غزل سراي حرفه‌اي و شاعر انقلابی

قدس آنلاین , 28 دی 1394 ساعت 12:00

با پيروزي انقلاب اسلامي، گروهي از شاعران انقلابي، حاصل مبارزات مردم را نظامي نه با خود كه بر خود مي‌ديدند بنابراین از همان آغاز با رويكردي اپوزيسيوني با حكومت جديد روبرو شدند. در عوض گروهي ديگر حكومت را با خود يافتند و به همين دليل با آن همراه شدند. اين گروه را شاعران انقلاب ناميدند و آن گروه را ... فعلاً بماند!


شاعران ِ غالباً جوان انقلاب از پشتوانه تجربي و علمي بسياري از شاعران اردوگاه روبه رو محروم بودند و به همين دليل حضور تك و توك شاعران باتجربه و با دانش چون علي موسوي گرمارودي، طاهره صفارزاده، مهرداد اوستا و مشفق كاشاني، در اين سو غنيمت ارزشمندي بود. مرحوم مشفق كاشاني با كوله‌باري از تجربه غزل‌سرايي در حدود ۳دهه پيش از وقوع انقلاب اسلامي نه تنها باعث دلگرمي شاعران انقلاب بود بلكه با انتقال تجارب زباني و بياني سنتي خود به جوان‌ترها زمينه را براي نوآوري‌هاي سنجيده و حساب شده آنان فراهم کرد. حضور فروتنانه او در مجامع و جلسات كوچك و بزرگ شعري كه تا لحظه مرگ دراماتيكش ادامه داشت، از او شاعري پركار و حرفه‌اي ساخته بود. شايد حضور همين چهره و چهره‌هايي از اين دست بود كه مانع ذوق‌زدگي شاعران انقلاب از يافتن روزنه‌هاي تازه به سمت فرم، ساختارهاي نو و پيچيده شعري شد. همان ذوق‌زدگي آشكاري كه باعث انحراف بسياري از جريانات شعري پيشرو و آوانگارد دهه هفتاد شد.

علاوه بر شخصيت حقوقي مشفق كاشاني در تاريخ شعر انقلاب، بايد به شعر او هم اشاره كرد كه به‌طور كلي در حوزه شعر نوقدمايي با تمايلي آشكار به شعر سنتي آن هم در سبك عراقي، با گوشه چشمي به شيوه‌هاي سبك هندي، قابل رده بندي است. شعري كه همچنان با نگاهي سنتي به جهان و شعر مي‌نگرد اما در عين حال ضرورت نو شدن را حس كرده است و اين حس را به شكل بكارگيري دايره واژگاني امروزين در تركيبات و فضايي نسبتاً معاصر به اجرا مي‎گذارد. زبان نرم و تراشيده، بيان غالباً تغزلي حتي در موضوعات مذهبي و انقلابي، توازن، هماهنگي معنايي، موسيقايي واژگان و در نهايت شبكه‌هاي ارتباطي دقيق و البته تا حدي كليشه‌اي كلمات به صورت تقابل‌ها و مراعات‌النظيرها از ويژگي‌هاي اين شعر محسوب مي‌شود.

مشفق اين چهره را البته كمي نرم‌تر و صميمي‌تر حتي در تصنيف‌ها و ترانه‌هايي كه از او شنيده شده است به نمايش مي‌گذارد. شايد نتوان مشفق را در عرصه نوجويي در غزل معاصر هم‌تراز شاعران بزرگي چون ابتهاج، عباس صادقي (پدرام)، منوچهر نيستاني، حسين منزوي، سيمين بهبهاني و محمدعلي بهمني دانست يا او را از نظر اقبال عمومي و بر سر زبان‌ها افتادن هم‌تراز شهريار، رهي‌معيري و عماد خراساني ديد اما به واسطه حضور مستمر و حرفه‌اي چند ۱۰ساله، مي‌توان او را نامي درخور اعتنا دانست. غزل معاصر بدون نام مشفق كاشاني، بي‌ترديد چيزي و مهم‌تر از چيزي كم دارد .


کد مطلب: 29319

آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/news/29319/غزل-سراي-حرفه-اي-شاعر-انقلابی

آرمان هیأت
  https://www.armaneheyat.ir