آرمان هیأت - كتاب «ارتباطات آييني» رونمايي شد

نشست رونمايی و معرفی کتاب «ارتباطات آيينی» نوشته اريک دبليو. رودنبولر ترجمه دکتر عبدالله گيويان شنبه اين هفته در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.

به گزارش خيمه، در ابتدای مراسم دکتر مسعود کوثری، استاد دانشگاه تهران، اين کتاب را در ارتباط با بخشی از زندگی دکتر گيويان دانست و گفت:«وی هنگام نگارش تز دکترا از اين کتاب بهره بسيار برده است.»

وی ادامه داد:«در نگاه اول آنچه از نام کتاب برمی‌آيد اين است که عنوان کتاب حکايت از نوعی تقسيم‌بندی می‌کند؛ از اين جهت که تنها بخشی از ارتباطات، جنبه آيينی دارد و فرم ارتباطات پيش از آنکه محتوايی باشد، شکلی آيينی دارد.»

کوثری افزود: «روابط روزمره ما که مدام تکرار می‌شود. گاهی اوقات سوال ايجاد می‌کند؛ سوال‌هايی تکراری که جواب‌های تکراری دارد از چه رو مدام تکرار می‌شود؟ پاسخ به اين پرسش اين است که هدف از نوع ارتباط برقرار کردن محتوا نيست، بلکه فرم و شکل ارتباط است. ما می‌خواهيم ارتباط داشته باشيم و پرداختن به اين وجه از ارتباطات شايد شان نزول اين کتاب باشد. نويسنده اين کتاب بسيار متاثر از ويکتور ترنر بوده است، چرا که او عقيده داشت اشکال ارتباطی صرف‌نظر از مناسک، وجدان اجتماعی را دنبال می‌کنند.»

وی تصریح کرد: «مهم‌ترين فصل کتاب بعد از مقدمات، فصلی است که به انواع اشکال ارتباطی می‌پردازد و با چهار رويکرد آن را تشريح می‌کند؛ «ارتباط تنها از طريق وقايع رسانه‌ای ايجاد می‌شود»، «آيينی شدن از طريق رسانه»، «فعاليت‌های رسانه‌ای که آيينی می‌شود» و «رسانه، منشا اسطوره‌سازی».

سخنران بعدی، دکتر حسام الدين آشنا، عضو هيات علمی دانشگاه امام صادق بود که گفت:«ترجمه ارتباطات آيينی را خوشايند می‌دانم، چون دکتر گيويان کتابی اصيل را برای ترجمه انتخاب کرده است.»

وی ادامه داد:«اين کتاب می‌تواند يك واقعه باشد يا يك خاطره و يا يک نقطه عطف، اما من عقيده دارم که نقطه عطف است.»

آشنا اضافه کرد:«متاسفانه با نگاهي واقع‌بينانه علم ارتباطات در ايران با پديده روزنامه‌نگاری و ديدگاهی انتقادی آغاز شد و همه، اين دو ديدگاه را به عنوان مبنا پذيرفتند و اين رشته هنوز نتوانسته خودش را از آن خلاص کند تا جايی که اين نظريه‌ها به عنوان نظريه های مرجع پذيرفته شدند.»

وی ادامه داد:«اين کتاب از ماتريس صحبت می‌کند. ما می‌توانيم در ذهنمان ماتريس ذهنی تصور کنيم و ارتباطات فردی، گروهی و جمعی را سازماندهی کنيم.»

دکتر يونس شکرخواه، عضو هيات علمي دانشگاه تهران و سردبير همشهري‌آنلاين نيز ضمن ابراز خرسندی از ترجمه اين کتاب گفت:«من با نويسنده کتاب احساس رفاقت می‌کنم، چون به مضامينی توجه می‌کند که ما گنجينه ای از آنها را داريم و سخن او برای من آشنا است.»

وی افزود:«کتاب‌هايی که در اين زمينه نوشته شده‌اند موضوع را در سه حوزه بررسی می‌کنند؛ دسته اول جواب‌های قاطعی که غالبا رويکرد های اقتصادی و سياسی آنها را ارائه می‌دهند و دانش ارتباطات به جای اينکه عاملی برای تغييرات باشد، ناقل آنهاست. دسته دوم، رويکردی انتقادی است و دسته سوم، رويکردی فرهنگی است که اين کتاب به عقيده من در دسته سوم قرار دارد. اما اين رويکرد نيز يا دست منتقدان فرهنگ است يا دست مارکسيست‌ها که به شکلی خاص آيين‌هايی را که در حوزه خود با آن روبه‌رو هستند، بيان می‌کنند ولی ما خود ذخايری داريم که باید به آنها توجه کنيم.»

حجت‌الاسلام سعيد عاملی، عضو هيات علمی دانشگاه تهران نيز از سخنرانان اين مراسم بود. وی گفت:«از معضلات ترجمه در کشور ما اين است که افرادی هستند که مثل ماشين ترجمه همه چيز را ترجمه می‌کنند، اما ترجمه بايد با اشراف انجام شود همان طور که دکتر گيويان با اشراف و نگاهی تخصصی اين کتاب را ترجمه کردند.»

دکتر مهدی منتظر قائم، عضو هيات علمی دانشگاه علوم اجتماعی دانشگاه تهران نيز گفت: «هنگامی که آيين‌ها را با اسطوره در می‌آميزيم تعابير متفاوتی را در فرهنگ‌های متفاوت ايجاد می‌کنيم، اما برای آنکه آنها را به بستری تاريخی بياوريم، نيازمند اين هستيم که اسطوره‌شناسی را وارد بحث کنيم.»

دكتر عبدالله گيويان - مترجم اثر – نيز درباره کتاب گفت: «ترجمه اين کتاب پيش از سال 2000 انجام شده بود، اما تازه امسال بعد از گذراندن بسياری از مشکلات به همت دانشگاه امام صادق(ع) چاپ شد. آنچه بايد گفت اين است که در تمام کشورها علم يك اتفاق جمعی است، اما در کشور ما عدم توليد علم يك فعاليت جمعی محسوب می‌شود.»

وی ادامه داد: «به هر دليل مطالعه ارتباطات در ايران تحت تاثير جامعه‌شناسی است. يكي از مواردی که در جامعه‌ای مثل ايران از جامعه‌شناسی استقبال می‌شود فهم پديده‌ای است که منجر به شناخت دين می‌شود.»

در اين مراسم همچنين يادداشتی از نويسنده کتاب «اريک دبليو. رودنبولر» که برای دکتر گيويان نوشته بود، به نمايش درآمد.

در پايان مراسم عبدالله گيويان از کتاب رونمايی کرد و دکتر اسدی، مدير فرهنگسرای رسانه هديه‌ای به وي اهدا کرد.

متن پيام رودنبولر، نويسنده كتاب ارتباطات آييني بدين شرح است:
«من تشکر خاص خود را به دکتر گيويان و انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) برای برگردان کتابم نثار می‌کنم و عميقا مفتخرم که تمايل به اين کتاب را در ايران می‌بينم و بيش از همه شيفته اين هستم که از حوزه ارتباطات در کشور شما بياموزم. اميدوارم کتاب فارسی مورد استفاده استادان و دانشجويان آنجا قرار گيرد و در پايان مشتاقانه منتظر فراهم آمدن فرصت خواندن آثار جامعه ارتباطی ايران و يادگيري از آن هستم.
اريک دبليو. رودنبولر، استاد ارتباطات دانشگاه تکزاس»