کد مطلب : ۲۶۴۳۸
قصیده ای از دعبل که امام رضا(ع) را گریاند
حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی عصر پنجشنبه در مراسم اختتامیه دهمین جشنواره شعر رضوی به زبان ترکی که در سالن اجتماعات اداره برق ارومیه برگزار شد با اشاره به فرارسیدن دهه کرامت تصریح کرد: وجود بارگاه و حرم مطهر امام رضا(ع) در ایران یکی از نعمت های بزرگی است که خداوند به مردم ایران عطا کرده است.
وی افزود: در کتاب های تاریخی احادیثی از ائمه معصومین(ع) درباره شعر نقل شده که نشان می دهد ایشان تنها از شعری که حق باشد و از حق دفاع کند حمایت می کردند و شـعرا را به سرودن این گونه اشعار ترغیب و تشویق می کردند .
امام جمعه ارومیه مداحی و شاعری اهل بیت(ع) را جهاد با لسان عنوان کرد و گفت: در روایت داریم مومن باید با جان، شمشیر و لسان خود جهاد کند .
وی در ادامه به روایتی مشهور از دعبل خزایی اشاره کرد و افزود: زمانی که دعبل برای سرودن قصیده ای برای امام رضا(ع) خدمت امام رسید، امام فرمودند ای دعبل بخوان، شروع به خواندن قصیده کرد تا این که رسیدم به بیت: «اری فیئم فی غیر هم متقسماً و ایدهم من فیئهم صفرات» .
وی گفت: زمانی که حضرت امام رضا (ع) این بیت را شنیدند گریه کردند و فرمودند: «راست گفتی ای دعبل» بیت بعد را برای ایشان خواندم:«اذا وتروا مدواً الی واتریهم/ اکفاً عن الاوتار منقبضات» (هنگامی که از سوی کینه توزان به خاندان عترت ستم می شود خاندان عصمت به حقشان نمی رسند.)
امام جمعه ارومیه اظهار کرد: امام رضا بعد از این که این بیت را شنید دستهای شریف خود را بر گرداند و با اندوه فرمودند: به خدا سوگند که دستهای ما بسته است.
وی گفت: دعبل نظر شریف امام رضا(ع) را جلب کرد و امام به دعبل فرمودند: ای دعبل آیا می توانم دو بیت به اشعار تو اضافه کنم (به راستی که این دو بیت شعر دعبل را به درجه کمال رسانید) دعبل گفت: بلی ای پسر رسو ل الله.
امام جمعه ارومیه ادامه داد: امام دو بیت به همان وزن و قافیه سرود آن دو بیت این است:«و قبر بطوس یالها من مصیبه الحت علی الاحشاء بالزفرات»(و در شهر طوس قبه ای خواهد بود و مصیبت صاحب آن قبر آتش آه و حسرت را بر دل ها می افروزد).
حجت الاسلام قریشی افزود: «الی الحشر یبعث الله قائماً یفرج عنا الهم والکربات»(آتش این مصیبت ها تا روز قیامت در دل ماست تا روزی که خداوند متعال قائم آل محمد(ص) را ظاهر سازد و ظهورش این هم و غم را زایل سازد) در این لحظه دعبل از امام پرسیدند: یا امام رضا این قبری که فرمودید در طوس است قبر کیست؟ امام رضا(ع) فرمودند: ای دعبل این قبر من است. (در طول تاریخ اسلام هیچ شاعری به اندازه دعبل این افتخار نصیبش نشده بود که یکی از ائمه بیت شعری به اشعار او اضافه کند.)
وی اظهار کرد: دعبل در قسمتی از این قصیده در مورد ظهور ولی عصر (عج) و جدا کردن حق از باطل چند بیتی آورده است. هنگامی که دعبل این ابیات را برای حضرت امام رضا (ع) خواند، امام بسیار گریستند سپس به دعبل فرمودند: «یا خزاعی نطق روح القدس علی لسانک بهذین البیتین»(ای دعبل خزاعی این جبرئیل بود که این دو بیت را بر زبان تو جاری کرد.)
امام جمعه ارومیه ادامه داد: در انتهای قصیده مدارس آیات دعبل یکی از دعاهای خود را امن و امان بودن بعد از مرگش می خواند: امام رضا (ع) با شنیدن این بیت به دعبل فرمودند: ای دعبل خداوند تو را از روز قیامت ایمن گرداند.
وی گفت: هنگامی که دعبل خواندن قصیده را به پایان رساند، حضرت امام رضا (ع) ده هزار سکه رضویه (که نام مبارک امام رضا(ع) روی آنها نوشته شده بود) همراه دستمال و پیراهن خود را به دعبل هدیه دادند(این قصیده تا به اندازه ای تأثیر گذار بود که حتی مأمون و وزیران او هم به دعبل هدایایی تقدیم کردند.
قریشی تصریح کرد: پس از مدتی دعبل قصد برگشتن به بغداد را می کند. در شهر قم مردم به استقبال دعبل رفته و ایشان را به مسجد جامع می بردند و از دعبل می خواهند تا قصیده مدارس آیات را برای آنان بخواند. او هم قصیده را برای آنها می خواند. مردم هم به عنوان پاداش هدایایی فراوان به دعبل می دهند. با اصرا فراوان پیراهن امام رضا (ع) را از دعبل می گیرند و در نهایت آستینی از آن پیراهن مبارک به دعبل می رسد .
وی افزود: در کتاب های تاریخی احادیثی از ائمه معصومین(ع) درباره شعر نقل شده که نشان می دهد ایشان تنها از شعری که حق باشد و از حق دفاع کند حمایت می کردند و شـعرا را به سرودن این گونه اشعار ترغیب و تشویق می کردند .
امام جمعه ارومیه مداحی و شاعری اهل بیت(ع) را جهاد با لسان عنوان کرد و گفت: در روایت داریم مومن باید با جان، شمشیر و لسان خود جهاد کند .
وی در ادامه به روایتی مشهور از دعبل خزایی اشاره کرد و افزود: زمانی که دعبل برای سرودن قصیده ای برای امام رضا(ع) خدمت امام رسید، امام فرمودند ای دعبل بخوان، شروع به خواندن قصیده کرد تا این که رسیدم به بیت: «اری فیئم فی غیر هم متقسماً و ایدهم من فیئهم صفرات» .
وی گفت: زمانی که حضرت امام رضا (ع) این بیت را شنیدند گریه کردند و فرمودند: «راست گفتی ای دعبل» بیت بعد را برای ایشان خواندم:«اذا وتروا مدواً الی واتریهم/ اکفاً عن الاوتار منقبضات» (هنگامی که از سوی کینه توزان به خاندان عترت ستم می شود خاندان عصمت به حقشان نمی رسند.)
امام جمعه ارومیه اظهار کرد: امام رضا بعد از این که این بیت را شنید دستهای شریف خود را بر گرداند و با اندوه فرمودند: به خدا سوگند که دستهای ما بسته است.
وی گفت: دعبل نظر شریف امام رضا(ع) را جلب کرد و امام به دعبل فرمودند: ای دعبل آیا می توانم دو بیت به اشعار تو اضافه کنم (به راستی که این دو بیت شعر دعبل را به درجه کمال رسانید) دعبل گفت: بلی ای پسر رسو ل الله.
امام جمعه ارومیه ادامه داد: امام دو بیت به همان وزن و قافیه سرود آن دو بیت این است:«و قبر بطوس یالها من مصیبه الحت علی الاحشاء بالزفرات»(و در شهر طوس قبه ای خواهد بود و مصیبت صاحب آن قبر آتش آه و حسرت را بر دل ها می افروزد).
حجت الاسلام قریشی افزود: «الی الحشر یبعث الله قائماً یفرج عنا الهم والکربات»(آتش این مصیبت ها تا روز قیامت در دل ماست تا روزی که خداوند متعال قائم آل محمد(ص) را ظاهر سازد و ظهورش این هم و غم را زایل سازد) در این لحظه دعبل از امام پرسیدند: یا امام رضا این قبری که فرمودید در طوس است قبر کیست؟ امام رضا(ع) فرمودند: ای دعبل این قبر من است. (در طول تاریخ اسلام هیچ شاعری به اندازه دعبل این افتخار نصیبش نشده بود که یکی از ائمه بیت شعری به اشعار او اضافه کند.)
وی اظهار کرد: دعبل در قسمتی از این قصیده در مورد ظهور ولی عصر (عج) و جدا کردن حق از باطل چند بیتی آورده است. هنگامی که دعبل این ابیات را برای حضرت امام رضا (ع) خواند، امام بسیار گریستند سپس به دعبل فرمودند: «یا خزاعی نطق روح القدس علی لسانک بهذین البیتین»(ای دعبل خزاعی این جبرئیل بود که این دو بیت را بر زبان تو جاری کرد.)
امام جمعه ارومیه ادامه داد: در انتهای قصیده مدارس آیات دعبل یکی از دعاهای خود را امن و امان بودن بعد از مرگش می خواند: امام رضا (ع) با شنیدن این بیت به دعبل فرمودند: ای دعبل خداوند تو را از روز قیامت ایمن گرداند.
وی گفت: هنگامی که دعبل خواندن قصیده را به پایان رساند، حضرت امام رضا (ع) ده هزار سکه رضویه (که نام مبارک امام رضا(ع) روی آنها نوشته شده بود) همراه دستمال و پیراهن خود را به دعبل هدیه دادند(این قصیده تا به اندازه ای تأثیر گذار بود که حتی مأمون و وزیران او هم به دعبل هدایایی تقدیم کردند.
قریشی تصریح کرد: پس از مدتی دعبل قصد برگشتن به بغداد را می کند. در شهر قم مردم به استقبال دعبل رفته و ایشان را به مسجد جامع می بردند و از دعبل می خواهند تا قصیده مدارس آیات را برای آنان بخواند. او هم قصیده را برای آنها می خواند. مردم هم به عنوان پاداش هدایایی فراوان به دعبل می دهند. با اصرا فراوان پیراهن امام رضا (ع) را از دعبل می گیرند و در نهایت آستینی از آن پیراهن مبارک به دعبل می رسد .
مرجع : دانا
