براي آنچه در هفته‌هاي منتهي به اربعين در جاده‌هاي عراق اتفاق مي‌افتد شايد «راهپيمايي» واژه مناسبي نباشد. اين واژه ذهن را بيشتر سوي يك رخداد سياسي يا صنفي با هدفي از همين جنس مي‌برد. اما آنچه در عراق اتفاق مي‌افتد پياده‌روي صدها هزار نفر به پيروي از يك آيين ديرينه عراقي‌هاست كه حالا در ميان ما ايرانيان نيز طرفدار پيدا كرده است. اتفاقي كه تبديل به نماد وحدت و قدرت شده است. نمادي كه ريشه‌اش در عاشوراي ٦١ هجري است. همانجايي كه تمامي آزادگان جهان و خاصه شيعيان را گرد هم مي‌آورد و با وجود گذشت قرن‌ها هنوز روح جمعي آنها سوگوار شهادت حسين (ع) است.
اين اما در انحصار شيعيان نيست. آنچه بيش از همه، ميليون‌ها نفر را گرد هم مي‌آورد روح آزادگي مردي است كه در بالاترين نقطه انسانيت و عبوديت ايستاد، سر در برابر ظلم خم نكرد و به گران‌ترين بها هرآنچه داشت خالصانه تقديم ذات حق كرد تا انسانيت و آزادگي بماند. همين است كه او نه فقط در ميان شيعيان اثني‌عشري كه در ميان همه مذاهب و هركس كه آزادگي را ارزش مي‌داند محبوب است و محترم.
محصور كردن آيين پاسداشت قيام حسين بن علي (ع) كه در زيارت اربعين تجلي مي‌يابد به شيعيان و پيروان مذهبي او جفايي است علي‌حده. همان طور كه باب نجات بودن حضرت حسين(ع) مرز اعتقادي و جغرافيايي نمي‌شناسد سوگواري و بزرگداشت كاري كه او كرد نيز در انحصار يك مرام و دين و مسلك نيست.
اما اين تمام ماجرا نيست. بيش از ٢ ميليون نفر تنها از ايران راهي عراق شده‌اند و در كنار صدها هزار نفر و شايد چند ميليون عراقي و افغانستاني و پاكستاني و هندو اين بزرگ‌ترين اجتماع شيعيان در جهان را با آرامش كامل و امنيت حداكثري برگزار مي‌كنند. با اين حال در هيچ كجاي اين مناسك ديني نشانه‌اي از تقابل‌هاي قومي و ديني ديده نمي‌شود. اين همان نقطه‌اي است كه در طول سال‌هاي گذشته رقباي سياسي ايران در منطقه، برخي همسايگان و البته در راس همه آنها رژيم صهيونيستي تلاش مي‌كردند تا ايران را به آن متهم كنند. در طول سال‌هاي پس از سرنگوني صدام، زيارت اربعين جايگاه ويژه‌اي يافته و ديگر با محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي رژيم بعث مواجه نيست. به همين دليل نيز اين نمايش شكوهمند كه بر پايه اعتقاد برگزار مي‌شود از سوي كساني كه از نزديكي ايران و عراق سودي نمي‌برند و زيان هم مي‌كنند همواره با تخريب و در بهترين حالت، بي‌اعتنايي دنبال مي‌شود.
حالا در دوران خون و گلوله و انتحاري، درست در قلب خاورميانه گداخته چند ميليون نفر به زيارت حضرت اباعبدالله مي‌روند تا نام‌شان در ميان زوار اربعين ثبت و ضبط شود. چند ميليون نفري كه در سال‌هاي گذشته تهديد داعش عليه عتبات مقدسه اهل بيت باعث شد تا آماده هرگونه فداكاري براي پاسداري از حرم و حريم حضرت اباعبدالله باشند. حضور چند ميليوني زوار حضرت حسين همزمان با تهديدهاي رو به فزوني داعش در سال‌هاي گذشته نشان داد اين اجتماع چند ميليون نفري تنها براي زيارت نيامده و اگر لازم باشد آمادگي دارد تا طومار تروريست‌هاي تكفيري را نيز در هم بپيچد.
امروز هم اگرچه ابعاد فعاليت داعش در عراق نسبت به سال گذشته كاسته شده اما هنوز تهديدهاي اين گروه تروريستي پابرجا مانده است و شاهديم كه چگونه سيل جمعيت بي‌توجه به اين تهديدات راهي كربلا مي‌شود.
شرايط منطقه خاورميانه، ظهور دشمني‌هاي پنهان و كهنه عليه دو ملت ايران و عراق و دخالت‌هاي امريكا در اين منطقه وضعيت را به گونه‌اي پيش مي‌برد كه حضور ميليون‌ها زاير در كربلا باز هم پيام سياسي قدرتمندي را به دشمنان مخابره كند.
اگرچه اين مراسم يك آيين سنتي در عراق بوده است اما رفته رفته و به ويژه با تلاش‌هاي ثمربخش ايران در بازگرداندن ثبات به عراق رنگ و بويي فرامليتي يافته است. حضور پررنگ ايران در عراق و كمك‌هاي مستشاري به ساير همسايگان كه با درخواست آنها انجام مي‌شود، نقش جمهوري اسلامي را در حفظ امنيت و تامين لجستيك مورد نياز اين مراسم غيرقابل انكار كرده است. ايران امروز به سطحي از توانمندي رسيده است كه نه تنها در داخل مرزهايش كه كيلومترها دورتر نيز توان تامين امنيت دارد. اين البته به مذاق دشمنان خوش نمي‌آيد و تلاش دارند تا آن را نشانه‌اي از دخالت ايران در امور همسايگان نمايش دهند كه تلاشي بي‌ثمر است گو اينكه دولتمردان عراقي خود پيشقدم دعوت از ايران براي كمك به تامين امنيت عراق هستند.
در روزهاي آتي و به ويژه در روز اربعين به افق عراق سياستمداران جهان و آنها كه امروز در امور خاورميانه به درست يا غلط دستي دارند بار ديگر در خواهند يافت كه بدون در نظر گرفتن مردم اين منطقه نمي‌توانند قدم از قدم بردارند. اين همان اقتدار درون‌زايي است كه بي‌هيچ دخالت سياسي به دست مي‌آيد. تمركز بر اين ويژگي برجسته كه خاص اين رويداد مذهبي است پيوند ديگري ميان اعتقادات سياسي ملت‌ها و سرنوشت سياسي آنها را به نمايش مي‌گذارد. به همين دليل است كه در دكترين سياسي ايران هر تغييري در كشورها و در مقياس بزرگ‌تر منطقه خاورميانه بايد به خواست مردم آن كشور و منطقه باشد. اين مردم هستند كه سرنوشت سياسي خود را رقم مي‌زنند. اصلي كه بسياري از بازيگران منطقه‌اي به آن اهميت نمي‌دهند.

آرمان هیأت