پته دوخته شده توسط بانوان هنرمند کرمانی هم اکنون در ستاد بازسازی عتبات عالیات این استان نگهداری میشود و قرار است با اتمام کار ساخت گنبد جدید امام حسین(ع)؛ این اثر نفیس هنری به کربلای معلی منتقل و روی ضریح مطهر گسترده شود.
پته دوزی، هنر بانوان کرمانی است که قدمت دیرینه دارد و با ورود انواع و اقسام هنرهای صنعتی، هنوز جایگاه خود را به عنوان یک هنر اصیل و سنتی از دست نداده است.
پارچه سادهای که با سوزن دوزی از سادگی به زیباترین نقش و نگارها در میآید، حاصل هزاران بخیهای است که دست هنرمند زنان کرمانی آن را نقش میزند.پته در زندگی مردم این استان جایگاه خاصی دارد و آن را در جهیزیه دختران در قالب جا نماز، جلد قرآن، سجاده، سفره، روبالشی، رومیزی و … میتوان مشاهده کرد.
این بار بانوان هنرمند کرمانی حاصل سوزن دوزی خود را نقش پارچهای کردهاند که قرار است بر ضریح شش گوشه ابا عبدالله (ع) بنشیند.
به بهانه دوخت پته برای ضریح مطهر امام حسین علیه السلام گفتگویی انجام دادیم با دو تن از بانوانی که در این کار زیبا و ارزشمند نقش آفرینی کردهاند.
نجمه فلسفی درباره چگونگی انجام کار میگوید: اواخر سال 1391 در کلاس درس برای دانشجویان در مورد رودوزی پارچهی خانهی خدا توضیح میدادم که ناگاه جرقهای در ذهنم زده شد که کار هنرمندانهای برای ضریح ائمه(سلام الله علیه) انجام دهیم.
وی می افزاید: همانجا از دانشجویان خواستم روی پیشنهاد من که برای یکی از ائمه کار هنری خوبی انجام دهیم فکر کنند؛ و با استقبال همهی دانشجویان مواجه شدم. وقتی پیشنهاد دادم که برای حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) کاری انجام دهیم، اشک شوق و حسرت از دیدگان بچهها جاری شد به گونهای که کلاس از رسمیت افتاد.
وی ادامه میدهد: وقتی در مورد ابعاد کار برای ضریح مطهر سیدالشهدا(سلام الله علیه) به اینترنت مراجعه کردم، با یافتن ابعاد کار، جا خوردم و فهمیدم کار بسیار عظیمی است اما بچهها قبول کردند.با مسئول ستاد بازسازی عتبات عالیات در کرمان موضوع را مطرح کردم که ایشان هم استقبال کردند و گفتند آمادهی همکاری هستیم؛ به این ترتیب کار آغاز شد.
به گفته فلسفی، دوخت پتهها تقریباً 18 ماه طول کشید و زودتر از آن چه تصور میشد پایان یافت.کاری که ابتدا با تعدادی دانشجو شروع شده بود، با مشارکت جمع کثیری که بعضاً از شهرها و استانهای دیگر حتی در حد دوخت چند بخیه همکاری کردند، خاتمه یافت. به طور ثابت 121 نفر پای کار بودند و مابقی در حد ابراز عشق و ارادت به ساحت اباعبدالله(علیه السلام) دستی رساندند و کمک کردند. برای انجام این پروژه 55 متر مربع دوخت مفید حاصل که در هر سانتیمتر مربع آن 13 بخیه کوک زده شد.
فلسفی میافزاید: در مسیر دوخت پته برای ضریح مطهر امام حسین (علیه السلام) عنایتهای بسیاری در عالم خواب و بیداری نصیب دوزندگان و مجریان گردید که فرصت مجزایی برای بیان میخواهد. زیارت کربلای معلا و نجف اشرف یکی از پاداشهایی بود که نصیب بانوان مجری طرح گردید و ان شاءالله از شفاعت اهل بیت علیهم السلام بی بهره نمانیم؛ در حال حاضر نیز کار دوخت پته برای حرم حضرت ابوالفضل العباس(علیه السلام) با 5 قطعه در سه سایز در حال انجام است.
همچنین بتول میرشکاری یکی از هنرمندان و عضو ثابت این طرح نیز در خصوص نحوهی انجام کار میگوید: یک جفت گوشواره نذر حرم امام حسین(علیه السلام) کرده بودم و روزی که برای ادای نذرم به ستاد بازسازی عتبات عالیات کرمان مراجعه کردم، شنیدم که دوخت پته برای ضریح حرم مطهر سیدالشهدا(سلام الله علیه) در حال انجام است. مشتاقانه اعلام آمادگی کردم که در این کار سهمی داشته باشم؛ اوائل کار بود که توفیق همکاری نصیبم شد.
وی ادامه میدهد: اواخر اردیبهشت سال 92 بود که رسما کار دوخت پتهها آغاز شد. 25 نفر بودیم که از 6 صبح کار را شروع میکردیم. 16 تکه پته با نقش پیوسته قرار بود برای ضریح مطهر امام حسین (علیه السلام) تهیه شود.
جفت کردن تکهها کار سختی بود باید بین دوختها و نقشها هماهنگی کامل حاصل میشد؛ کار سختی بود. گاهی از 6 صبح تا 11 شب کار میکردیم. همه با دل و جان کار میکردند. حتی اسباب پذیرایی را خودمان مهیا میکردیم.
ضمن کار، گاهی نذر و نذوراتی هم داشتیم مثلا پول روی هم میگذاشتیم و برای سلامتی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف گوسفند قربانی میکردیم، آش میپختیم و برای نزول باران نذر میکردیم.
بتول میرشکاری در تکمیل اظهارات خود گفت: بعد از دوخت 16 تکه پته که قرار بود نقشها و دوختهایشان با ظرافت در کنار هم قرار گیرند، برای وصل تکهها که بعد از دوخت سنگین شده بودند، آنها را به چادردوزی بردیم تا با چرخهای بزرگ صنعتی تکهها را به هم متصل کنند.بعد برای شستشو آن را به کوهپایه برده و در آب چشمهای که از حیاط مسجد عبور میکرد، شستشو دادیم و سپس سه بار با اتو بخار در خشکشویی آن را اتو کردیم.
به این ترتیب با اتمام کار گویا بند دلمان را هم با بخیهها به پته دوختهبودیم، با دلتنگی اشک ریختیم و اظهار داشتیم، یا اباعبدالله(ع) مبادا بین ما و فرزندان ما با شما فاصله افتد گاهی با گوشهی چشمی ما را دریابید که سخت محتاجیم.