آیت الله محسن اراکی دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی شامگاه شنبه طی سخنانی در سلسله جلسات عزاداری اسلامی با موضوع «تئوری عزاداری در اسلام ناب» که در مدرسه علمیه مهدی موعود(عج) قم برگزار شد، افزود: موضوع عزاداری سید الشهداء یکی از مهمترین و اساسی ترین مؤلفه های فکری، سیاسی و عقیدتی معاصر است.

وی افزود: در این نشست موضوع عزاداری سید الشهداء را از چهار زاویه علم الاجتماع اسلامی، فلسفه تاریخ، بنیاد های تمدن و نگاه فقهی مورد بررسی قرار می دهیم.

آیت الله اراکی با اشاره به مسئله عزاداری سید الشهداء از زوایه علم الاجتماع اسلامی، اظهار داشت: در قرآن کریم، آنچه هویت انسانها را مشخص می کند و نماد حقیقی هویت انسانهاست امامی است که انسانها آن امام را به رهبری می پذیرند یعنی از فرمان او تبعیت می کنند.

وی با بیان اینکه آن چیزی که هویت انسانها را می سازد رفتار های اختیاری اوست، افزود: رفتارهای اختیاری هویت انسانها را می سازد یعنی کتاب شخصیت انسانها با رفتارهای اختیاری او نوشته می شود.

دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی در ادامه سخنانش اظهارداشت: هر رفتاری که از انسان سر می زند با یک دستوری انجام و از یک جا سرچشمه می گیرد انسان مؤمن دستورش را از امام «نور» و انسان غیر مؤمن دستورش را از امام «نار» می گیرد. روایت داریم که در روز قیامت مؤمنین نامشان محمد و علی است چون زندگی خودشان را و شخصیت شان را با تبعیت از محمد و علی ساخته اند و از آنها دستور گرفته اند و انرژی رفتاری آنها را دستور محمد و علی تأمین کرده است و لذا شخصیت آنها یک نمادی از شخصیت محمد و شخصیت علی شده است و هویت اجتماعی آنها بر اساس این امام الهی شکل می گیرد و ساخته می شود؛ اما اگر امام، امام نار بود یک هویت اجتماعی وارونه شکل می گیرد.

وی افزود: ما می توانیم عزاداری سید الشهداء را از این زاویه نگاه کنیم، زیرا بر اساس علم الاجتماع اسلامی هویت جامعه اسلامی یکی است و آن هویت محمدی و علوی است لذا بر مبنای این نگاه می توانیم روایات فراوانی که برای فراخوانی کمک به ائمه اطهار صادر شده را فهمید. هویت ما، هویت محمدی است یا به عبارت دیگر هویت ما هویت واحدی است که نماد آن رسول اکرم(ص) است.

وی با اشاره به روایتی از رسول اکرم(ص) که می فرماید: مؤمنان مثل یک پیکر واحدهستند که اگر بخشی از این پیکر آزار دید سایر اعضای این پیکر بی تفاوت نخواهد ماند، گفت: یا در روایت دیگری داریم اگر مؤمنی آزار ببیند مؤمن دیگر حقیقتا آزرده می شود، که همه اینها بر مبنای علم الاجتماع اسلامی قابل بررسی و تفسیر است.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه بر مبنای علم الاجتماع اسلامی کسی که مسلمان است نمی تواند در دلش احساس غم سید الشهداء نکند، اظهار داشت: از دیدگاه علم الاجتماع اسلامی ما نمی توانیم بخشی از جامعه اسلامی باشیم و از احساس غم سید الشهداء جدا باشیم.

آیت الله اراکی گفت: مسئله دوم؛ عزاداری از دیدگاه فلسفه اسلامی است بر اساس فلسفه تاریخ جامعه بشر باید به جامعه خلیفة الله برسد و این مسئله نیازبه یک انرژی حرکت زا دارد که این انرژی سه خصلت دارد خصلت اول تنش زا بودن، خصلت دوم ستیزه گر با استکبار و خصلت سوم این است تا زمانی که ظلم را در جهان از بین نبرد از پای نمی نشیند بنابراین این انرژی را قیام سیدالشهداء تأمین می کند و این انرژی از کانال عزاداری سیدالشهداء عمل می کند و با این انرژی جامعه به حرکت در می آید و این انرژی از کار نمی افتد تا مگر اینکه جامعه خلیفة الله را محقق کند.

وی با اشاره به اینکه مسئله سوم؛ عزاداری از نگاه تمدن سازی است، اظهار داشت: عزاداری ها تمدن ساز هستند یعنی با انرژی های ویژه جامعه نوینی می سازند.

آیت الله اراکی با بیان اینکه اساس تمدن فرهنگ اسلامی و اساس فرهنگ نظام ارزش ها است، خاطرنشان کرد: قیام حسینی یک منظومه ارزشی ارائه می کند که یکی از مقوله های منظومه ارزشی این است که باید در مبارزه با بدی تا آخرین قطره خون مبارزه کرد و همچنین همه چیزهای با ارزش خود را برای مبارزه با ظلم فدا کرد.

وی با اشاره به اینکه مسئله چهارم مبنای فقهی است، گفت: بر اساس دستور خداوند متعال، رسول خدا اسوه حسنه است یعنی اینکه از آنچه که رسول خدا انجام می دهد باید پیروی کنیم. قطعا بر اساس مسلمات رسول اکرم(ص) بر سید الشهداء عزاداری کرده است.

وی با بیان اینکه عزاداری یعنی اظهار حزن برای سید الشهداء، اظهار داشت: اولین کسی که اظهار حزن را برای سید الشهداء شروع کرده است رسول خدا می باشد و ما نیز باید به تأسی از رسول خدا این اظهار حزن را انجام دهیم.

لازم به ذکر است در پایان این نشست آیت الله اراکی به پرسشهای مطرح دانشجویان پیرامون عزاداری در اسلام پاسخ داد

آرمان هیأت