حجت‌الاسلام سید محمد کاظم طباطبایی رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث، به بهانه انتشار کتاب«سیره پیامبر خاتم» در روزهای آینده گفت: سبک زندگى اسلامى، یکى از مهم‏ترین ابعاد تمدن اسلامى است که آشنایى با آن، براى همه مسلمانان به‌ویژه نسل جوان در عصر حاضر، مهم و ضرورى است؛ ولى متاسفانه تا کنون به‌گونه‌ شایسته، بدان توجه نشده‌است.
وی در ادامه افزود: درباره اهمیت ارائه این موضوع می‌گوییم: تمدن نوین دو بخش دارد: بخش ابزارى و بخش اصلى. بخش ابزارى، شامل ارزش‏‌هایى است که به عنوان پیشرفت کشور مطرح می‌‏شود، مانند: علم، اختراع، صنعت، اقتدار سیاسى و نظامى، و اعتبار بین‌المللى.
بخش اصلى و حقیقى تمدن نیز همان سبک زندگى است که شامل: سبک ازدواج، سبک رفتار با خانواده (پدر، مادر، همسر و فرزند)، سبک رفتارهاى شخصى (نظافت، انتخاب نوع لباس، نوع خوراک، نوع آشپزى، نوع آراستگى)، سبک رفتار در فعالیت‌‏هاى اجتماعی همانند سیاسى، امنیتى، اقتصادى و ورزشى، سبک رفتار با دیگران (رئیس، مرئوس، پلیس، همسایه، دوست، بیگانه و دشمن) می‌‏گردد.
طباطبایی گفت: سبک زندگى، از مجموعه رفتارهاى اختیارى انسان با خود، دیگران و مجموعه هستى که برخاسته از شناخت‏‌ها، باورها، ارزش‌‏ها و گرایش‌‏هاى اوست و درهم‌تنیدگى آنها به صورت یک نظام منسجم، شیوه و هنجار زندگى فرد یا جامعه را نشان می‌‏دهد.

ارائه الگوی ارزشمند از زندگی پیامبر(ص)
رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث گفت: پیامبر اکرم(ص) با راهنمایى و تربیت الهى، بهترین و کامل‌‏ترین سبک زندگى را برگزید و آن را در لحظه به لحظه زندگى پربرکت خویش، به عمل در آورد و تا آخرین نفس، بر آن پایدارى ورزید، به گونه‌اى که اکنون ما از پس قرن‏‌ها فاصله، نمایش خیره کننده آن را در آینه گزارش‌‏هاى بسیار فراوان سیره ایشان، نظاره می‌کنیم.
وی افزود: پیامبر(ص) سبک زندگى خود را به صورت الگویى کامل و بی‌نقص در پیش دید کسانى قرار دادند که از زندگى نه زندگى، بلکه سعادت جاوید را می‌طلبند. از این رو، سبک زندگى پیامبر، بهترین الگوى عملى براى دستیابى به زندگى مطلوب اسلامى است.
طباطبایی اظهار کرد: کتاب حاضر که با نام «سیره پیامبر خاتم(ص)» در اختیار علاقه‏‌مندان به پیروی از سیره نبوى قرار می‌گیرد، و زمینه‌‏ساز دومین اقدام ضرورى جهت تحول‏‌آفرینى در سبک زندگى، یعنى تدوین الگوست.

اهمیت آشنایى با سیره پیامبر(ص)
این پژوهشگر علوم قرآنی افزود: آشنایى پیروان خاتم با سیره آن بزرگوار در زمینه‏‌هاى مختلف زندگى فردى، خانوادگى، اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و...، به دو دلیل، در حد اعلاى ارزش و اهمیت دارد:
۱) ارزش معرفتى؛ سیره پیامبر در کنار سخنان ایشان، جزئى از سنت و یکى از منابع مهم و معتبر معارف اسلامى است که قرآن کریم با صراحت، مسلمانان را به پیروى از آن فراخوانده‌است.
۲) ارزش تربیتى و الگودهى؛ یکى از راه‌‏هاى بنیادین و شناخته شده تربیت و رشد شخصیت و شکوفایى استعدادهاى انسان، آشنایى با سبک زندگى فرزانگان است. شناخت روش زندگى انسان‌‏هاى وارسته و پیشتاز در کمالات معنوى، علاوه بر نفى هر گونه ذهنیت‏‌گرایى در مورد ره‏نمودهاى اخلاقى، سیاسى و اجتماعى اسلام، جویندگان کمال را به پیمودن راه آنان ترغیب می‌‏نماید. از این رو، معرفى الگوهاى نیکو و مطالعه سیره و روش زندگى شخصیت‏‌هاى برجسته و فرهیخته، یکى از سیاست‌‏هاى بسیار مهم تربیتىِ اسلام است که باید مورد توجه جدى متصدیان امر تعلیم و تربیت در جوامع اسلامى قرار بگیرد.
وی افزود: بر این اساس با توجه به این که پیامبر خدا(ص) در بالاترین درجات کمالات انسانى قرار دارد، سیره زندگى آن بزرگوار، بهترین و سازنده‏‌ترین الگوى تربیتى است. قرآن کریم، پیامبر(ص) را اسوه خوانده و فرموده است:
«لَّقَدْ کانَ لَکمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ.
بى گمان، براى شما در [سیره] فرستاده خدا، الگویى نیکوست (احزاب/۲۱)

رفتارهاى پیامبر(ص) در زندگى
طباطبایی افزود رفتارهای پیامبر در زندگی مبارک‌شان را می‌توان در سه دسته تقسیم‌بندی کنیم.
دسته اول: رفتارهایى که زمان و مکان در چگونگى آنها نقشى ندارند، مانند: رعایت ادب، حسن خلق و مدارا، که بخش عمده سیره نبوى در زمینه‌‏هاى مختلف، از این قبیل است.
دسته دوم: رفتارهایى که زمان و مکان در چگونگى آنها نقش دارند، مانند: سبک لباس، خانه، مرکب، مدیریت جامعه، جنگ و... که این گونه موارد نیز در سیره نبوى شایان توجه‌اند.
دسته سوم: رفتارهاى اختصاصى پیامبرکه بر پایه ویژگى‏هاى شخصیتی‌اند و نیز وظایف اختصاصى ایشان، که قابلیت الگوبردارى و سرمشق‏‌گیرى براى دیگران ندارند و فراوان هم نیستند.
وی در آخر گفت: در میان این سه دسته، رفتارهاى دسته اول، در همه مقاطع تاریخى و براى همه انسان‏‌ها، بهترین الگوى زندگى اند. رفتارهاى دسته دوم نیز هر چند به تناسب مقتضیات زمان و مکان، تغییرپذیرند، ولى روح سیره نبوى و اصول حاکم بر آن، در آنها سارى و جارى است. براى نمونه می‌‏توان به سبک لباس پیامبراشاره کرد که با سبک لباس امام على (ع) و دیگر امامان، متفاوت بوده‌است. پیامبر لباس ساده و معمولى داشتند و گاه در مناسبت‌‏ها مانند اعیاد، از لباس‌‏هاى خاصى نیز استفاده می‌‏نمودند؛ ولى لباس امام على در ایام خلافت، همانند لباس بینواترین افراد جامعه بوده‌است.این اختلاف رفتار، به روشنى نشان می‌دهد که عنصر زمان در انتخاب جنس لباس و کیفیت پوشیدن آن نقش دارد. بنابراین نمی‌‏توان گفت که سبک لباس پوشیدن پیامبر یا امام على یا سایر امامان، الگوى انتخاب لباس براى همه جوامع و در همه دوران‏‌هاست؛ بلکه باید روح حاکم بر سیره نبوى و اهل بیت را در سبک لباس پوشیدن یافت تا بتوان در همه زمان‏ها و مکان‏ها از آن الگو گرفت.

آرمان هیأت