حجتالاسلام سید مهدی طباطباییفر، کارشناس مداحی و منبر در آستانه ماه محرم بیان کرد: نکتهای که این متأسفانه در ایام عزاداری محرم و صفر مورد غفلت واقع شده است، تأثیر سازنده اشک در رشد و تعالی است.
استاد مداحی و منبرخوانی به شبههای که در جامعه پبرامون گریه بر اباعبدالله الحسین(ع) است، اشاره و عنوان کرد: در جامعه بسیار دیدهایم که بهصورت شبهه مطرح میکنند که «واقعا این همه گریه کردن ثمرهاش چیست؟» وقتی اشک برای ابا عبدالله(ع) از مسیر معرفت خارج شود خروجیاش اینگونه میشود، یا این که عدهای جمع میشوند و تا نیمی از شب سینهزنی هم میکنند اما نماز صبحشان قضا میشود؛ آیا درست است با انجام یک مستحب یک واجب ترک شود؟.
تنها گریه، بر اباعبدالله الحسین(ع) باعث آمرزش نمیشود
استاد حوزه علمیه در ادامه گفت: آسیب دیگر مجالس عزداری این است که از این بستر عظیم معرفتساز فقط به گریه و سینهزنی اکتفا شده که این آسیب باعث شده از طرف قشر غیر مذهبی در معرض اتهام قرار گیریم که قرار است با گریه چه اتفاق جدیدی بیفتد؟ آیا درست است که اعتقاد داشته باشیم با گریه برای ابیعبدالله(ع) هر کاری انجام دهیم بخشیده میشود؟ حال آنکه همه میدانیم بسیاری روایات دیگر هست که میگوید حقالناس جز با رضایت فرد درست نمیشود، یا داریم که سهلانگاری در نماز مانع شفاعت است.
منابر و مداحی ها نباید از پند و اندرز خالی باشد
کارشناس مداحی و منبر به پر بودن منابر و مداحی از پند و اندرز اشاره و تصریح کرد: جنس محتوای منبرها، سخنرانیها و مداحیها هیچ موقع نباید خالی از پند و اندرز باشد و اگر میخواهیم آن گریهای که فرمودند ولو به قدر بال مگسی باشد که گناهان را از بین میبرد و سیئات را تبدیل به حسنات میکند، اینطور نیست که ناگهانی ما گریه کردیم هر چه گناه داشتیم تبدیل به حسنات بشود.
طباطباییفر با مثالی چگونگی تبدیل اشک حسینی به حسنات را تبیین نمود و بیان کرد: گریه بر سید الشهدا(ع) اینجور نیست که ناگهانی با یک گریه هر چه گناه بوده تبدیل به حسنات شود این نیاز به یک پروسه دارد، مثلا شما می گویید ماشینم را تبدیل کردهام و همه میدانند که ماشین قبلی را اسقاط کردید و در یک فرایند وام گرفته و ماشین جدید تهیه کردید و یا این کود و خاک تبدیل به گل شده است، این تبدیل در یک پروسه خاص صورت گرفته است که شما به آن نور و آب دادهاید و در کنار این کود این بوته تبدیل به گل شده است.
چه گریهای سیئات را تبدیل به حسنات میکند؟
وی تصریح کرد: این گریه اگر میخواهید ببینید که آیا سیئات را تبدیل به حسنات میکند؟ باید ببنید مثل این آبی که پای این کود میریزید آیا در آخر کار این بوته، گل میدهد؟ آیا این اشک روی اعمال انسان آن شکوفایی اخلاقی را دارد یا نه؟ بنابراین یک بخش آن را خود مداحان و سخنرانان مسئول هستند که در کنار روضههایشان پندها، نکات اخلاقی، جلوههای دینی از زندگی ابا عبدالله (ع) را برای مردم بگویند؛ نه فقط مقتل و آن صحنههای خشنی که دلخراش است و میخواهند به هر قیمتی اشک بگیرند، را بیان کنند و بخش دیگر را خود مردم مسئول هستند که نباید به یک منبر و مداحی اکتفا کنند؛ ما معتقدیم که با مطالعه و مباحث دیگر گریه را به سمتی ببریم که گریه اثربخش باشد.
گریه ضعف و گریه ثمربخش
کارشناس مداحی و منبر گریه را به دو نوع تقسیمبندی و عنوان کرد: ما دو نوع گریه داریم، یک گریه از روی ضعف است، منفی است، از ناتوانی است، مثل کسی که در زندگی زیر بار مشکلات کم آورده است و یک گریه مثبت و ثمربخش است، مثل گریهای که یک دوست را میبینید و هیجانی شده و گریه میکنید، اینجا کسی نمیگوید گریه شما از روی ضعف است، یا مثل گریهای که در حسرت رسیدن به معشوق میکنیم، این از روی محبت است.
گریه بر امام حسین(ع)، گریه شوق و محبت است
وی ادامه داد: گریه بر اباعبدالله الحسین(ع) گریه منفی و گریه از روی ضعف نیست، بلکه گریه شوق است، گریه محبت است، گریه خودسازی و تغییر است؛ متنبه میشوید از اینکه اباعبدالله(ع) برای دینش این همه حادثه را تحمل کرده است و انسان بیاختیار از دیدن این همه محبت، این همه ایثار و جانفشانی غافلگیر میشود و اشکش جاری میشود؛ به حال خودش گریه میکند که چقدر نسبت به الگوی مقدس عالم عقب مانده است.
وی در ادامه گفت: این گریه درماندگی نیست بلکه زمینه رشد و حرکت است، باید به این بعد گریه بیشتر فکر کنیم و در مجالس به آن توجه کنیم که هم ثمرهبخش برای خودمان باشد و همه از موضع اتهاماتی که به قشر مذهبی و هیئتی وارد میکنند در امان باشیم.
مبلغان امامحسین(ع) را منحصر به روز عاشورا نکنند
استاد حوزه علمیه در توصیه به مبلغین ماه محرم تأکید کرد: امام حسین(ع) منحصر به روز عاشورا نیست، اظهار کرد: منابع ما از زندگی اهل بیت(ع) غنی است اما متأسفانه در رابطه با امام حسین(ع) بیشتر بُِعد عاشورا عرف شده است ولی خود مبلغین با یک مقدار ذوق و خلاقیت میتوانند خیلی از مباحث اخلاقی را با چشم داشت به زندگی امام حسین(ع) مطرح کنند.
وی تصریح کرد: مثلا وقتی درباره انفاق، مهربانی، بخشش، صحبت میکنید الزامی ندارد که تمام محتوا را بر اساس زندگی امامحسین(ع) بچینید آیات و روایات در این حوزه زیاد است آنها را به آن افزوده و گره مجلس را به فرازی از زندگی امام حسین(ع) بزنید.
عرضه مباحث دینی با قالبهای جدید و روز دنیا
طباطباییفر با پیشنهاد به مبلغین که مباحث دینی را در قالبهای جدید و روز عرضه کنند، گفت: مباحث دینی و دستورات اخلاقی بعد از هزار و چهارصد سال تغییر نمیکند، انفاق همان انفاق است، بخشش همان بخشش است، اما باید یاد بگیریم آن را با قالبهای متنوع و بروز ارائه دهیم.
وی گفت: چطور غربیها ایدههای خود را هر روز با یک قالبی متفاوتتر عرضه میکنند؛ یک موقع نوشته است، یک موقع رمان، داستانک، فیلم، تله فیلم و لایههای کار تبلیغیشان آنقدر پنهان است که به راحتی نمیتوان خرافهها و مطالب غیر اخلاقی را پیدا کرد.
کارشناس مداحی و منبر تصریح کرد: حال حرفی که هزار و چهار صد سال پیش گفته شده و امروز هم خریدار دارد، باید در قالب نو و جدید ارائه شود، حالا این قالب نو یک بخش آن بخشهای هنری است که شاید کمتر به حوزه منبر مربوط بشود که باید در آن حوزه هم ورود پیدا کنند و در حوزه هنر دین را نشر بدهند.
طباطباییفر ادامه داد: پیامبر(ص) در قالب هنر دین را نشر داد، اوج هنرآن روز ادبیات شعر بود که قرآن آمد زد روی دست همه آنها، ولی ما الان به آن زیاد توجه نداریم، هم در خود منبر و ادبیات گفتاری باید یک ادبیات نو و بروزی باشد که جوان امروز دانشگاهی برایش جذاب باشد و هم در سایر قالبهای تبلیغی.
استفاده از ظرفیت شعر برای معرفی دین
طباطباییفر به استفاده از ظرفیت شعر برای معرفی دین اشاره و بیان کرد: یک طیفی آن قدر غرق در اشعار هیئتی و تصویرسازی مقتل شدهاند که دیگر از مباحث کاربردی اجتماعی، اخلاقی، در شعرشان کمتر دیده میشود اما هستند افرادی که بر اساس وظیفه، در ادبیات و شعر به سایر جوانب درسآموز از زندگی اهلبیت(ع) میپردازند.
وی در ادامه گفت: ولی فکر میکنم این باید به عنوان یک دغدغه فراگیر برای همه شاعران بشود، اشعار آیینی نباید در مصائب و محبت اهلبیت(ع) منحصر بشود، مصائب و محبت اهلبیت(ع) بستری ایجاد کرده که مردم بیایند پای شعر بنشینند ولی در لایههای آن میتوان نکتههای آموزشی و مواردی که به درد اجتماع بخورد را بیان کرد و مستمع را تغذیه کرد، کاری که غربیها انجام میدهند، شما فیلم میبینید موضوعش یک چیز دیگر است اما در لایههای پنهان آن دارد ترویج عادیسازی روابط نامشروع میکند، شما در ظاهر هیچ صحنه مبتذلی نمیبینید اما در نهایت تأثیر منفی را میگذارد.