

وی اضافه کرد: در دوران رژیم ستمشاهی، دو گروه وجود داشت که برخی مبارز بودند و به زندان می افتادند ولی برخی دیگر برای رهایی از زندان ستمشاهی، اظهار می داشتند که با حکومت کاری ندارند و لذا حکومت نیز کاری به آنان نداشت.

رییس کمیسیون پیوست نگاری فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: این مساله برای برخی از روحانیون دوران طاغوت مزیتی شده بود. البته این افراد بهتر از آن کسانی بودند که شاه را تایید می کردند و متاسفانه این مساله در دوره کنونی نیز به شکلی دیگر بازتولید می شود.

بنیانیان همچنین گفت: یک انسان مسلمان وظیفه دارد اگر در حکومت سیاسی ایرادی وجود دارد، آن ایراد را با نصیحت کاهش دهد و نصیحت مومن به حکومت جزیی از امر به معروف است، همانگونه که حکومت وظیفه دارد مردم را امر به معروف و نهی از منکر کند.

وی افزود: حکومت برای مداحان امنیتی را ایجاد کرده تا بتوانند در هیات ها و محافل حسینی مردم را امر به معروف کنند و معتقدم حکومت نیز در این امر به معروف سهیم است، هرچند آن مداح توجهی به این امنیت نداشته باشد.

بنیانیان تاکید کرد: مداح نیز باید مانند روحانی و استاد دانشگاه حق را بشناسد و اگر از حکومت انتقاد دارد، انتقاد خود را بیان کند و در مواقعی نیز حکومت را تایید و حمایت کند.

وی برطرف شدن اینگونه مشکلات را منوط به ارائه آموزش های علمی سیاسی به مداحان دانست و افزود: متاسفانه برخی افراد آموزش سیاسی را با بازی های سیاسی و جناح بندی های روز اشتباه می گیرند و لذا عزاداران و شرکت کنندگان در هیات ها فکر می کنند که با طرح مسائل سیاسی از آنان بهره برداری می شود و لذا ممکن است به دلیل برخوردهای سیاسی از برخی هیات ها منزجر شوند.

رییس سابق حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی بر ضرورت مخاطب شناسی از سوی مداحان برای طرح مسائل سیاسی در هیات ها تاکید کرد و گفت: گاهی عزادار و هیاتی به عنوان مخاطب در رفع مشکل مطرح شده هیچ نقشی ندارد ولی مداح توجهی به مخاطب ندارد.

وی افزود: به عبارت دیگر برخی مداحان در حضور مسوولان به تایید آنان می پردازند و از بیان اشتباهات آنان خودداری می کنند ولی بالعکس گاهی در میان مردم و بدون حضور مسوولان به بیان مشکلات و طرح مسائل سیاسی می پردازند که به اعتقاد بنده هر دو نوع برخورد ایراد دارد. چون اولی حکم چاپلوسی را پیدا می کند و مورد دوم غیبت محسوب می شود.

بنیانیان از نیت و اخلاص به عنوان دو رکن مهم اخلاقی مداحان یاد کرد و گفت: مهم این است که مداحان بازیچه جریانات سیاسی نشوند و هیاتی ها و عزاداران در پای منبر روحانیون و مرثیه سرایی مداحان، دین را یاد می گیرند و ساخته می شوند.

وی تاکید کرد: کسی که می خواهد در عرصه فرهنگ کار کند و نفوذ کلام داشته باشد، نباید منتسب به یک جریان سیاسی شود. چون در این صورت طیفی از مخاطبان خود را از دست می دهد. البته جریان های سیاسی از کلیت نظام جداست و ما نسبت به کلیت نظام وظیفه حفظ و نگهداری آن را داریم.

این استاد دانشگاه از مداحان و ستایشگران اهل بیت(ع) خواست تا قبل از طرح مسائل سیاسی که از پیچیدگی های خاصی برخوردار است با صاحبنظران مشورت کرده و نظر آنان را درباره بیان آن مسائل سیاسی در هیات ها و مراسم های عزاداری جویا شوند.

بنیانیان افزود: همانگونه که برای طرح مسائل شرعی در هیات ها باید با یک کارشناس دینی مشورت کرد، درباره مسائل سیاسی نیز مداح باید نظرات کارشناسان سیاسی را بداند. چون بیان یک موضوع سیاسی در یک مراسم بزرگ که فیلم آن نیز در میان مردم پخش شود و گوینده پس از چند سال متوجه اشتباه خود شود، باعث عذاب وجدان آن گوینده خواهد شد.

وی اضافه کرد: البته برخی افراد نیز در چنین مواردی از چاله به چاه می افتند. یعنی پس از بیان مطلبی سیاسی متوجه می شوند که به دلیل دریافت اطلاعات اشتباه، دچار انحراف در آن موضوع شده اند و لذا تصمیم می گیرند تا در مسائل سیاسی هیچ مداخله ای نکنند که این کار نیز اشتباه است.

آرمان هیأت