نشر مؤسسه اشراق و عرفان، کتاب «خورشید عاشورا» برگرفته از بیانات آیت‌الله علیرضا اعرافی را با گردآوری محمد آزادی منتشر کرد.
«عاشورا» که چون خورشیدی خون‌فام بر تاریک تاریخ نورافشانی می‌کند، علاوه بر اینکه دست‌مایه هنرمندان در خلق آثار هنری و ادب بوده، در بحث و تحلیل عالمانه دانشمندان نیز آمده است. این حادثه عظیم که حادثه بزرگی در تاریخ تقابل جبهه حق و باطل است، از زوایای مختلف شایسته بررسی و عبرت آموزی است.
این کتاب، برگرفته از بیانات و آثار حضرت آیت‌الله اعرافی است که در سالیان مختلف به مناسبت‌های مختلف ایراد شده و تدوین و نشر این دیدگاه‌ها گامی کوچک در بازخوانی این واقعه بصیرت‌افزا با رویکرد فهم زمینه‌ها و علل شکل‌گیری و فرجام حادثه با تأمل در فلسفه این قیام است.
در این کتاب بعد از سخن مؤسسه و مقدمه در هشت فصل این عناوین را مطالعه می‌کنیم: فلسفه و اهداف قیام عاشورا، بررسی مراحل و وقایع تاریخی زمینه‌ساز قیام عاشورا، نقش‌آفرینان قیام عاشورا، پیام‌ها و درس‌های قیام عاشورا، پیامدهای قیام عاشورا، ویژگی‌ها و راز ماندگاری امام حسین(ع)، وظایف مسلمانان در قبال قیام عاشورا و بایسته‌ها و آسیب‌های عزاداری./هشت مورد درست است؟

 نویسنده در مقدمه درباره این کتاب چنین آورده است:
کتاب حاضر بر اساس سخنرانی‌ها و درس‌های استاد بزرگوار حضرت آیت‌الله اعرافی در سال‌های مختلف جمع‌آوری و تدوین شده است و سعی بر این بوده که حادثه عاشورا، با نگاهی تحلیلی و عمیق مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. بر همین اساس فصول هشتگانه آن، با بهره‌گیری از خطبه‌های حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) و بررسی وقایع تاریخ آن زمان، نگاهی عمیق و دقیق به خواننده ارائه می‌دهد.
گردآورنده در پاسخ به شبهه‌ای درباره شرایط امر به معروف و نهی از منکر در قیام امام حسین(ع) چنین نگاشته است:
برای امر به معروف و نهی از منکر شرایطی ذکر شده است که از آن جمله، محتمل بودن تأثیر آن است؛ بر همین اساس، سؤالی که امکان طرح آن وجود دارد این است که احتمال تأثیر در قیام سیدالشهدا به عنوان مصداق بارز مقوله امر به معروف و نهی از منکر وجود داشت یا خیر؟ دو پاسخ به این سؤال می‌توان داد:
پاسخ اول این است که معنای «احتمال تأثیر» بیان شده در ادله، عام است؛ پس مخصوص جایی که امر و نهی در همان مورد و به صورت آنی اثر بگذارد نبوده و نیست؛ لذا در این فرض، «احتمال تأثیر» را مطلقا شر می‌دانند؛ اما می‌گویند که شرط تأثیر، در هر مورد، به حسب خودش است و در امور مهم اینکه تأثیر امر و نهی، مقطعی و آنی باشد، شرط نیست.
به عبارت دیگر، «احتمال تأثیر» را همیشه در امر به معروف و نهی از منکر شرط می‌دانیم؛ اما این شدت، عرفی است و در هر جا به تناسب همان مسأله اعمال می‌گردد. مثلا «احتمال تأثیر» امر و نهی در گناه موردی و شخصی به حسب خودش است؛ یعنی امر نهی به پذیرش فرد منتهی می‌شود؛ ولی در مسائل کلان مانند مسائل حکومت و نظام بحث‌های دامنه‌دار، عرف می‌گوید، در این گونه مسائل، «احتمال تأثیر» با خود آن مورد است؛ پس اگر این تأثیر جند سال بعد اتفاق بیفتد، اشکالی نخواهد داشت؛ به این ترتیب در قضیه عاشورا نیز «احتمال تأثیر» به تناسب اجتماعی و مهم بودن آن، باید در طولانی مدت در نظر گرفته شود.
 2. پاسخ دوم این است که شرط «احتمال تأثیر» در امر و نهی این است که شخص می‌خواهد نتیجه بگیرد؛ اما در بعضی موارد خود امر و نهی موضوعیت پیدا می‌کند و بر این اساس «احتمال تأثیر» در برخی موارد محدود، شرط است و در سایر موارد موضوعیت ندارد.
آیت‌الله اعرافی در فصل هشتم، نفوذ تحریف‌ها و خرافات به سخنرانی‌ها و مداحی‌ها، دروغ، ریا و تظاهر، دور شدن از روح واقعه و رسالت عاشورا، ارائه تفسیرهای غلط، استفاده از آهنگ‌ها و موسیقی‌ها ناروا و وجود اختلاف و انگیزه غیر خالصانه را از مهم‌ترین آسیب‌های عزاداری برشمرده است.
با کمال تأسف، در حال حاضر در برخی هیئات، مکتب سازنده عاشورا کوثر بزرگ الهی که باید منشأ الهام بخشی، سازندگی روحی و تزریق حماسه و شور نشاط در نسل جوان باشد؛ نه ابزاری برای بروز اختلاف تبدیل شده است؛ از این رو آیت الله اعرافی در این‌باره چنین آورده است:
این امر هر انسان عاقل و دلسوز را به شدت متأثر و مغموم می‌سازد و این غم بزرگی است که عزاداری‌های ما با فاصله گرفتن از آن حماسه، معنویت و عرفان عاشورا در اختلافات محلی‌ای آمده و ابزاری برای رقابت‌های غیر صحیح و شیطانی برخی مردم باشد.
باید مراقب آفاتی همچون ریا و نگاه ابزاری به عزاداری اباعبدالله بود و در دنیای که دشمنان بی‌شمار اسلام، با بهره‌گیری از علم و دانش، روز، برای اختلاف‌افکنی و نفوذ بین مسلمین استفاده می‌کنند، نباید در بهره‌گیری از سرمایه اصلی امت اسلامی دچار انحراف شد و از این حماسه ماندگار  برای خودنمایی و رسیدن به اهداف بی‌ارزش استفاده نمود.
مردم هوشیار، عقلای هیئات و نسل جوان آگاه، باید با حضور مؤثر در صحنه‌های عزاداری، از سوء استفاده چنین افرادی ممانعت به عمل آورده و نگذارند انگیزه‌های شیطانی در برابر خیل عظیم عزاداران خالص حسینی ناچیز است، اما همین مقدار اندک نیز نباید در دستگاه ابا عبدالله مشاهده شده و شکوه و خلوص آن را مکدر نماید. باید با مراقبت‌ها و ایجاد وحدت و همدردلی ما در میان عزاداران، حسین عزای امام حسین(ع) روح حماسه و حیات را به جامعه ما بدهد.
نشر مؤسسه اشراق و عرفان، کتاب «خورشید عاشورا» را با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه، در قطع رقعی و در ۵۳۲ صفحه به قیمت ۲۵۰۰۰ تومان منتشر کرده است./

آرمان هیأت