حمید بهمنی، کارگردان سینما و تلویزیون درباره ویژگی کیفی کارهای تلویزیون در ایام ماه مبارک رمضان اظهار کرد: وقتی سخن از کارهای مناسبتی در ماه رمضان می‌شود، بیشتر مواقع توجه مخاطبان معطوف به کارهای نمایشی می‌شود، در صورتی که کارهای بسیاری وجود دارد که از آن می‌توان سخن گفت، اما متاسفانه از آنها کمتر حرف زده می‌شود. اولین مثال هم در این زمینه برنامه‌های سحرگاهی ماه رمضان است که معمولاً به آن توجه مطبوعاتی لازم صورت نمی‌گیرد.

وی افزود: «ماه خدا» یکی از برنامه‌های ویژه سحر ماه رمضان بود که هر روز از شبکه یک سیما از ساعت ۲:۳۰ ـ ۴:۳۰ روی آنتن می‌رفت. در این برنامه هم سخنرانی مذهبی وجود داشت، هم اینکه خواندن وصیت‌نامه شهدا یا ارتباط تلفنی با علما. در این برنامه سعی می‌شد که به سؤالات دینی پاسخ داده شود. نکته درخور توجه این بود که این سؤال‌ها هم عمدتاً شکلی کلیشه‌ای نداشتند، بلکه پرسش درباره موضوعاتی بود که برخی جوانان با آن درگیر هستند.

سخنران مذهبی در ماه رمضان

کارگردان فیلم «گلوگاه شیطان» ادامه داد: «نوسفران» و «خلوت انس» نیز دو برنامه دیگری بودند که در ساعاتی از سحر از شبکه دو و قرآن روی آنتن می‌رفتند. این برنامه‌ها هم در راستای برنامه «ماه خدا» عمل کرده و به نوعی برای تماشاگران حکم روشنگری داشتند. در این برنامه نیز به برخی از شبهات دینی پاسخ داده می‌شد. برنامه‌های دیگری که در این ماه مبارک پخش شد و به آن توجه لازم صورت نگرفت، سخنرانی‌های مذهبی بودند. در این ایام شبکه یک سیما هر روز از ساعت ۹:۳۰ سخنرانی آیت‌االله محمد ناصری و از ساعت ۱۸ برنامه «درس‌هایی از قرآن» حجت‌الاسلام قرائتی را روی آنتن می‌برد. شبکه دو سیما نیز از ساعت ۸:۳۰ سخنرانی حجج‌ اسلام عالی و ابراهیم قنبری و از ۱۳:۱۵ سخنرانی حجت‌الاسلام انصاریان را پخش می‌کرد.

مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی ادامه داد: دیگر شبکه‌های سیما هم هر کدام به نوعی برنامه‌های مورد نظر را داشتند، اما در میان تمام این برنامه‌ها، سخنان حجت‌الاسلام قرائتی همچون سال‌های قبل بیش از دیگر سال‌ها در جذب تماشاگر موفق بود. دلیل این امر هم این است که به نظرم وی می‌تواند موضوعات و تفسیرهای قرآنی را با نمونه‌های امروزی توضیح می‌دهد. برای همین تماشاگر آن را درک و لمس می‌کند؛ البته طنز کلام حجت‌الاسلام قرائتی هم در این زمینه نقش مهمی داشته است.

وی درباره برنامه‌های افطار نیز این گونه توضیح داد: «ماه عسل» مهمترین برنامه‌ای بود که قبل از افطار روی آنتن رسانه ملی می‌رفت. یکی از ویژگی‌های این برنامه حضور مهمانانی بود که قصه آنها کمتر برای مردم تعریف شده. در این میان برنامه دیگری با عنوان «سلوک» از شبکه قرآن نیز طی ساعتی قبل از افطار روی آنتن می‌رفت. درباره این برنامه نمی‌توانم اظهار نظر دقیقی کنم، چون آن را ندید‌ام.

ترتیل‌خوانی خوب در برنامه‌های سیما

بهمنی به توضیح فوق اضافه کرد: برنامه ترتیل‌خوانی که از شبکه‌های مختلف پخش می‌شد هم از برنامه‌های خوب سیما در ایام ماه مبارک رمضان بود. برای نمونه ترتیل‌خوانی قرآن که هر روز بعد از نماز صبح از شبکه یک سیما به صورت زنده از حرم امام رضا(ع) پخش می‌شد یا ترتیل‌خوانی از حرم حضرت معصومه (ع) برنامه‌هایی بودند که مخاطبان خاص خود را داشتند. البته وقتی از مخاطبان این تولیدات سخن می‌گوییم منظور تنها قشر خاصی از تماشاگران نیست، بلکه معتقدم کل مردم می‌توانند مخاطب این دست آثار باشند.

بهمنی درباره برنامه‌های نمایشی سیما هم چنین توضیح داد: در ماه رمضان امسال سه سریال اصلی روی آنتن سیما رفت. «پایتخت ۴»، «دردسرهای عظیم ۲» و «گاهی به پشت سر نگاه کن» کارهایی هستند که این ایام روی آنتن رفتند؛ این تولیدات به عقیده من ارتباط موضوعی خاصی با رمضان نداشتند و تنها داستان‌شان در این ماه روی می‌داد، البته «پایتخت» به یمن پیش‌زمینه‌ای که از آن وجود داشت توانست آمار خوبی را در جذب مخاطب به خود اختصاص دهد، اما دو کار دیگر به ویژه «گاهی به پشت سر نگاه کن» به هیچ وجه در جذب تماشاگر به موفقیت لازم دست پیدا نکردند.

آرمان هیأت