آرمان هیأت - دلایل فقدان سیره از امام حسین(ع) تا قبل از واقعه عاشورا

دلایل فقدان سیره از امام حسین(ع) تا قبل از واقعه عاشورا

حقیقت قصه هم این است که تاریخ تا قبل از آن عاشورا گزارشی از امام حسین(ع) به ما نداده است و ما مطالبی که داریم حول این واقعه است، در صورتی که ایشان ۱۰ سال امامت می‌کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، عضو هیئت علمی جامعة‌ المصطفی(ص) العالمیه گفت: متأسفانه روایات چندانی از امام حسین(ع)، اهل بیت ایشان حضرت زینب و قمربنی هاشم تا قبل از واقعه عاشورا به دست ما نرسیده است. اینکه ما شعیان امام حسین(ع) را صرفا در واقعه عاشورا می‌بینیم چند دلیل دارد؛ یک بخش آن به ضعف جامعه بازمی‌گردد که نباید چنین باشد، اما حقیقت قصه هم این است که تاریخ تا قبل از آن عاشورا گزارشی از ایشان به ما نداده است و ما مطالبی که داریم حول این واقعه است، در صورتی که امام حسین 10 سال امامت می‌کنند و واقعه عاشورا تنها 6 ماه از امامت ایشان را در بر می‌گیرد. این استاد دانشگاه افزود: عوامل دیگر در نرسیدن خبر و حدیث از ایشان به ما تا قبل عاشورا این است که اهل بیت خانه نشین بودند و کسی سراغ آنها نمی‌رفت؛ یعنی امت تنها امیرالمومنین علی(ع) را کنار نگذاشتند بلکه فرزندان و اهل بیت ایشان را نیز منزوی کرده بودند. وی تصریح کرد: اما عظمت واقعه کربلا آنچنان وسیع و عمیق است که توجه همگان اعم از شیعه و سنی، مورخین، محدثین و غیر مسلمانان را به خود جلب کرد. اگر این حادثه رخ نمی‌داد خیلی از گزارش‌ها به دست ما نمی‌رسید و دست ما از این گزارش‌ها کوتاه بود، بنابراین در چند وجه می‌توانیم فقدان سیره از امام حسین تا قبل از واقعه عاشورا را پی بگیریم. 1_ کوتاهی جامعه، 2_ خانه نشینی اهل بیت(ع)، 3_ حکومت امویان عصر منع حدیث و تدوین حدیث بود. همه این عوامل دست به دست هم دادند تا غیر از عاشورا خبری از امام حسین(ع) و سیره از ایشان به ما نرسد. این تحلیلگر دینی افزود: از آن طرف دیگر عظمت عاشورا به گونه‌ای بود که نمی‌توانستند آن را مخفی کنند به خصوص که امام مسیری را انتخاب کردند که در آن زمان قلب جهان اسلام بود و به نوعی ترمینال خبری جهان اسلام محسوب می‌شد ؛ عراق، بغداد و نجف منطقه‌ای بود که خبرها به سرعت در جهان اسلام منتشر می‌شد. در ضمن سنگینی و غم این واقعه ناگوار گزارشگران و دوست و دشمن را وادار کرده بود که این واقعه را نقل کنند. در ضمن حرکت اهل بیت بعد واقعه عاشورا به شام و رسیدن به کاخ یزید که محفل خبر بود باعث شد که دیگر نتوان به این حادثه سرپوش گذاشت و برخلاف وقایع دیگر آن را خفه و سانسور کرد. رستم‌نژاد اظهار کرد: بررسی ابعاد شخصیت امامان معصوم از حد تصور ما خارج است ما نمی‌توانیم یا حداقل من نمی‌توانم ویژگی‌های شخصیتی و خلق و خوی اهل بیت(ع) را تجزیه و تحلیل کنم. خداوند در آیه مباهله اهل بیت پیامبر را مدح می‌کند و خود پیامبر(ص) روایاتی بسیاری در مقام آنها نقل کرده که نشان‌دهنده مقام این بزرگوران است؛ خود امام نیز فرموند کسی با ما قابل قیاس نیست. فسخ بیعت از یاران وی در ادامه افزود: امام به یاران خود فرمود راه شما باز است، من بیعتی که بر شما داشته‌ام را فسخ کردم و از سوی دیگر همین امام در روزهای عاشورا به دنبال «زبیر»، «عبیدالله بن حرجعفی» می‌رود که به ایشان بپیوندند. برای مردم بصره نیز نامه می‌نویسد که به امام محلق شوید و ندای «کسی نیست که من را یاری کند» سر می‌دهد؛ امام زمانی‌که انسان در ظاهر به این مسئله نگاه می‌کند گمان می‌کند که یک اختلافی بین عملکردهای ایشان وجود دارد. عضو هیئت علمی جامعة المصطفی افزود: امام حجت خداست؛ امام حسین(ع) از یک طرف انسان‌هایی که در مسیر جهالت می‌روند را به سوی حق دعوت ‌می‌کند( بنا به قاعده امربه معروف و نهی از منکر بر خود واجب می‌داند که آنها را راهنمایی کند) و از سوی دیگر آنها را آزاد می‌گذارد؛ یعنی می فرمایند که شما به سوی حق دعوت شده‌اید اما اطاعت از شخص من و همراهی من لازم نیست. وی افزود: امام در اوج مظلومیت بی‌تعارف در شب عاشورا و قبل از آن می‌گوید شما در انتخاب و گزینش راه‌تان آزاد هستید به خاطر ملاحضات فامیلی پیش من نمانید. به همین خاطر در شب عاشورا نور چراغ را کم کرد که اگر کسی می‌خواهد برود خجالت نکشد؛ امام تصمیم را آزادانه بر عهده آنها محول کرد. رستم‌نژاد تصریح کرد: ایشان تأکید می کند که اگر می‌خواهید کربلا بمانید خود باید آزادانه انتخاب کنید. حضرت قاسم از امام پرسید آیا من نیز جزء شهدای کربلا هستم، امام ابتدا از ایشان پرسید مرگ در کام شما چه مزه‌ای دارد و انتخاب را بر عهده ایشان گذاشت. بعد که پاسخ حضرت قاسم را شنید به ایشان گفت بله شما نیز شهید خواهید شد، اما امام اختیار انتخاب را به دست خود یاران سپرد تا آنها خود راه تکامل را برگزینند. این استاد دانشگاه تصریح کرد: امام راه کمال را به هیچ کسی نبست، پس سیره امام نشان از جنبه هدایتگری ایشان دارد. امام از یک سو وظیفه خود می‌داند که مردم را هدایت کند و مردم را به سوی خود دعوت می‌کند، اما بعد از اینکه دعوت ایشان را پذیرفتند یک پله دیگر باقی ماند آیا این افراد از روی ملاحضات فامیلی همچنان با او مانده‌اند یا به اختیار خود؟ چرا که اگر کشته شوند ارزشی ندارد لذا امام راه کمال را برای آنها باز می‌گذارد که خود انتخاب کنند حتی بیعت از آنها خلع کنند به همین دلیل است که یاران امام به عنوان نمود کامل ایثار و فداکاری شناخته می‌شوند. جایگاه امام بین اهل سنت و شیعه رستم‌نژاد در پایان گفت: اهل سنت امام حسین را فرزند پیامبر(ص) و سید شباب اهل جنه می‌دانند؛ که آیه مباهله راجع به ایشان و خانواده این بزرگوار نازل شده است. اهل سنت روایات و فضایلی بسیاری در عظمت امام نقل کرده‌اند، پس در خصوص عظمت امام نزد اهل سنت جای تردید نیست اما ما شیعیان به امام به عنوان سیدالشهدا و فرزند پیغمبر نگاه نمی‌کنیم که چند آیه در شأن ایشان نازل شده است. ما معتقدیم او انسانی است برگزیده و مصطفی از جانب خداوند که به عنوان امام معصوم واجب‌ التباع سخن او برای ما حجت است و این برداشت برای ما شیعه است. خود اهل سنت جدای از وهابیت که ذهن‌ها را خراب کرده‌اند در طول تاریخ برای امام حسین سینه زدند و عزاداری کردند.