خرافات و تمسک به اموری که مستند و مدرک معتبر روایی و دینی ندارند از جمله اموری است که موجب انحراف دین و منجر به بدعت در دین می شود. آداب و رسومی که با رنگ و لعاب دینی ناگهان در جامعه سر برمی آورند و عده ای ساده دل و یا جاهل را هر چند با نیت پسندیده به دنبال خود می کشد.

جای تأسف است در برخی موارد این گونه آیین های من درآوردی و نامعلوم در جامعه رواج می یابد و برخی از مردم به جای آنکه به علما و مراجع رجوع کرده و با تحقیق سراغ این اعمال بروند با اعتماد به سخنان بی پایه افراد بی مایه در دام خرافات گرفتار می شوند. این تأسف آن گاه فزونی می یابد که در این سال ها بارها مراجع و علما بر رواج خرافات نهیب زده اند.

چند سالی است در پایان ماه صفر مراسمی در برخی شهرها باب شده است که در ظاهر مانند بسیاری از خرافات دیگر عملی نیکو وانمود می شود، اما هنگامی که در آن اندیشیده می شود نتیجه به آنجا می رسد که با خرافه ای دیگر مواجه هستیم.

داستان از این قرار است که گفته می شود در شب اول ماه ربیع الاول چند ساعتی قبل از نماز صبح روز اول این ماه می بایست درب هفت مسجد را کوبید و با این کار پایان دو ماه عزاداری و آغاز ماه شادمانی حضرت زهرا(س) را اعلام کرد و بدین سان از دستان حضرت زهرا (س) صله دریافت کرده و حاجات خود را طلب کنیم.

در سال های ابتدایی این مراسم به کوبیدن در مسجد و آن گاه اقامه نماز صبح در آخرین مسجد اکتفا می شد. اما با گذشت زمان بر پیرایه های این عمل افزوده شد. سال بعد تضرع و ناله و گریه بر درب مسجد. سال بعد پخش نذورات و شیرینی و شکلات و...، سال بعد گفته شد در آخرین مسجد باید دعای توسل خوانده شود و سال بعد روشن کردن شمع بر در مسجد و آب و جارو کردن مقابل آن هم اضافه شد و همین طور این سیر تکاملی ادامه یافت تا جایی که برخی از نماز مغرب شب اول شروع به این کار می کردند تا از خواب شب هم بی بهره نمانند.

در همان سال های ابتدایی مراجع عظام طبق وظیفه دینی و شرعی خود که هنگام ظهور بدعت ها، علما باید علم خود را بروز و ظهور دهند بر بی ریشه بودن این عمل تأکید کردند. اما متأسفانه هنوز برخی این راه اشتباه را می پیمایند.



حجت الاسلام گلزاده، معاون فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به نداشتن پیشینه روایی دق الباب مساجد در روز آخر ماه صفر به خبرنگار حوزه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان گفت: بیان کردن موضوعی که در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع) مطرح نشده باشد، صحیح نیست.



وی بیان کرد: ماه صفر ماهی حزن آمیز و اندوهناک برای شیعیان است زیرا که در ابتدای این ماه ورود کاروان اسرا به شهر شام و بیستم این ماه اربعین و ۲۸ صفر نیز طبق نقل های مشهور رحلت پیامبر(ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و آخرین روز این ماه شهادت امام رضا (ع) است و در عرف عادی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در روز آخر ماه صفر توصیه به پایان حزن و ماتم در ماه صفر داشتند.

کوبیدن درب هفت مسجد در پایان ماه صفر حاجت می دهد؟!


وی با اشاره به اینکه متاسفانه در بسیاری از موارد این اعمال با خرافات مخلوط شده و به مواردی انحرافی در دین تبدیل می شود، گفت: اگر عملی در دین نیامده باشد و با عنوان دین انجام شود، نه تنها ثوابی ندارد، بلکه گناه نیز محسوب می‌شود، زیرا که بدعت در دین نهی شده است. به عنوان مثال روشن کردن شمع در مقابل درب مسجد، دق الباب کردن درب هفت مسجد برای کسب حاجت هیچ گونه سندیت دینی و پیشینیه روایی ندارد.









وی با اشاره به اینکه هیچ روایتی درباره کوبیدن درب مساجد از اولیاء و ائمه اطهار(ع) وارد نشده است، ادامه داد: در احکام الهی، مواردی که بر آموزه‌های قرآنی و نبوی منطبق نباشد، انجام آن روا نیست.



این کارشناس مسائل دینی با اشاره بر اینکه بدعت گذار در دین مورد خشم خدا و رسول خداست، افزود: افرادی که سنت های غیردینی را با اسم دین و به عنوان عملی مستحب ترویج می کنند، دچار فعل حرام می شوند.


کارشناس مرکز پاسخگویی به شبهات دینی با اشاره به روایت «من بشرنی بخروج صفر قله الجنه؛ هر کس به من بشارت دهد که ماه صفر تمام شده است، بهشت برای اوست» به عنوان یکی دیگر از تحریفات خروج از ماه صفر گفت: این روایت نیز از سند متقنی برخوردار نیست و به احتمال فراوان این روایت در مورد ابوذر غفاری بیان شده است، اما عده ای این روایت را دال بر این گرفته اند که بشارت دادن پیامبر به اتمام ماه صفر، ثواب و پاداش دارد.



حجت الاسلام گلزاده افزود: اطلاع رسانی و آگاه ساختن صحیح، دقیق و به موقع مردم در مورد مسائل دینی از ضروریات و اصول کاری دستگاه های مربوطه و از جمله رسانه است که می تواند جلوی ترویج و گسترش خرافات که ریشه اعتقادات جامعه را می خورد را گرفته و به تعالی جامعه یاری رساند.






وی به آداب خاص خروج از ماه صفر و حلول ماه ربیع‌الاول در روایات اسلامی و اعمال مستحبی این ماه اشاره کرد و گفت: در مفاتیح‌الجنان شیخ عباس قمی آداب خاصی برای این امر ذکر نشده و تنها به ذکر اعمال شب اول ماه بسنده شده است. ولی در برخی روایات، اقامه نماز شکر به شکرانه اقامه دو ماه عزاداری و عبادت، روزه گرفتن، صدقه دادن، کمک به مستمندان و قرائت زیارت پیامبر(ص) و امیرالمومنین علی(ع) در ابتدای این ماه توصیه شده است.


این کارشناس دینی بر لزوم آگاه سازی مردم در این زمینه و در راستای منابع متقن و اصیل اسلامی از سوی علما و ائمه جماعات تاکید کرد.

آرمان هیأت