محمدجواد صاحبی، نویسنده و پژوهشگر حوزه آثار عاشورایی درباره اوضاع نشر آثار عاشورایی گفت: کتاب‌هایی که در رابطه با این موضوع نوشته شده، مورد علاقه عموم مردم بوده و رغبت به این گونه آثار از سایر کتاب‌ها بیشتر است، اما درباره وضعیت نشر آنها باید گفت که نسبت به سال‌های گذشته تعداد عناوین و شمارگان کاهش چشمگیری داشته‌اند.

وی با اشاره به آثار پژوهشی عاشورایی موجود در این زمینه افزود: طی سال‌های اخیر کاهش چشمگیری در تیراژ کتاب‌ها را شاهد هستیم؛ چرا که این تقاضاست که عرضه را به وجود می‌آورد و با توجه به اینکه تقاضا کم است تولید نیز وجود ندارد و مقداری از تولید هم که است از نظر کیفیت و کمیت در شیب نزولی قرار گرفته.

این نویسنده با اشاره به حوزه‌های مغفول مانده در رابطه با آثار عاشورایی اظهار کرد: عاشورا یک مکتب فکری است و هر کسی سعی می‌کند، در زمینه عاشورا نیازهای خود را تأمین کند، بخشی از این نیازهای عاطفی، بخشی اخلاقی و بخشی اعتقادی و برخی نیز جنبه سیاسی و اجتماعی دارد که سعی می‌کند از دریای معارف عاشورایی نیازهای خود را برداشت کند، از این رو بستگی به این دارد که هر کسی چه نیازی داشته باشد و از چه چشم‌اندازی به عاشورا نگاه کند.

وی در ادامه تصریح کرد: در گذشته که درباره تاریخ عاشورا ابهامات بسیاری بود، کاستی‌های فراوانی نیز وجود داشت، اما در این دو، سه دهه اخیر تحقیقات خوبی درباره عاشورا و مقتل حضرت امام حسین(ع) انجام شده است و کارهای بسیار خوب و آبرومندی عرضه شده، از سوی دیگر چون عاشورا یک برنامه همگانی است و عموم مردم به آن دلبستگی و علاقه دارند، کارهای سبک، کم‌ارج و کم ارزش در این زمینه نیز کم نیست و با وجود کتاب‌های محکم، استوار و محققانه که منتشر می‌شود، کارهای سطحی، سبک و کم‌ارزش نیز به چاپ می‌رسند.

این نویسنده ادامه داد: از نظر موضوعی، به جنبه‌های سیاسی عاشورا در آثار مکتوب اهمیت بسیاری داده شده و جنبه معنوی و اخلاقی عاشورا تحت الشعاع قرار گرفته است و شاید جنبه اخلاقی و معنوی عاشورا دارای اهمیت بیشتری باشد، اما کمتر به آن پرداخته شده و کمتر اثر مهمی را در این زمینه شاهد هستیم.

صاحبی در پاسخ به اینکه برگزاری جوایز و یا جشنواره‌های ادبی مانند جایزه کتاب سال عاشورا چه تأثیری در ارتقای سطح کیفی آثار عاشورایی می‌گذارد، بیان کرد: کار در گذشته هم انجام شده و برگزاری چنین برنامه‌هایی بی‌اثر نیست، اما علاج قطعی مشکل هم نیست و در ارتقای سطح کیفی و کمی آثار می‌تواند موثر باشد.

به گفته وی، جشنواره‌ها کارهای موجود را بررسی و گزینش می‌کنند و گاهی هم آثار فاخر از میان آنها انتخاب می‌شود، اما اینکه این موضوع به فرهنگی میان نویسندگان و اهل قلم تبدیل شود، تنها راهش برگزاری جشنواره و جوایز ادبی نیست.

صاحبی راهکار این مشکل را مورد اشاره قرار داد و عنوان کرد: باید فرهنگ کتابخوانی را در کشور توسعه دهیم و رسانه‌های گروهی به ویژه صدا و سیما می‌تواند مؤثر باشد، به ویژه در مصاحبه با نویسندگان و معرفی آثار فاخر. صدا و سیما در این زمینه کوتاهی‌های بسیاری دارد، به ویژه اینکه در دایره تنگ حزبی و جناحی، نویسند‌ه‌ها و گوینده‌های خاص را ترویج کرده‌اند و بسیاری از کارهای علمی تعمداً کنار گذاشته می‌شوند و عده خاصی از وعاظ و مداحان و گویندگان و عده معدودی از نویسندگان آن هم که آثار چندان فاخری ندارند، معرفی می‌شوند.

این نویسنده یادآور شد: رسانه‌های مکتوب، روزنامه‌ها و مجلات و رسانه‌های مجازی در معرفی آثار محققانه و فاخر می‌توانند سهم زیادی داشته باشند و نویسندگان برجسته و آثار فاخر را معرفی کنند.

آرمان هیأت