حجت‌الاسلام «مجتبی حجتی‌نیا» پژوهشگر علوم قرآن و حدیث، با تأکید بر لزوم آگاهی مومنان و شیعیان از زندگی‌نامه سیاسی، اجتماعی و همچنین رفتاری اهل‌بیت(ع) گفت: اهل‌بیت(ع) در دورانی به ویژه از زمان امام صادق(ع) تا امام جواد(ع) با سختی‌های بسیاری مواجه بودند.
وی با بیان اینکه شهادت امام جواد(ع) تا حدودی مشابه شهادت پدرشان امام رضا(ع) است، یادآور شد: درباره تاریخ شهادت امام جواد(ع) دو نقل قول وجود دارد؛ یکی پنجم ذی‌الحجه سال 229 و دیگری که قول مشهور است، 29 ذی ‌لقعده سال 220 هجری قمری است.
حجت‌الاسلام حجتی‌نیا با بیان اینکه درباره نحوه شهادت امام جواد(ع) مانند پدرشان سه نقل قول در منابع وجود دارد، اظهار کرد: در کتاب «مناقب آل ابی‌طالبِ» ابن شهر آشوب آمده که وقتی معتصم با مردم بیعت کرد، به والی مدینه دستور داد حضرت جواد(ع) را به سوی مدینه راهی کند، با ورود حضرت، معتصم ملعون شربتی آغشته به سم آماده کرد و غلامش را فراخواند تا آن شربت را به حضرت جواد(ع) بدهد.
این پژوهشگر علوم قرآن و حدیث افزود: غلام شربت را محضر امام (ع) آورد و گفت: این شربتی است که معتصم خودش از آن استفاده کرده و بزرگان دربار نیز از آن استفاده کردند، شما نیز از آن بنوشید، با وجود اصرار فراوان برای نوشیدن این شربت، اما حضرت جواد(ع) هر بار از خوردن آن امتناع کردند.
وی خاطرنشان کرد: در منبع دیگری چنین آمده که معتصم به یکی از نویسندگانش دستور داد تا امام جواد(ع) را به منزل خویش فرا بخواند و در طعام ایشان سم بریزد. وقتی امام جواد(ع) با این پیشنهاد مواجه شد، فرمود مگر نمی‌دانید من در اینطور جلسات شرکت نمی‌کنم، پس چرا مرا دعوت کردید؟ در این منبع نقل شده که حضرت با اصرار فراوان به این مهمانی برده و شهید شدند.
حجت‌الاسلام حجتی‌نیا افزود: در مبنع دیگری که قول مشهور در میان این سه نقل قول است، آمده که معتصم نمی‌خواست امام جواد(ع) را از خود دور کند، لذا دخترش ام‌فضل را به عقد حضرت جواد(ع) درآورد. مدتی بعد وقتی معتصم متوجه شد که ام‌فضل رابطه خوبی با امام رضا (ع) نداشته است، از دخترش خواست تا امام جواد(ع) را به شهادت برساند و او نیز بلافاصله این پیشنهاد را پذیرفت و با مسموم کردن انگور، حضرت جواد(ع) را شهید کرد.
این پژوهشگر علوم قرآن و حدیث یادآور شد: ام‌فضل بعد از مسموم کردن حضرت جواد(ع)، شروع به گریه کرد، حضرت فرمود: تو که مرا کشتی، حال چرا گریه می‌کنی؟ به خدا قسم به مرضی دچار می‌شود که هیچ کسی نمی‌تواند آن را درمان کند.

آرمان هیأت