قیرلانگیج حجابی، استاد دانشگاه آنکارا در نشست تخصصی «زندگی، آثار و اندیشه محتشم کاشانی» در کنگره بین‌المللی این شاعر پرآوازه اظهار کرد: استحکام شعر محتشم در رسیدن به این موفقیت نقش مهمی دارد و این استحکام توجه شاعران ترکی زبان را نیز جلب کرده است.

وی افزود: تحولاتی که در دوران صفویه در ایران رخ داده است در مناطق دور و نزدیک اسلامی و به ویژه در سرزمین عثمانی تاثیر گذاشته و شاعران به امام حسین علیه‌السلام و اهل‌بیت (ع) بیشتر توجه کرده‌اند.
قیرلانگیج حجابی گفت: در دوره‌های پیش از صفویه، شاعران در آثار خود به فضائل امام علی (ع) و امام حسین (ع) توجه می‌کردند اما در دوره صفویه مقوله علاقه به ائمه و اهل‌بیت  (ع) جامع‌تر، گسترده‌تر و توصیف و مدح رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و خلفای راشد کم‌رنگ‌تر شده است.

وی ادامه داد: پس از دوره صفویه، توجه شاعران به اهل بیت و امامان (ع) بیشتر شد و در این دوره در ادبیات گرایش‌های جدیدی مطرح شد که با فضاهای فرهنگی، ادبی و سیاسی پیوند خورده است.
وی تاکید کرد: باید اذعان کرد محتشم با ترکیب بند عاشورایی به جایگاه والایی رسید و مبالغه نیست اگر بگوییم محتشم در دوره‌های بعد از صفویه مورد استقبال شاعران عثمانی نیز قرار گرفت و در شعر ترکی شاهد مرثیه‌سرایی‌های بسیار خوبی بوده‌ایم.

قیرلانگیج حجابی در پایان در خصوص منظومه‌های عاشورایی در ادبیات ترکی گفت: در ادبیات ترکی منظومه مقتل نوشته شده که در منظومه‌های عاشورا به آن «محرمیه» گفته می‌شود و در برخی از محرمیه‌ها در اجتماع‌ها و نشست‌های تعزیه با موسیقی خوانده می‌شود.

«کمال الدین علی محتشم کاشانی» اوایل قرن نهم هجری و همزمان با پادشاهی شاه تهماسب صفوی در کاشان چشم به جهان گشود و در ربیع الاول سال ۹۹۶ درگذشت.
شعر عاشورایی بسیار معروف با مطلع «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» از جمله اثرهای گران‌سنگ این شاعر پرآوازه مرثیه‌سرای کشور است.

 

آرمان هیأت