آرمان هیأت - تأثیر مناظره‌های امام رضا(ع) بر گسترش فرهنگ تشیع

تأثیر مناظره‌های امام رضا(ع) بر گسترش فرهنگ تشیع

محمدحسین رجبی دوانی از استادان تاریخ با اشاره به منحصر به فرد بودن فرصت‌های پیش روی امام رضا(ع)، گفت: ایشان همه تهدیدها را در مسیر فعالیت‌های خود تبدیل به فرصت و زیرکانه اهدافشان را دنبال کردند.

رجبی دوانی، استاد تاریخ دانشگاه امام حسین (ع) با اشاره به قرائت حدیث سلسله‌الذهب توسط امام رضا(ع) در نیشابور گفت: نیشابور آن زمان مرکز بزرگ علمی بود حدود ۲۴ هزار نفر محدث آن روز در این شهر اجتماع کردند تا سخنان امام را بنگارند. استقبال از حضرت ساعت‌ها به طول انجامید. علما و محدثان بسیاری بودند که از حضرت سوال کردند و امام آن حدیث عظیم سلسله الذهب را بیان کردند. جالب است محدثان اهل تسنن حدیث سلسله الذهب را از امام نقل کرده‌اند.

وی در ادامه افزود: در تاریخ آمده است به خاطر هوای گرم حضرت، نقابی بر چهره داشتند و این حدیث را بیان کردند. وقتی مردم حدیث را از امام شنیدند به امام گفتند ما که زمان پیامبر نبودیم و ایشان را ندیدیم اما شما نواده پیامبر و وارث او هستید لذا از امام خواستند نقاب را از چهره‌شان کنار بزنند که وقتی امام رضا(ع) نقاب را کنار زدند عده ای با دیدن سیمای امام غش کردند، عده‌ای گریه و گروهی آه و ناله می‌کردند. عده‌ای به عنوان تبرک به لباس امام دست می‌کشیدند خلاصه شرایط عجیب و خاصی پیش آمد.

فرصت‌های منحصر به فرد برای امام رضا(ع)

رجبی دوانی افزود: مهم‌ترین مساله‌ای که امام رضا(ع) در این زمان مطرح کردند تبیین جایگاه امامت و معرفی امام بود ایشان در قالب مناظره هایی که مامون برپا کرده بود، ولایت و امامت را به زیبایی تبیین کردند که اوج این ماجرا در حدیث سلسله الذهب مشاهده می شود که حضرت پس از بیان این حدیث و در حالی که نویسندگان قلم های خود را کنار گذاشته بودند ناگهان سر مبارک خویش را از کجاوه بیرون آوردند و فرمودند: «بشرط‌ها و شروط‌ها و انا من شروط‌ها»، یعنی صرف اینکه موحد باشید و به توحید الهی اعتقاد داشته باشید کافی نیست و باید به ولایت ما نیز اعتقاد داشته باشید

تاثیر مناظره‌های امام رضا(ع) در گسترش فرهنگ تشیع و مبانی اسلام ناب

رجبی دوانی به تاثیر مناظره‌های امام رضا(ع) در گسترش فرهنگ تشیع و مبانی اسلام ناب، اشاره کرد وگفت: در دوران امام رضا(ع) این مناظره‌ها از سوی آن حضرت اتخاذ شد. چون تا آن زمان حضرت در فقه شهرت داشتند تصور مامون این بودکه اگر حضرت را با متکلمان و بزرگان فرقه ها و ادیان گوناگون مواجه کند و آنها مسائل مختلفی را مطرح کنند و امام نتواند پاسخگو باشد، از این طریق می تواند جایگاه ایشان را نزد مردم پایین بیاورد اما امام رضا(ع) نه تنها تبحرشان را در همه علوم نشان دادند بلکه با هر کسی به زبانی که داشت حرف زدند امام فقط به زبان عربی سخن نگفتند بلکه به زبان اصلی هر کسی و با تسلطی که به کتاب‌هایشان داشتند، سخن گفتند و آنجا بود که عملا قدرت اسلام به رخ دیگر ادیان کشیده شد.

پایه‌ریزی بحث‌های فلسفی و عقل گرایانه توسط امام(ع) در ایران

استاد تاریخ اسلام دانشگاه امام حسین(ع) با اشاره به اینکه فسلفه جهان مدیون امام رضا(ع) است، تصریح کرد: مناظرات باعث شد فقه وسعت پیدا کند و بحث‌های فلسفی و عقل گرایانه توسط امام رضا(ع) در ایران پای‌ریزی شود. این کار امام رضا (ع)، بود و حتی دانشمندان و فیلسوفان اهل سنت از حضرت درس گرفتند و تا ظهور صفویه، دوستداران فلسفه در جاهای مختلف کشور بودند حتی از جاهای دیگر دنیا می آمدند ایران که از فلسفه بهره ببرند این اتفاق به برکت وجود حضرت رضا(ع) بود.

وی افزود: از دیگر برکات هجرت امام هشتم(ع) به ایران، این بود که حب اهل بیت با آمدن امام رضا(ع) به ایران در این سرزمین نهادینه شد. ما با موج حضور سادات علوی در پی هجرت امام رضا (ع)به این سرزمین،مواجه شدیم. در هیچ کشور اسلامی به اندازه ایران امامزاده وجود ندارد.