كتاب «از قم تا كربلا» سفر به عتبات عاليات بررسي راه قم قصر شيرين در دوره قاجار از سوي حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج وزيارت به قلم سعيده سلطاني مقدم منتشر و در ختيار محققان و پژوهشگران حوزوي و دانشگاهي قرار گرفت.
كتاب «از قم تا كربلا» سفر به عتبات عاليات بررسي راه قم قصر شيرين در دوره قاجار از سوي حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج وزيارت به قلم سعيده سلطاني مقدم منتشر و در ختيار محققان و پژوهشگران حوزوي و دانشگاهي قرار گرفت.
اين كتاب در چهار فصل تنظيم شده است كه در فصل اول آن به ويژگيهاي عمومي راه قم قصر شيرين در فصل دوم به چگونگي رفتوآمد در مسير قم قصر شيرين، فصل سوم به آثار اقتصاد مسير قم قصر شيرين و در فصل چهارم به ويژگيهاي فرهنگي، اجتماعي و مذهبي مسير قم قصر شيرين پرداخته شده است.
در مقدمه اين كتاب آمده است: در گذشته راهها و جادههاي ارتباطي و تجاري، اهميت فوقالعادهاي داشت و از نظر سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي اثر فراواني بر مناطق واقع در اين راهها و مسيرها ميگذاشت. تا چندي پيش مسير قم قصرشيرين كه موضوع اين كتاب است، از مهمترين راههاي ارتباطي در ايران و مسير زميني اصلي زائران عتبات عاليات و حجاج بيتالله الحرام به شمار ميآمد؛ بنابراين كاركردهاي مذهبي و فرهنگي ويژهاي داشت.
اين پژوهش در پي آن است تا گوشههايي از اثرگذاري اين مسير ارتباطي را بر زندگي ساكنان شهرهاي واقع در آن نشان دهد و ابعادي از اهميت و كاركردهاي آن را در رابطه با عتبات عاليات بيان كند.
راه قم قصر شيرين در دوره قاجار، مهمترين راه داخلي ايران تا مرزهاي غرب كشور بود؛ اين راه به دليل كاركردهاي متنوعي كه داشت، تأثيرهاي همه جانبهاي در حيات سياسي، فرهنگي، مذهبي و اقتصادي شهرها، سكونتگاهها و منازل موجود در طول مسير برجاي گذارد. طبقات گوناگون اجتماعي از اين مسير استفاده ميكردند؛ تودههاي مردم از اين مسير، راهي زيارت عتبات عاليات ميشدند يا جنازههاي عزيزان خود را براي خاكسپاري در عتبات عاليات، از اين مسير عبور ميدادند.
در پايان اين كتاب نتيجه گيري كه آمده است، چنين نوشتهاند «در دوره قاجار راه قم قصر شيرين مهمترين راه داخلي ايران تا سرحدات غرب كشور بوده است. اين راه به دليل كاركردهاي متنوعي كه داشت، اثر همه جانبهاي بر حيات سياسي، فرهنگي، مذهبي و اقتصادي شهرها، سكونتگاهها و منازل واقع در طول مسير گذارده است. طبقات گوناگون اجتماعي از اين مسير استفاده ميكردند، تودههاي مردم از اين مسير راهي زيارت عتبات عاليات ميشدند يا جنازههاي عزيزان خود را براي خاكسپاري در عتبات عاليات از اين مسير عبور ميدادند. همچنين نياز بغداد به انواع كالاهاي ايراني سبب گرديد كه تجار از اين مسير تجارت پررونقي را با بغداد برقرار نمايند. حتي غربيها نيز در تجارت از اين راه سود ميجستند؛ به ويژه انگليسيها و فرانسوي و روسها كه علاقه فراواني به تجارت فرش داشتند.
عبور علما و طلاب ديني كه براي زيارت يا تحصيل به عتبات ميرفتند، فرصت مغتنمي را براي آگاهي بخشي به تودههاي مردم ساكن اين مسير پررونق فراهم مينمود؛ از اينرو برخي مناطق مانند كرمانشاه به مركز مهم علمي و فرهنگي و مذهبي تبديل شده بود.
اين مسير در اواخر دوره ناصري و مقارن ايام مشروطيت راه مهم ورود انديشههاي نو انقلابي بوده است. روشن فكران ايراني مقيم اروپا و عثماني از اين راه براي انتقال روزنامههاي كه در آن سرزمين چاپ ميگرديد، استفاده مينمودند.»
كتاب مسير راه از قم تا كربلا، نوشته «سعيده سلطاني مقدم» در ۱۸۴صفحه و در قطع رقعي و از سوي پژوهشكده حج وزيارت تدوين و از سوي موسسه فرهنگي هنري مشعر در ۱۰۰۰ نسخه به قميت ۴۵۰۰ تومان منتشر شده است كه علاقهمندان ميتوانند براي دريافت اين كتاب با تلفن ۶۴۵۱۲۰۰۳ – ۰۲۱ تماس بگيرند.