مراسم بزرگداشت مشفق کاشانی و افتتاح خانه شعر در روز پنج‌شنبه، یکم مرداد در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد. در این مراسم، احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران گفت: مشفق کاشانی مردی جوانمرد و بزرگ‌منش بود.
مسجدجامعی در وصف روحیات مشفق کاشانی افزود: مشفق معلم علم و اخلاق و جوانمردی در دوران ماست؛ وی جلوه‌های نهفته در شعر را می‌دید. من چند سال پیش تهیه دانشنامه‌ای درباره تهران را به مرکز دایرةالمعارف پیشنهاد دادم. این اثر شامل بخش‌های دانشنامه شمیران، کن، ری و تهران (از ونک تا راه آهن) می‌شود‌ که تاکنون دو جلد از بخش دانشنامه شمیران به چاپ رسیده است.
عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان خاطره‌ای از مرحوم عنایت‌الله رضا افزود: فردوسی محصول یک زمانه، یک روح و یک تمدن است. فردوسی در شاهنامه گرانقدر خود، هزار بیت از دقیقی دارد. در دوران فردوسی افراد زیادی به داستان‌های کهن دهقانی رجوع کردند تا آثاری را بیافرینند. ولی فردوسی توانست اثری ماندگار بیافریند تا همیشه در تاریخ بدرخشد. حال پرسش این است که تفاوت فردوسی با دیگران چه بود؟ فردوسی نورانیت اسلام را در نگاه علوی پذیرفت. اوست که می‌گوید: به نام خداوند جان و خرد/ کزین برتر اندیشه برنگذرد. این بیت از فردوسی بیانگر نگاه خاص ایرانیان نسبت به عقلانیت است. هر کس که در بین حکیمان و شاعران توجه ویژه‌ای به عقلانیت داشت، حتی اگر شیعه نبود، به اهل بیت ارادت می‌ورزید.
وی گفت: هیچ کتاب مرجع شیعی وجود ندارد که با مباحث توحید و نبوت و مانند آن آغاز شود. تمام کتاب‌ها با بحث عقل و علم شروع شده‌اند. نمونه آن کتاب «اصول کافی» است که با بحث عقل آغاز شده است. توحید منهای عقل و علم و اندیشه چه معنایی دارد؟ فردوسی که روایتگر روح ایرانی است، به وجه خرد اشاره می‌کند. همین است که او را حکیم ابوالقاسم فردوسی می‌نامند.
مسجدجامعی با بیان این که نگاه شاعرانه ما را به قومی متفاوت تبدیل می‌کند، اظهار کرد: به خاطر دارم که در دوران صلح پس از دفاع مقدس، پیشنهاد چاپ مجموعه شعری درباره جنگ را به وی دادم و وی برای این کتاب تلاش فراوانی کرد. انتشار این کتاب، بیانگر نگرش متفاوت وی بود که نگذاشت شور و عشق حماسه در میهن ما خاموش شود.

تهران در پناه قرآن ساخته شد
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت برگزاری بزرگداشت‌های هنرمندان گفت: یکی از وظایف سازمان فرهنگی هنری معرفی هنرمندان به نسل جوان است.
وی با اشاره به پذیرش پیشنهاد احمد مسجدجامعی مبنی بر همکاری در نوشتن دانشنامه تهران، افزود: تهران شهری قرآنی است. وقتی تهران بنا شد، ۱۱۴ برج و بارو در آن ساختند و در هر برج یک سوره قرآنی قرار دادند. پس تهران در پناه قرآن ساخته شد.
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با اشاره به افتتاح خانه شعر و بزرگداشت نودمین سالگرد تولد مشفق کاشانی گفت: هر کس شعر مشفق را بخواند، یک بار دیگر وی را زنده کرده است. وظیفه ما آن است که برای هنرمندان و بزرگان از دنیا رفته و کسانی که در قید حیات هستند، بزرگداشت بگیریم. این بزرگداشت نه برای آنها، بلکه برای خود ماست. به همین منظور به معاونت هنری سازمان مأموریت داده‌ام که هر ماه یک بزرگداشت برای هنرمندان برپا کند‌ و از طرفی هر فصل یک آلبوم موسیقی ایرانی و ملی تولید شود. اولین آلبوم در ماه محرم تهیه خواهد شد تا هم صدا و سیما و هم همه مردم در سراسر کشور بتوانند از آن استفاده کنند.

مشفق کاشانی استاد غزل میانه بود
در این مراسم سهیل محمودی، شاعر، درباره نقش مهم مشفق کاشانی در شعر معاصر گفت: غزل یکی از خاص‌ترین قالب‌های شعر جهان است که بر اساس محتوا نام‌گذاری شده. قالب‌های شعری معمولاً بر اساس فرم‌شان نام‌گذاری می‌شوند. اما نام غزل بر اساس محتوای آن یعنی ابراز عشق کردن است. غزل سخنی عاشقانه و مهرآگین است. مشفق کاشانی غزل میانه یا مفصل را به خوبی بیان کرد. غزل میانه یعنی غزلی که غزل سنتی را به غزل امروز ربط می‌دهد. سهم استاد مشفق در غزل میانه و پیوند دادن نسل پیشین به امروزی‌ها، اهمیت زیادی دارد. زیست وی نیز با همین مهر و عشق‌ورزیدن‌ها گره خورده بود.
وی درباره خصایص اخلاقی مرحوم مشفق کاشانی گفت: وجه جوانمردانه این شاعر بزرگ، در سخاوت مادی و معنوی زبانزد بود. وی عمری بر دیگران ساده گرفته و با بخشندگی رفتار کرده بود و خدا هم هنگام رفتن بر وی ساده گرفت. امیدواریم که خداوند در جهان بهتر نیز بر وی ساده بگیرد.
حسین اسرافیلی، شاعر، دیگر سخنران این بزرگداشت بود که اظهار کرد: استاد مشفق کاشانی خود نیکویی را انجام می‌داد، نه آن‌که صرفاً به نیکویی دعوت کند. ما از فتوت و جوانمردی و کارگشایی وی بسیار آموختیم.
عبدالجبار کاکایی نیزبا بیان خاطره اولین دیدارش با مرحوم مشفق کاشانی در بنیاد ۱۵ خرداد گفت: خصلت‌های نیک اخلاقی مشفق کاشانی نباید بر توانایی‌ها و نقش مهم وی بر شعر معاصر سایه بیندازد. ساختارمند بودن و ساختارگرا بودن از ویژگی‌های شعری وی بود. وی گرایش ویژه‌ای به طبیعت داشت. البته طبیعت‌گرایی مشفق کاشانی به معنای ناتورالیسم نبود. وی از طبیعت به عنوان ابزاری برای بیان درونیات فکری و روانی خویش استفاده می‌کرد. علاوه بر این، یکی از خاستگاه‌های فکری و روانی وی، خاستگاه اجتماعی بود.
بزرگداشت مشفق کاشانی با پخش نماهنگی از یکی از سروده‌های وی با صدای محمد گلریز ادامه یافت. سپس گلریز درباره اهمیت موسیقی ایرانی گفت: تنها نهادی که اکنون به موسیقی ملی و ارزشی اهمیت می‌دهد، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است. امروز ما تحت خطر بزرگ موسیقی‌های مبتذلی هستیم که ذهن جوانان را سخت به خود مشغول کرده است.

سلوک مشفق کاشانی آلوده نشدن به آلودگی‌ها بود
ساعد باقری دیگر سخنران این برنامه بود که بیان کرد: روزی به استاد مشفق کاشانی گفتم که من در همین هشتاد و چند سالگی با دیدن شما می‌توانم چهره‌تان را در تمام دوران نوزادی، خردسالی، نوجوانی و جوانی تصور کنم. استاد از این سخن من به خنده آمد. سلوک وی در زندگی شخصی‌اش چنان بود که آلوده آلودگی‌ها نشود. گویی این سلوک چراغ تابان عمر وی بود که هیچ‌گاه غباری بر خاطرش ننشاند.
این شاعر در ادامه افزود: غزل قالب نامیرای شعر فارسی است. نکته مهم در آثار کسانی مانند مشفق کاشانی و مهرداد اوستا، اصالت کار است. اگر هنگام خواندن شعری، لذت بی‌واسطه در اولین نگاه را حذف کنیم، دیگر نمی‌توانیم به نقد و درک ظرافت‌های شعری دست یابیم. استاد مشفق کاشانی به خاطر پشتکار فراوانی که داشت، مشوقی جدی و عمیق برای نسل ما به حساب می‌آید.
مراسم بزرگداشت مشفق کاشانی با تجلیل از خانواده آن مرحوم به پایان رسید. افسون کی‌منش، فرزند مرحوم مشفق کاشانی، آخرین سخنران این برنامه بود که هنگام دریافت لوح تقدیر خویش گفت: ۶ ماه است که پدرم از بین ما رفته. پدر و مادرها واسطه فیض الهی بر ما هستند. من به ارواح همه پدرانی که دیگر در قید حیات نیستند، درود می‌فرستم.

آرمان هیأت