دورة کاردانی حرفه‌ای «مدیحه و مرثیه‌سرایی» از سال ۱۳۹۱ ش. در مرکز آموزش علمی و کاربردی «مؤسسة فرهنگی و هنری هدایت» ارائه میشود. در نظام آموزشی دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی، دورة كارداني حرفهاي مبتني بر نظام واحدي و متشكل از مجموعهاي از دروس نظري و مهارتي است که با توجه به قابليتها و توانمنديهاي مشترك و حرفهاي به ۲ بخش «آموزش در مركز مجري» و «آموزش در محيط كار» تقسيم ميشود.
دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی تنها متولی نظام آموزش عالی علمی و کاربردی است که زير نظر وزارت علوم، تحقيقات و فناوری اداره میشود. هدف دانشگاه جامع فراهم آوردن موجباتی است که موجب مشارکت سازمانها و دستگاههای اجرايی دولتی و غير دولتی برای آموزش نيروی انسانی متخصص و مورد نياز بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور میشود؛ به نحوی که دانشآموختگان بتوانند برای فعاليتی که به آنها محول میشود، دانش و مهارت لازم را کسب کنند.

در پورتال دانشگاه علمی و کاربردی به آدرس:
http://www.uast.ac.ir/SitePages/aboutuniversity.aspx
تصریح شده است: «دانشگاه جامع مسئوليت برنامهريزی، سازماندهی، پشتيبانيهای کارشناسی، عملياتی، اطلاعات و سياستگذاريهای کلان و نيز نظارت و ارزشيابی مراکز و مؤسسات علمی و کاربردی را بر عهده دارد.»
مجموع واحدهاي هر دورة کاردانی حرفهای رشتة مدیحه و مرثیهسرایی بين ۶۸ تا ۷۲ واحد و مجموع ساعات آن ۱۷۵۰ تا ۲۱۰۰ ساعت است. این دورة آموزشی در طول حداقل ۲ و حداكثر ۳ سال قابل اجراست. این دوره به دو روش نیمسالی و پودمانی به شرح زیر اجرا میشود:
۱. آموزش در مركز مجري :
بخش آموزش در مركز مجري شامل ۶۳ تا ۶۷ واحد، معادل ۱۲۵۰ تا ۱۵۵۰ ساعت است.
هر واحد نظري معادل۱۶ ساعت، هر واحد آزمايشگاهي معادل ۳۲ ساعت، هر واحد كارگاهي و پروژه معادل ۴۸ ساعت است. در موارد خاص دروس آزمايشگاهي و كارگاهي يكواحدي را ميتوان به ترتيب ۴۸ و ۶۴ ساعت در نظر گرفت.
۲. آموزش در محيط كار:
اين بخش از آموزش عبارت است از مجموعة فعاليتهايي كه دانشجو به منظور تسلط عملي و درك كاربردي از آموختههاي خود در آغاز، حين و پايان دورة تحصيلي، در محيط كار واقعي انجام ميدهد. اين بخش شامل يك درس كاربيني و ۲ درس كارورزي در مجموع به ميزان ۵ واحد، معادل ۵۱۲ ساعت است. هر واحد كاربيني معادل ۳۲ ساعت و هر واحد كارورزي معادل ۱۲۰ ساعت است.
بنا بر اظهارات مدیر گروه آموزشی مرکز علمی و کاربردی مؤسسة فرهنگی و هنری هدایت، فرهاد سلیمی، تلاشهای ایشان برای تأسیس این رشتة آموزشی از سال ۱۳۸۸ ش. شروع شد. در ابتدا ایشان سعی کردند آموزش این رشتة تخصصی را از طریق دانشگاه سوره پیگیری کنند؛ اما نتیجهای نگرفتند؛ سپس با همکاری و همراهی آقای «مجمع» از مسئولان دانشگاه علمی ـ کاربردی و رئیس مرکز آموزش علمی و کاربردی «مؤسسة فرهنگی و هنری مجمع» این رشتة تحصیلی در دانشگاه علمی ـ کاربردی تصویب شد.
فرهاد سلیمی که در این مرکز آموزشی ردیفهای آوازی ایرانی را تدریس میکند، محتوای آموزشی این دوره را شامل ۳۳ درصد موسیقی، ۲۵ درصد مداحی و مابقی علوم قرآنی نظیر اخلاق و جامعهشناسی و ... معرفی میکند. در حال حاضر (نیمسال دوم تحصیلی سال ۱۳۹۲ ش.) ترم چهارم این دوره در حال اجراست.
استاد ردیفهای آوازی ایرانی در مؤسسة فرهنگی و هنری هدایت درخصوص روند تأسیس این رشته در دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی میگوید: «واحدهای درسی این رشته تا مقطع کارشناسی تصویب شده است. پیش از این، اینجانب در مرکز آموزشی «بیتالزهرا» در حدود ۱۲۰ واحد درسی برای این رشته طراحی کرده بودم. در سال ۱۳۸۹ ش. با همکاری جناب آقای مجمع سرفصلها را نوشتیم و به دانشگاه علمی ـ کاربردی ارائه کردیم. در پایان سال ۱۳۹۰ ش. در دانشگاه علمی ـ کاربردی حضور پیدا کردیم و از طرح در سه نوبت دفاع کردیم؛ سپس این رشته در دانشگاه علمی ـ کاربردی تصویب شد و در سال ۱۳۹۱ ش. دانشجویان جذب شدند و کار تدریس شروع شد.
در حال حاضر این رشته در سطح کاردانی ناپیوسته تدریس میشود و مقطع کارشناسی آن نیز تصویب شده است؛ فارغالتحصیلان مقطع کاردانی میتوانند در کنکور شرکت کنند و در صورت قبولی میتوانند در مقطع کارشناسی ادامة تحصیل دهند. زمینهسازی برای شرکت سایر فارغالتحصیلان رشتههای دیگر برای ادامة تحصیل در دورة کارشناسی ناپیوستة رشتة مدیحه و مرثیهسرایی نیز از برنامههایی است که روی آن کار میکنیم.»
بنا بر اظهارات مدیر گروه آموزشی دورة کاردانی مدیحه و مرثیهسرایی در مرکز علمی و کاربردی مؤسسة فرهنگی و هنری هدایت برای برخی از دروس این رشته کتابهای مشخصی معرفی شده است و برخی دروس هم با جزواتی که استادان در کلاس ارائه میدهند تدریس میشود. تا پایان امسال چند کتاب و سیدی آموزشی تألیفی ایشان در اختیار علاقهمندان و دانشجویان این رشته قرار میگیرد. کتابهایی که درخصوص موسیقی، فن بیان و صداسازی معرفی شدهاند بهطور اختصاصی برای مداحان تألیف شدهاند و سایر علاقهمندان به موسیقی نیز میتوانند از آنها بهره ببرند. با سیدیهای آموزشیای که به همراه هر کتاب ارائه شده، کتابها طوری تدوین و تألیف شدهاند که علاقهمندان میتوانند بهطور خودآموز نیز از آنها استفاده کنند.
رئیس مرکز آموزش علمی و کاربردی مؤسسة فرهنگی و هنری مجمع، آقای «مجمع» دربارة روند پیگیریهای منتج به تأسیس این رشته میگوید: «پیشنهاددهندة تأسیس این رشته در مقطع کاردانی و کارشناسی در سال ۱۳۸۴ ش. مجموعة ما بوده است؛ سپس در سال ۱۳۸۵ ش. مجوز را از دانشگاه علمی ـ کاربردی گرفتیم و در سال ۱۳۹۰ ش. مصوب شد؛ سپس در سال ۱۳۹۱ ش. این رشته به «حاج شیخ حسین انصاریان»، رئیس مؤسسة فرهنگی و هنری هدایت واگذار شد؛ که هماکنون چند دوره است که در مقطع کاردانی محصل میگیرد. در اصل پیشنهاد، طراحی و تدوین دروس این رشته حاصل تلاشهای مجموعههای «مرکز آموزش علمی ـ کاربردی فرهنگ و هنر واحد ۲۲»، «مرکز آموزشی علمی ـ کاربردی صنعت جهانگردی تهران ۲»، «مؤسسة فرهنگی و هنری مجمع» و «انجمن خدمات پژوهشی و تحقیقاتی اوراسیا» است. فارغالتحصیلان این رشته به عنوان ذاکر اهلبیت ـ علیهمالسلام ـ میتوانند در مجالس عزاداری و مولودیخوانیها به خواندن اشعار و ذکرهای مذهبی و به خواندن ادعیة مذهبی بپردازند.»
رئیس مؤسسة فرهنگی و هنری مجمع که در طراحی و تدوین متون آموزشی این رشته مشارکت داشته است، درخصوص اهمیت و ضرورت تأسیس این رشته و دربارة توانمندیهای فارغالتحصیلان دورة کاردانی حرفهای مدیحه و مرثیهسرایی موارد زیر را برمیشمرد:
ضرورت و اهميت:
۱ـ استانداردسازی مرثیهسرایی و مدیحهسرایی بر اساس واقعیتهای تاریخی مورد تأیید
۲ـ یکسانسازی و هماهنگ نمودن مطالب ارائه شده در مراسم مذهبی
۳ـ برنامهریزی هدفمند برای برگزاری مراسم مذهبی جذاب برای قشر جوان و علاقهمند
۴ـ ارائة فرهنگ اصیل اسلامی در مراسم
قابليتها و مهارتهای مشترك فارغالتحصيلان :
الف) گزارشنويسي و مستندسازي
ب) ارائة گزارش نتايج كار و جريان فعاليتها (Presentation)
ج) انجام كار گروهي
د) طبقهبندي و پردازش اطلاعات
هـ) بهرهگيري از رايانه
و) برقراري ارتباط مؤثر در محيط كار
ز) سازماندهي و اداره كردن افراد تحت سرپرستي و آموزش آنها
ح) خودآموزي و يادگيري مستمر در راستاي بالندگي شغلي
ط) ايجاد كسب و كارهاي كوچك و كارآفريني
ی) رعايت اخلاق حرفهاي و تنظيم رفتار سازماني
ک) اجراي الزامات بهداشت، ايمني و محيط زيست (HSE)
ل) تفكر نقادانه و اقتضايي
م)خلاقيت و نوآوري
قابليتها و توانمنديهاي حرفهاي فارغالتحصيلان :
۱ـ آشنایی با مخاطبان
۲ـ آشنایی با اصول و مبانی خواندن
۳ـ آشنایی با اصول آراستگی
۴ـ آشنایی با صدا و فن بیان
۵ـ یادگیری و روخوانی قرآن
۶ـ روخوانی دعاهای مختلف
۷ـ یادگیری گوشهها و دستگاههای آوازی مختلف ایرانی
۸ـ آشنایی با وقایع تاریخ اسلام
۹ـ اجرای برنامههای مذهبی با توجه به ایام مختلف مذهبی
۱۰ـ آشنایی با مراسم و مسائل دینی و مذهبی
۱۱ـ آشنایی با نواهای مذهبی
۱۲ـ یادداشتبرداری و حفظ ذکرهای ایام مختلف مذهبی
۱۳ـ ارائة وقایع تاریخی با استناد به اسناد و مدارک معتبر از طریق مرثیه و مدیحه
۱۴ـ اشاعة فرهنگ اصیل اسلام ناب محمدی ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در سطح جامعه
۱۵ـ ارتقاء سطح معنوی و عرفانی آحاد مردم به خصوص جوانان
۱۶ـ آشنایی با روشهای مدیریت و کنترل مراسم مذهبی
۱۷ـ آشنایی با سبکهای مرثیه
۱۸ـ آشنایی با سبکهای مدیحه
۱۹ـ آشنایی با سبکهای مصیبت
۲۰ـ آشنایی با سبکهای نوحه
۲۱ـ آشنایی با سبکهای روضه
۲۲ـ آشنایی با سبکهای منقبت
۲۳ـ توانایی برگزاری و اجرای مرثیه
۲۴ـ توانایی برگزاری و اجرای مدیحه
۲۵ـ توانایی برگزاری و اجرای مصیبت
۲۶ـ توانایی برگزاری و اجرای نوحه
۲۷ـ توانایی برگزاری و اجرای روضه
۲۸ـ توانایی برگزاری و اجرای منقبت
۲۹ـ توانایی برگزاری و اجرای مراسم مذهبی و ذکر مصیبت
۳۰ـ توانایی برگزاری و اجرای مراسم عزاداری و سینهزنی
۳۱ـ توانایی برگزاری و اجرای مراسم دعاخوانی
ضوابط و شرايط پذيرش دانشجو در این رشته عبارتند از:
۱ـ دارا بودن مدرك تحصيلي ديپلم متوسطه (نظام قديم يا جديد، فني و حرفهاي يا كاردانش)
۲ـ دارا بودن شرايط عمومي تحصیل در نظام آموزش عالي
۳ـ داشتن سلامت کامل جسمانی و روحی
۴ـ همة تجهیزات، وسایل و امکانات مصرفی مورد نیاز برای این رشته و موارد مرتبط با بازدیدها و بیمههای مورد نیاز را دانشجویان تهیه میکنند.
تعداد پودمانهای هر دورة کاردانی حرفهای مدیحه و مرثیهسرایی در مرکز علمی و کاربردی مؤسسة فرهنگی و هنری هدایت با احتساب پودمانهای کار در محیط ۶ تا ۹ پودمان است. دروس عمومی و مهارتهای مشترک به ارزش ۲۰ واحد بر اساس محدودة زمانی تعریف شده برای هر پودمان بین ۱۶۰ تا ۴۸۰ ساعت در پودمانهای پایه و تخصصی در قالب جدول نحوة اجرای پودمانها ارائه میشود. مشخصات پودمانهای این دورة کاردانی حرفهای به شرح زیر است:

آرمان هیأت