با توجه به اهمیت جایگاه و نقش  حضرت زینب (س) به‌ویژه پس از واقعه عاشورا، حجت‌الاسلام والمسلمین سید اسحاق حسینی کوهساری، نویسنده کتاب «پژواک اسارت: واکاوی و تحلیل نقش حضرت زینب (س) در حماسه حسینی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، به تحلیل نقش اسارت اين بانوي مكرمه در تکمیل حماسه حسینی، مهار بحران‌های رخ ‌داده درسرنوشت حضرت زینب (س)، مسیر اسارت و تقابل نرم و کوبنده ایشان با طاغوت زمانه، پرداخت.

 
وی با اشاره به اینکه توفیق داشتم پنج سال از عمرم را صرف تالیف این کتاب کنم، بیان کرد: نهضت حسینی، حماسه پرشکوهی است که از دو زاویه و جهت قابل بررسی است؛ دلاوری‌ها و جانبازی‌های امام حسین (ع) و یارانش و دوران اسارت خاندان اهل بیت (ع) که فرماندهی آن‌را حضرت زینب (س) برعهده داشت.
 
دانشیار گروه الهیات دانشگاه تهران، ادامه داد: سرنوشت حضرت زینب (س)، به سرنوشت مادرش حضرت زهرا (س)، تشابه و پیوند دارد. حادثه کربلا مانند دو روی یک سکه است؛ یک روی آن شهادت امام حسین (ع) و روی دیگر حضرت زینب است. ماجرای شهادت حضرت زهرا (س) نیز دو وجه دارد؛ یک وجه شهادت حضرت زهرا (س) و وجه دیگر حضرت زینب (س). عقیله بنی‌هاشم، بحران حادثه کربلا را با دو هدف مدیریت کرد؛ افشاگری بدون درگیری در جهت حفظ جان امام سجاد (ع) و صیانت از عفت و حرمت دودمان نبوی در بدترین شرایط اسارت.
 
حجت‌الاسلام حسینی، افزود: حضرت زینب (س) در راه افشاگری ماجرای کربلا و احیای نهضت حسینی از فن خطابه، شعر و تعزیه استفاده کرد به نحوی که با خطبه‌های کوبنده خود در کوفه و شام، توانست نه تنها جلوی سوءاستفاده دشمن را بگیرد، بلکه ظلم حکومت اموی را نیز رسوا کرد. مساله نحوه عزاداری برای امام حسین (ع) که آغاز آن از حضرت زینب (س) بوده نیز در این اثر مورد بررسی قرار گرفت.
 
نویسنده کتاب «پژواک اسارت: واکاوی و تحلیل نقش حضرت زینب (س) در حماسه حسینی»، گفت: در این کتاب،‌ سخن 24 تن از شخصیت‌های بزرگ همچون سیوطی، نیشابوری، بنت‌الشاطی، بحرالعلوم، مطهری، مکارم شیرازی، امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، درباره حضرت زینب (س) ارائه شده است. در ادامه مباحث کتاب نیز مسائل مربوط به تولد و القاب آن حضرت گفته شده است. بیش از 50 لقب برای حضرت زینب (س) بیان شده که در این کتاب با بررسی منابع روایی، 13 لقب برای ایشان برشمردیم. از دیگر مباحث کتاب، موضوع ازدواج حضرت زینب (س) و نقش خانواده، جد، پدر و مادر و برادران در زندگی آن حضرت و همچنین حضرت زینب (س) از مدینه تا کربلا است.
 
این استاد دانشگاه تهران، با اشاره به رفتار حضرت زینب (س) پس از شهادت امام حسین (ع)، اظهار کرد: عقیله بنی هاشم پس از شهادت اباعبدالله (ع)، به‌جای گریه بر بدن قطعه قطعه شده برادر، به مدیریت بحران می‌پردازد. «از کوفه تا شام» فصلی دیگر از کتاب است که در 400 صفحه به شرح و بررسی دو خطبه حضرت زینب (س) در کوفه و شام پرداخته‌ام. متاسفانه تاکنون روی این دو خطبه مهم، خیلی کم کار شده است. در این فصل، تاریخ و فضای شهر کوفه و متن خطبه بررسی شده است. نکته مهم این است که پدر و مادر حضرت زینب (س) نیز استاد فن بیان و خطابه بودند. نکته‌ای که در بررسی این خطبه‌ها به آن رسیدم این بود که مستندات آن ریشه در قرآن دارد و حتی این مستندات در منابع اهل سنت نیز دیده می‌شود.
 
حجت‌الاسلام حسینی ادامه داد: جریان اسارات و در ادامه افشاگری حضرت زینب (س)، برای تاریخ روشنگر است. رفتار و مدیریت ایشان همچون یک استاد سیاست‌مدار تاریخ است. در تمام سخنان حضرت حتی یک مورد را نمی‌توان یافت که بگوییم در آن مورد اشتباه کرده است. عقیله بنی هاشم، در عین خفظ شان و جایگاه خاندان پیامبر (ص)، در مواردی برای حفظ جان امام سجاد (ع) و یا فرزندان و خاندان امام حسین (ع)، از دشمنان و حتی از شمر درخواست می‌کند. حضرت زینب (س) در جریان حادثه کربلا، مانند مادرش دو کار متفاوت انجام داد: نخست افشاگری و دوم جلوگیری از درگیری برای حفظ جان امام سجاد (ع).
 
نویسنده کتاب «پژواک اسارت: واکاوی و تحلیل نقش حضرت زینب (س) در حماسه حسینی»، گفت: نقش امام حسین (ع) در صحرای کربلا همانند یک فرمانده میدان جنگ است ولی حضرت زینب (س) فرمانده پس از شکست در جنگ و هنگام اسارت است که این نقش و وظیفه بسیار سختی است چون روحیه نیروها به شدت تضعیف شده است. با رویکردی مدیریتی، ضمن افشاگری باید هوای خاندان و کاروان اسرا را نیز داشته باشد. از کربلا تا مدینه، وقایع مختلفی رخ می‌دهد و نقش مدیریتی حضرت زینب (س) در این زمینه بسیار پررنگ است. تازه پس از بازگشت به مدینه، کار حضرت آغاز می‌شود و فرماندار مدینه به دلیل افشاگری‌های ایشان، از یزید درخواست تبعید حضرت زینب (س) را می‌کند.

کتاب «پژواک اسارت: واکاوی و تحلیل نقش حضرت زینب (س) در حماسه حسینی» در 772 صفحه به بهای 46 هزار تومان از سوی انتشارات بوستان کتاب راهی بازار نشر شده است. 

آرمان هیأت