مفسر قرآن کریم در جلسه تفسیر با بیان اینکه نعمت آن چیزی است که انسان را به هدف برساند و مشکلاتش را از سر راه بردارد، گفت: افرادی که منصف هستند و نه معاند، آیات در مورد امیرالمؤمنین علی(ع) را میفهمند.
آیتالله سیدمحمد ضیاءآبادی، مفسر قرآن کریم در جلسه تفسیر قرآن این هفته با بیان اینکه امسال فاجعه غمانگیز منا قلوب همه مسلمانان را متأثر ساخته است، گفت: آنها سعادتمندانی بودند که میهمان خدا شدند و در کنار سفره خدا در قربانگاه منا به شرف لقای خدا مشرف شدند. خیلی سعادتمند بودند و حتماً میزبان کریم، از این میهمانها پذیرایی کریمانه خواهد کرد، شکی در این نیست. ما هم از همین راه دور و از صمیم قلب از خدا میخواهیم که خدایا به حرمت مقربان درگاهت، بر رفعت درجات این میهمانان خود که در منا بودند بیفزا و به بازماندگان آنها اجر جزیل و صبر جمیل عنایت بفرما. همه ما را هم مشمول لطف خود و امام زمان(عج) قرار بده و حسن عاقبت به همه ما عنایت بفرما.
وی افزود: روز ۱۵ ذیالحجه، روز ولادت دهمین امام ما، شیعه امامیه، حضرت امام علی النقی الهادی(ع) است. چند روز بعد هم روز ۱۸ ذیالحجه عید بسیار مبارک ما شیعیان روز عید غدیر است که روز نصب امام علی (ع) به امامت و ولایت است. از جمله روشنترین آیات قرآن درباره امامت و ولایت آیه سوم از سوره مبارکه مائده است، آیه این است: «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا». در این آیه دوبار الیوم به معنی امروز تکرار میشود، به این دلیل که آن روز خیلی بابرکت بوده که خدا خیلی رویش تکیه کرده است. یک برکاتی داشته است.
این مفسر قرآن با اشاره به ناامیدی کافران از شکست دین به واسطه امامت امیرالمؤمنین علی(ع) اظهار کرد: در زندگی پیغمبر اکرم(ص) کفار سعی داشتند پیغمبر را شکست دهند و اسلام را از بین ببرند که نتوانستند. در آخر گفتند به زودی از دنیا میرود، هر بشری از دنیا میرود و آن وقت بساط برچیده میشود و ما به حکومت میرسیم. آیه آمد که امروز کاری شد که اینها مأیوس شدند و کفار نخواهند توانست به دین شما صدمهای بزنند. مطمئن باشید «لاَ تَخْشَوْهُمْ» از آنها نترسید، امروز کاری کردم که دین پایهگذاری و محکم شد. از من بترسید اگر بدعمل کنید از ولایت علی (ع) محرومتان میکنم، کافران نمیتوانند کاری کنند ولی من شما را کیفر میدهم اگر بد عمل کنید و زشتکار باشید. در دنبال آیه میآید «وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا» من همین دینی را میخواستم که اینطور باشد.
افرادی که منصف هستند و نه معاند، آیات در مورد امیرالمؤمنین علیع) را میفهمندوی با اشاره سوم سوره مائده که در آن دو بار کلمه الیوم تکرار شده است، گفت: آن روز چه روزی است که دو بار تکرار شده است؟ در قرآن نامی از امیرالمؤمنین علی(ع) نیامده است، اگر واقعاً اسم علی برده میشد آفتی اتفاق میافتاد و قرآن تحریف میشد. منافقان که روی کار میآمدند هر آیهای که اسم علی در آن بود را برمیداشتند و خودش فتنه بود؛ چون تنها سند پیغمبر اکرم(ص) و تنها دلیل نبوت او قرآن است. اگر قرآن لکهدار شد دیگر پیغمبر(ص) حجت نداشت و نبوت از بین میرفت. اگر اسم علی(ع) صریحاً در قرآن آمده بود فتنه بزرگ برپا میشد. اسم علی نیست اما اینقدر آیات روشن آمده که همه میفهمند مراد چه کسی است. آنهایی که منصف هستند و معاند نیستند میفهمند که آیه در مورد امام علی(ع) است.
آیتالله ضیاءآبادی اظهار کرد: آن کدام روز است که هم کفار از اسلام مأیوس شدند و هم خدا اکمال دین و اتمام نعمت کرده است و اسلام را پسندیده که دین نهایی باشد. صحبتهای زیادی میکنند که الیوم چه روزی است، یکی میگوید روز عرفه است یکی دیگر میگوید روز فتح مکه است و ...، چیزهایی که هیچ کدام با هم نمیسازند. شیعه متفاقاً معتقد است که الیوم روز عید غدیر است، همان روز غدیری که پیغمبر اکرم (ص) علی (ع) را به ولایت خودش معرفی کرد. آن روز که هنوز این کار نشده بود، آیه نازل شد. آیه آمد که «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ»، (مائده/۶۷). ای رسول این کار به تو مربوط نیست، شخص تو این کار را نکرده است، حرف مال من است، من میگویم. تو رسولی، تو در این مسئله کارهای نیستی که علی را معین کنی، من معین میکنم، تو رسول و پیغامرسانی. من پیغام دارم که برسانی به مردم، اگر به مردم این پیغام را نرسانی که من او را ولی انتخاب کردم هیچ کاری نکردهای و پیغمبر من نیستی، رسالت تو از بین میرود. آیه تحدید دارد. آیه نشان میدهد از اول هم به پیغمبر(ص) دستور داده میشده ولی ایشان نمیگفته چون متهم میشد که خودش حکومت کرده میخواهد برود دامادش را جانشین کرده است.
وی عنوان کرد: پیغمبر(ص) روز عید غدیر مردم را جمع کرد. حجةالوداع بود. آن روز ۲۰ هزار نفر آمده بودند. در مکه و مسجدالحرام نگفت. در راه و در بیابان گفت. جایی که اعمال حجشان تمام شد، آیه نازل شد که الان باید این کار را انجام دهی. باید همه مردم را نگه میداشت تا بشنوند و به شهرهای خودشان بروند و بگویند که چه چیزی دیدهاند. در آفتاب سوزان مردم جمع شدند، منادی ندا داد که آنها که رفتهاند برگردند و صبر کنند تا آنهایی که هنوز نرسیدهاند هم برسند.
این مفسر قرآن ادامه داد: پیامبر(ص) شروع به صحبت کرد، به من گفته بودند که بگویند ولی نمیگفتم چون منافقان زیاد بودند و از این جهت ترسی داشتم. حالا خدا به من فرموده اگر نگویی رسول نیستی من هم ناچار شدهام و الان به شما میگویم. مقدمات فراوان است، بعد دست علی(ع) را گرفت و گفت: «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ» مردم هر که را من مولا بودم و همه قبول دارید علی هم مولای شماست. بعد از این جریان، این آیه نازل شد که «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا». امروز که علی را معین کردم مردم کافر دیگر طمع ندارند که در دین رخنه ایجاد کنند چون علی(ع) جانشین اوست. اگر اسمش در قرآن برده میشد تحریف میشد اما اسمش برده نشد و هر انسان منصفی میفهمد که آیه در مورد امیرالمؤمنین علی(ع) است.
وی با اشاره به فراز دیگری از آیه سوم سوره مائده، گفت: در آیه آمده است: «أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی»، یعنی دین نعمت است. متمم آن علی(ع) است. اگر علی(ع) نبود بعد از پیغمبر(ص) دین ناقص بود و از بین میرفت. چرا دین نعمت است؟ نعمت آن چیزی است که انسان را به هدف برساند و مشکلاتش را از سر راه بردارد. دین نعمت است چرا که همه وسایل را سر راه هدف خلقت قرار داده است. از یک طرف قرآن میفرماید همه موجودات نعمت هستند، از طرفی هم خیلی از این چیزها را نقمت و بلا میداند. چرا؟ چون برای خلقت انسان یک هدفی معین شده است اگر با آن هدف هماهنگ بود نعمت است و اگر نبود بلا است. ما برای چه خلق شدیم؟ برای عبادت الله و لقاءالله خلق شدیم. «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ»، (ذاریات/۵۶). شما را برای این خلق کردم نه اینکه بخورید و بخوابید و بجنگید و بمیرید. این نبوده است، خلق کردم که عبادت کنید، بنده من باشید. من کمال مطلق هستم شما را خلق کردم که مثل من باشید خلاق باشید بنده من که شدید خلاق میشوید.
اگر به دین عمل کنیم نتیجه آن لقاءالله استآیتالله ضیاءآبادی با تصریح این مطلب که هدف از خلقت انسان لقاءالله است، اظهار کرد: هر چه که ما را به این هدف برساند نعمت است و اگر نشد نقمت است. دینی که خدا معین کرده را اگر عمل کنیم به آن هدف میرسیم. اگر به دین عمل کنیم نتیجه آن لقاءالله است. اگر دین از بشر گرفته شود هدف از بین رفته است و هر چه هست نقمت میشود، پس نعمت بزرگ دین است. دین است که همه کارها را رو به خدا میبرد.
وی عنوان کرد: خود دین هر چقدر هم کامل باشد قدرت تدبیر ندارد. قانون آسمانی خداست اما قدرت تدبیر ندارد باید حتماً در سایه مدبر معصوم قرار بگیرد. باید یک مدبر معصوم باشد که دین در کنار او اجرا شود. خود پیغمبر(ص) مدبر معصوم الهی بود، بعد از او امیرالمؤمنین علی(ع) بود که باید دین در کنار او اجرا شود. دین نعمت است اما این نعمت باید در پناه نعمت دیگری قرار بگیرد. ولایت علی(ع) آن نعمت عظما است که دین را هم حفظ میکند. با نصب علی(ع) دین کامل شد و نعمت تمام شد. آن معصوم و ولی را در سه درجه خود قرآن معین کرده است. «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»، (مائده/۵۵). درجه اول ولی شما خداست، بعد از او رسول من است. انما در لغت عرب دال بر انحصار است. یعنی منحصراً اینها ولی شما هستند. بعد از رسول هم آن کسی است که در حال رکوع و نماز، اعطای زکات کرده است. اسم نبرده است که چه کسی است اما صفت نشان داده است. شیعه و سنی متفق هستند که آن کسی که قرآن گفته در حال رکوع زکات داده علی(ع) است. در حال نماز بود که سائل به مسجد آمد کسی به او چیزی نداد و امیرالمؤمنین علی (ع) در حال نماز اشاره کرد انگشتش را به سائل، که انگشتر را بگیرد. قرآن نازل شده که بعد از رسول(ص) ولی شما همان آقایی است که در حال نماز اعطای زکات کرده است. آیات قرآن بسیار روشن است، اسم نبرده است اما طوری بیان میشود که تنها منطبق بر علی(ع) میشود.
دین در سایه ولایت، نعمت استاین مفسر قرآن گفت: وجود عالم و آدم بسته به دین نعمت است، اگر دین باشد همه چیز نعمت میشود. دین هم نعمت است اما در سایه ولایت؛ اگر دین نباشد عالم از مسیر هدف خلقت و هدایت منحرف میشود اگر ولایت نباشد دیانت متأثر میشود. این کار را هم کردند. چه خیانتی کردند به ملت، آن کسانی که بعد از پیغمبر(ص) جمع شدند و نعمت خدا را تبدیل به کفر کردند. نعمت را کنار زدند. خلاف وحدت حرف نمیزنیم. مردم را به سوی جهنم سوق دادند. که ۷۲ فرقه درست شد. این برای چی بود؟ برای اینکه نعمت خدا را به کفر تبدیل کردند.
ولایت، نعمت کلی در عالم استآیتالله ضیاءآبادی با بیان اینکه یکی از نعمتهای بزرگی که خدا میفرماید دین است و دین هم تابع ولایت است، عنوان کرد: ولایت نعمت کلی در عالم است که اگر نباشد دین نیست و اگر دین نباشد بندگی نیست و همه چیز باطل میشود. خدا را شاکریم که خداوند جان ما را با جاذبه ولایت علی(ع) و آل علی(ع) متناسب کرده است. چقدر به نام علی(ع) کشش داریم، از اسمش و حرفهایش لذت میبریم. آقاتر از آن هستند که ما عرض ادب کنیم و ما را رد کنند. مطمئن هستیم حتماً که دم مردن و هم شب مردن و هم در مراحل بعدی مسلماً به داد ما خواهند رسید. ولی مراقب باشیم که به دین عمل کنیم. تقوا از شما نور علم از من. متقی باشید منور میشوید به شرط اینکه به دین عمل کنید. جوانان محترم، در سن جوانی به محرمات دین عمل کنید. در دین آنچه گناه است را ترک کنید. با چشم و زبان گناه میکنیم. اگر به دین عمل نکنیم، قبول نمیکنند. اگر بیاعتنا به دین باشیم خدا هم بیاعتنا میشود.
یادآور میشود، این جلسه تفسیر دوشنبه، ۶ مهرماه بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد علی بن حسین(ع) به نشانی میدان قدس، خیابان دربند، خیابان شهید زمانی، کوچه شهید شفیعی برگزار شد. فایل صوتی این جلسه را بشنوید: