ایده هفته وحدت اگرچه مربوط به پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیست و پیش از انقلاب نیز زمانی که حضرت آیت الله خامنه ای در ایرانشهر روزگار تبعید خود را سپری می کردند اجرا شده بود، اما پس از انقلاب وجهه رسمی به خود گرفت و تبدیل به یک سیاست و راهبرد اساسی جمهوری اسلامی شد به نحوی که در اصل یازدهم قانون اساسی روی وحدت امت اسلامی تاکید شده است.
علیرغم این رویکرد جهان اسلام چند سالی است که شاهد چندپارگی و شعله ور شدن آتش فتنه مذهبی است. عده ای به نام دفاع از اهل سنت و برخی هم به بهانه دفاع از شیعه در تریبون های وابسته و مشکوک دعوت به تکفیر و تفسیق مذاهب دیگر می کنند. میلاد پیامبر عظیم الشان اسلامی فرصتی شد که با شیخ حسین الخشن یکی از علمای روشنفکر لبنان درباره مفهوم وحدت اسلامی و اهمیت آن به گفتگو بنشینیم ورفتارهای برخی مدعیان مذاهب را آسیب شناسی کنیم. در زیر متن گفتگو می آید:

*جایگاه پیامبر اسلام در آموزه های شیعه چیست؟ برخی شیعیان را متهم می کنند که برای ائمه جایگاهی بالاتر از پیامبر قائل هستند؟ آیا چنین است؟
ما معتقدیم که رسول الله (ص) مرجعیت اول را در اندیشه و رفتار اسلامی دارد. او اصل است و بقیه فروع وی هستند. امامان و اهل بیت (ع) دین و آیین جدشان محمد مصطفی (ص) را پیروی می کنند و از سرچشمه علم او می نوشند واطاعت ما هم از ائمه بر این اساس است که خود پیامبر مکرم اسلام بر امامت و مرجعیت علمی، معنوی و سیاسی ائمه اطهار تاکید کرده است.
اما به لحاظ فضایل مسلمانان، رسول الله برترین و والاترین مخلوق خداوند و دارای بالاترین مرتبه و جایگاه نزد پروردگار است و روایات ائمه ما هم در کنار دلایل گوناگون دیگر چنین عقیده ای را مورد تاکید قرار می دهند. لذا این تهمت که شیعیان مقام ائمه را بالاتر از پیامبر می دانند امر باطل و رد شده ای است وهیچ پایه و اساسی ندارد.
اینکه مدعی شده اند در میان شیعیان برخی حرف هایی مطرح می شود که احتمالا معنای افضلیت ائمه یا حضرت زهرا (س) بر نبی اسلام دارد –با فرض اینکه چنین چیزی گفته شده باشد- سخن شاذ  و باطلی است و هیچ یک از علمای اعلام چنین سخنانی را تایید نکرده و بلکه آن را محکوم و رد فرموده و نوعی انحراف عقیدتی بر شمرده اند.

*برگزاری مراسم بزرگداشت برای پیامبر اسلام چگونه می تواند در تقویت وحدت اسلامی نقش داشته باشد؟ آیا اصلا ضرورتی برای چنین مراسم هایی هست؟
ما معتقدیم که پیامبر اسلام و قرآن دو عنصر اساسی به هم پیوسته و استوار برای ایجاد وحدت اسلامی هستند. ایمان به رسول الله (ص) همه ما را به رغم اختلاف مذاهب، نژادها وقومیت هایمان متحد می سازد
ما معتقدیم که پیامبر اسلام و قرآن دو عنصر اساسی به هم پیوسته و استوار برای ایجاد وحدت اسلامی هستند. ایمان به رسول الله (ص) همه ما را به رغم اختلاف مذاهب، نژادها وقومیت هایمان متحد می سازد. اختلاف ما در روایت هایی است که از ایشان نقل شده همانطور که در گفتگوی برخی یهودیان با امام علی (ع) پس از وفات پیامبر آمده: هنوز پیامبرتان را دفن نکرده درباره اش اختلاف نظر پیدا کردید! امام علی علیه السلام در پاسخ فرمود : ما درمورد آنچه از (وصایای) او رسیده بود اختلاف کردیم، نه درباره خودش؛ اما شما پس از عبور از دریا (و غرق شدن فرعونیان) هنوز پاهایتان خشک نشده بود به پیامبر خود گفتید: برای ما هم بتی بساز همانگونه که این قوم بت پرست (اشاره به بت پرستانی است که مشاهده کردند) بت هایی دارند و موسی به شما گفت: شما مردم نادانی هستید.
لذا همه ما باید دعوت کننده به وحدت و تقریب باشیم و پیامبر را فراتر و بالاتر از اختلافات مذهبی قرار دهیم و هدایت و آموزه های آن حضرت را در زندگی روزمره مان وارد کنیم. مسلمانان که داعیه دار پیروی از پیامبرند باید در کارهای علمی، رسانه ای، هنری و تربیتی شان شخصیت پیامبر را محور قرار دهند. اگر اهالی هنر از شیعیان و اهل سنت فیلمی درباره شخصیت رسول الله می سازند باید این فیلم بتواند اجماع مراجع شیعه و سنی را جلب کند تا بتوانند یک کار تقریب گرایانه صورت داده و به جهان اسلام خدمت کنند.

*گفته می شود اخیرا مفتی عربستان اعلام کرده برگزاری مراسم جشن و شادی به مناسبت میلاد پیامبر اعظم یک بدعت گمراه کننده است. نظر شما چیست؟
اغلب مسلمانان علیرغم اختلاف در مذاهب شان چنین اعتقادی دارند و در زمینه مشروعیت و استحباب جشن به مناسبت میلاد پیامبر کتاب ها و مقالات زیادی تالیف شده و جز گروه اندکی با این اجماع مخالفت ندارند
جشن گرفتن برای میلاد رسول مکرم اسلام اگر بدعت باشد بدعت نیکو و پسندیده ای است و نه بدعت از نوع حرام، چرا که این جشن ها با هدف زنده کردن یکی از شعائر مهم اسلام یعنی ذکر و یاد رسول الله است. ما مسلمانان باید هر روز ذکر رسول الله را زنده نگه داریم و از هدایتش بهره مند شویم وسنتش را پاسداری و نامش را بلند بداریم همانطور که عقلای بنی بشر نام و یاد بزرگانشان را گرامی می دارند. زنده نگاه داشتن یاد بزرگان احترام به ارزش هایی است که آنها با خود داشتند و این صرفا یک عملی آیینی خشک وخالی از روح و معنا نیست.
ضمنا این صرفا نظر مکتب تشیع امامیه نیست، بلکه اغلب مسلمانان علیرغم اختلاف در مذاهب شان چنین اعتقادی دارند و در زمینه مشروعیت و استحباب جشن به مناسبت میلاد پیامبر کتاب ها و مقالات زیادی تالیف شده و جز گروه اندکی با این اجماع مخالفت ندارند. ما هم با محبت تمام این گروه را دعوت به بازنگری در اندیشه شان می کنیم و اینکه بین بدعت در دین که حرام است و ابداع و نوآوری در تبلیغ ارزش های دینی و نشر معارف و بزرگداشت نمادها و شخصیت های دینی تمایز و تفاوت قائل شوند. خلط بین این دو امر یعنی "بدعت و ابداع" باعث شده ایشان به این نتیجه نادرست برسند.

*معنای حقیقی وحدت اسلامی چیست؟ آیا باید تفاوت ها و تنوع ها حذف شود؟
وحدت اسلامی به معنای حذف و کنار گذاشتن مذاهب اسلامی نیست. این وحدت باید در چارچوبی باشد که مسلمانان را روی زمینه ها و محورهای مشترکی یکپارچه کند تا بتوانند بر اساس آن اختلافاتشان را مدیریت کنند. این زمینه های مشترک باید چیزهایی باشند که باعث وحدت مسلمانان در عقیده و اساس تشریع می شوند. چرا برخی اصرار دارند این مشترکات را نبینند از ایمان به خدای واحد و رسولش گرفته تا اعتقاد به قیامت و کتاب خدا و پیامبرانی که فرستاده به ویژه که ۸۰ درصد مسائل دینی ما مشترک است و نیز اهداف و چالش های مشترک و دشمنان مشترکی که داریم باید مد نظر باشد.
اگر از این رویکرد و بر اساس این زمینه های مشترک وارد شدیم دیگر تفاوت و اختلاف نظر نمی تواند مانع ومشکل ساز باشد. اینکه اختلاف نظر داشته باشیم اشکالی ندارد، در منطق قرآن مشکل در چند پاره شدن و تفرقه است. خداوند می فرماید: وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ. اگر اختلاف نظر برآمده از هوا وهوس ومنافع نباشد چه بسا که باعث غنای فکری و پربارتر شدن تجارب و پیشگیری از اشتباهات باشد.

*چرا با وجود اینکه رهبر انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای اهانت به نماد ها و شخصیت های مورد احترام اهل سنت را حرام اعلام فرموده اند، برخی افراد منتسب به شیعه مخصوصا از تریبون های انگلیسی اصرار بر اهانت به اهل سنت و تکفیرشان دارند؟
این صداهایی که اصرار بر اهانت دارند از دو حالت خارج نیستند: یا مشکوک اند و توسط دستگاه های اطلاعاتی مخفی هدایت می شوند و یا جاهل اند و ضرر و خطر چیزی را که به زبان می آورند نمی فهمند
این صداهایی که اصرار بر اهانت دارند از دو حالت خارج نیستند: یا مشکوک اند و توسط دستگاه های اطلاعاتی مخفی هدایت می شوند و یا جاهل اند و ضرر و خطر چیزی را که به زبان می آورند نمی فهمند. در هر دو صورت ما با این نظرات شاذ و خارج از اجماع مخالفت قاطع داریم و همه را به تبری از این افراد دعوت می کنیم، چراکه اینها نه فقط وجهه اهل بیت را خراب می کنند بلکه بر آتش فتنه و خونریزی بین مسلمانان و به ویژه شیعیان می دمند.

*ریشه های اختلافات تشیع و تسنن در کجاست؟
اختلافات مذاهب اسلامی جنبه های کلامی و دلایل سیاسی و تاریخی دارد و ما اگر خالصانه همه در پی وحدت مسلمانان و دفع فتنه هستیم باید ریشه ها و دلایل این اختلافات را به شکل علمی و بی طرفانه مورد بررسی قرار دهیم و برای از میان برداشتن نقاط اختلافی که بی دلیل بزرگنمایی شده تلاش کنیم. معتقدم مسؤولیت علمای وحدتگرا سنگین است، وحدت نه شعار است، نه شعر و نه احساس. وحدت  فراتر از همه اینهاست و پیش از هر چیز باید برای تقویت ریشه های اندیشه تقریب و ذوب کردن یخ ها بین مذاهب کار فکری کرد. در مرحله بعد باید کار سازمانی با هدف آگاهی بخشی به مسلمانان و بر قراری پل های ارتباط بین بخش های مختلف امت اسلامی صورت گیرد در غیر این صورت صدای وحدت گرایان به جایی نخواهد رسید.

*نگاه علمای شیعه به اهل سنت چیست؟ اهل سنت را برادران دینی می دانند یا مانند وهابیت قائل به تکفیر مذاهب دیگرند؟
رأی مشهور  نزد علمای شیعه که مورد اتفاق فقهای ماست بر این است که هر که شهادتین گفت مسلمان است و باید حقوق مسلمانی برایش قائل بود یعنی جان و مال و شرفش حرمت دارد و نفع او نفع ما و ضرر او ضرر ماست.

آرمان هیأت