فرهنگ عامه و سوگ عاشورایی

کرب و بلا , 2 خرداد 1397 ساعت 10:05

فرهنگ عامه، یکی از محورهای اصلی زنده نگاه داشتن وقایع تاریخی ‌‌‌ـ ‌مذهبی‌ است که در قالب‌های مختلف و سبک‌های متعدد در حفظ پیام این وقایع و رساندن آن از فراسوی نسل‌ها و قرن‌ها می‌کوشند. پیام عاشورا نیز به واسطه همین فرهنگ در مقام یکی از رساترین فریادهای تاریخ در گوش ایام، جاویدان شده است.


عزاداری‌های حسینی در قالب تعزیه، روضه‌خوانی، نوحه‌سرایی و … به عنوان بخشی از فرهنگ عامه عاشورایی، مضمون نوشته‌ها و آثاری متعدد شده‌ که گاه به معرفی آن‌ها پرداخته‌ و گاه نیز در مقام نقد انحرافات آنان برآمده‌اند. آنچه در این گزارش خواهید خواند، گلچینی است از کتاب‌های این حوزه که بر اساس سال انتشار تا سال ۱۳۹۳ ترتیب یافته‌اند.
 
(گلچینی از کتاب‌های آیینی عاشورا)
 
•تعزیه: نمایش مصیبت
جابر عناصری، جهاد دانشگاهی (دفتر مرکزی)، بخش فرهنگی، ۳۱۱ صفحه، وزیری، چاپ ۱ سال ۱۳۶۵، ۳۰۰۰ نسخه، ۶۰۰ ریال.
 
•تعزیه: نیایش و نمایش در ایران
پتر چلکووسکی، مترجم: داود حاتمی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، علمی و فرهنگی، ۴۲۸ صفحه، جلد ۲۸، وزیری، چاپ ۱ سال ۱۳۶۷، ۳۰۰۰ نسخه، ۱۲۰۰ ریال.
 
•تعزیه در ایران
صادق همایونی، نوید شیراز، ۸۲۰ صفحه، وزیری، چاپ ۱ سال ۱۳۶۸، ۳۳۰۰ نسخه، ۴۰۰۰ ریال.
 
•شبیه‌خوانی، گنجینه نمایش‌های آیینی، مذهبی (مجموعه مقالات سمینار پژوهشی تعزیه)
گردآورنده: جابر عناصری، یازدهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر، ۳۰۴ صفحه، جلد ۲، رقعی (شومیز)، چاپ ۸ سال ۱۳۷۲، ۳۰۰۰ نسخه، ۲۲۰۰ ریال.
 
•تجلی عاشورا در هنر ایران
محبوبه الهی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۸۰ صفحه، رحلی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۷۸، ۲۰۰۰ نسخه، ۲۱۰۰۰ ریال.
 
•پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی: از آغاز تا پایان دوره قاجار در تهران
عنایت‌الله شهیدی، باهمکاری: علی بلوکباشی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، کمیسیون ملی یونسکو در ایران، مرکز انتشارات، ۸۴۴ صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۰، ۳۰۰۰ نسخه، ۷۵۰۰۰ ریال.
 
•کندوکاوی در تعزیه و تعزیه‌خوانی
غلامرضا گلی ‌زواره، مهراس، ۱۴۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۰، ۳۰۰۰ نسخه، ۵۰۰۰ ریال.
 
•مجالس تعزیه
گردآورنده: حسن صالحی‌راد، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش)، در ۲ جلد، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۰، ۳۰۰۰ نسخه.
 
•شبیه عاشورا (بررسی هنر مردمی تعزیه و چند مجلس شبیه‌خوانی به زبان آذری)
محمد سیمزاری، محمد سیمزاری، ۱۹۲ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۲، ۲۰۰۰ نسخه، ۱۴۰۰۰ ریال.
 
•عزادار حقیقی
سید محمد شجاعی، نشر محیی، ۲۰۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۳، ۱۰۰۰۰ نسخه، ۱۵۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه
ویراستار: مهدی ضرغامیان، مرضیه ازگلی، کانون زبان ایران، ۴۶ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۴، ۵۰۰۰ نسخه.
 
•یک حسینیه اشک: تحلیل و بررسی شبیه‌خوانی (تعزیه گردانی)
مسعود حاجی ‌ده‌آبادی، هلیاتوس، ۶۴ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۴، ۳۰۰۰ نسخه، ۸۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه در عراق و چند کشور اسلامی: مطالعه‌ای در خصوص ارزش‌های ادبی، اجتماعی و سیاسی تعزیه
عباس‌ خدوم جمیلی، مترجم: مجید سرسنگی، فرهنگستان هنر، ۸۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۵، ۱۵۰۰ نسخه، ۹۰۰۰ ریال.
 
•بنفشه‌های سوگوار: پژوهشی در انطباق نسخ مجالس شبیه‌خوانی «ظهر عاشورا»
اردشیر صالح‌پور، حوا، ۲۰۰ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۵، ۱۸۰۰ نسخه، ۲۲۰۰۰ ریال.
 
•عاشورا، عزاداری، تحریفات
تدوین: مجمع‌ مدرسین‌ و‌ محققین ‌حوزه ‌علمیه ‌قم، صحیفه خرد، ۶۷۸ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۶، ۱۵۰۰ نسخه، ۵۰۰۰۰ ریال.
 
•نگاهی به عاشورا و تعزیه در رودهن
خدارحیم شیرمحمدی، کیانوش شیرمحمدی، مراد شیرمحمدی، نشر آنیش، ۱۲۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۶، ۱۱۰۰ نسخه، ۱۵۰۰۰ ریال.
 
•شور و شعور حسینی
تهیه و تنظیم: عبدالحسین حاجی‌ابوالحسنی‌ ترگانی، صبح صادق، ۲۰۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۶، ۲۰۰۰ نسخه، ۲۵۰۰۰ ریال.
 
•بنیادها و آسیب‌های عزاداری امام حسین علیه‌السلام
علی آقاجانی‌ قناد، دفتر عقل، ۲۱۴ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۲ سال ۱۳۸۷، ۱۴۰۰ نسخه.
 
•احرام محرم: آداب حضور در ایام و مراسم سوگواری امام حسین (ع)
عبدالحسین نیشابوری، دلیل ما، ۱۸۴ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۴ سال ۱۳۸۸، ۳۰۰۰ نسخه.
 
•رهگذر عشق (مجالس تعزیه)
حسن فخاری، شرکت انتشارات سوره مهر، ۱۱۲ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۸، ۲۵۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه از نگاه مستشرقان: تعزیه علی‌اکبر و قاسم علیهماالسلام
مترجم: محمود عزیزی، ویراستار: منصور احمدی، مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن، ۱۲۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۸، ۱۵۰۰ نسخه، ۲۲۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه و آیین‌های عاشورایی: مجموعه هفت مقاله مردم‌شناختی
محمد میرشکرایی، نمایش، ۱۱۲ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۸، ۲۰۰۰ نسخه، ۲۵۰۰۰ ریال.
 
•با حسین (ع) تا عرش: شرح رابطه سلوکی با اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، بیان اسرار گریه، زیارت، تربت و لعنت بر قاتلان آن حضرت
محمدباقر عامری‌نیا، راه سبز، ۲۳۹ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۴ سال ۱۳۸۸، ۱۰۵۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ریال.
 
•حی علی العزاء: آداب عزاداری، انواع عزاداری، تعریف هیئت، هیئت‌داری
علیرضا لک؛ گردآورنده: مجید عیوضی، آرام‌دل، صیام، ۱۳۶ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۸، ۱۲۰۰ نسخه، ۱۷۰۰۰ ریال.
 
•جلوه‌های عزاداری در تعالیم اهل بیت (ع)
علیرضا شاهرودی، آل المرتضی (ع)، ۲۷۲ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۸، ۱۰۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ریال.
 
•نمایش‌های ایرانی (تعزیه)
صادق عاشورپور، شرکت انتشارات سوره مهر، ۵۶۸ صفحه، جلد ۲، وزیری (گالینگور)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۹، ۲۵۰۰ نسخه، ۱۰۷۰۰۰ ریال.
 
•وداع با خورشید: مجلس تعزیه شهادت امام حسین (ع)
گردآورنده: امیر زینلی، مصحح: سید محمود طباطبایی، ویراستار: رضا بابایی، حوزه هنری استان قم، ۲۱۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۹، ۱۱۰۰ نسخه، ۲۵۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه: حقیقت و مسایل مربوط به آن (از دیدگاه علما و فقهای مذاهب اربعه)
خالدبن ‌عبدالله دایل‌الشمرانی، مترجم: جهانگیر ولدبیگی، جهانگیر ولدبیگی، ۱۷۶ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۹، ۳۰۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ریال.
 
•آئین عزاداری حضرت امام حسین (ع)
سید محسن امین، مترجم: احمد حسین مظهری، حبیب، ۳۷۶ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۰، ۲۰۰۰ نسخه.
 
•آسیب‌شناسی عزاداری امام حسین (ع)
اصغر کمالی، صرفی‌پور، ۲۴۰ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۰، ۱۰۰۰ نسخه.
 
•عاشورایی برای عاشورا: آسیب‌های عزاداری (دلایل شکل‌گیری و راه برون‌رفت)
محمداسماعیل عبداللهی، هاتف، ۱۶۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۰، ۳۰۰۰ نسخه، ۲۵۰۰۰ ریال.
 
•مناسک و آیین‌های عاشورا (از آل بویه تا کنون)
فرخنده چینی‌پرداز، ویراستار: مهدی عصاره، اهوراقلم، ۲۰۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۰، ۱۰۰۰ نسخه، ۵۰۰۰۰ ریال.
 
•حقایق و خرافات از نگاه دین: سخنرانی‌های حضرت آیت‌الله سید احمد خاتمی ”حفظه‌الله”
سید علی‌اکبر حسینی‌ نیشابوری، صالحان، ۲۰۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۰، ۵۰۰۰ نسخه، ۲۸۰۰۰ ریال.
 
•آبرومندان درگاه حسین (ع): در فضائل و مقام مداحان و مرثیه‌خوانان اهل بیت (ع)
گردآورنده: محسن شیرازی، ساحل، ۳۲۴ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۱، ۱۵۰۰ نسخه.
 
•تاریخ و جلوه‌های عزاداری امام حسین (ع) در ایران با تکیه بر دوره صفویه
اصغر حیدری، ویراستار: فاطمه اروجلو، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۲۸۴ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۱، ۲۰۰۰ نسخه.
 
•پیراهن کبود: تحقیقی پیرامون سیاه‌پوشی در سوگ سید الشهداء (ع)، مجموعه کتب شبهه‌شناسی عاشورا
سید علی باروتیان، ویراستار: رضا بیات، حنیف، ۶۴ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۱، ۵۰۰۰ نسخه، ۱۸۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه، روایتگر تاریخ اهل بیت (ع)
اشکان علیزاده ‌پیرکوهی، نور محبت، ۱۳۲ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۱، ۱۰۰۰ نسخه، ۸۰۰۰۰ ریال.
 
•پژوهشی در فلسفه سوگواری امام حسین (ع) با تأکید بر چالش‌ها و نتایج تربیتی
سید عبدالمناف هدایتی‌نسب، طلیعه سبز، ۲۵۶ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۲، ۳۰۰۰ نسخه.
 
•ثواب گریه بر امام حسین (ع)
عباس عزیزی، اثر قلم، ۹۶ صفحه، جیبی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۲، ۱۰۰۰ نسخه، ۱۰۰۰۰ ریال.
 
•تاریخچه عزاداری اهل سنت بر امام حسین (ع): پژوهشی مستند پیرامون پیشینه سوگواری، واقعه عاشورا، تحریف عاشورا و مشروعیت عزاداری از دیدگاه اهل سنت
حسین تهرانی، تهذیب، ۵۱۲ صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ ۲ سال ۱۳۹۲، ۱۰۰۰ نسخه، ۱۲۰۰۰۰ ریال.
 
•امام حسین (ع) و مجالس عزاداری
کریم بهشتی ‌سیتی، گل‌های بهشت، ۱۰۴ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۲۰۰۰ نسخه.
 
•تاریخچه عزاداری امام حسین (ع)
مهتاب محمدزاده‌ هروی، نور محبت، ۱۶۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۱۰۰۰ نسخه ۱۱۰۰۰۰ ریال.
 
•تعزیه تداعی عاشورا و کربلا: و گذری بر شبیه‌خوانی افتر
ابراهیم محمودی، ویراستار: الهام محمودی و ابراهیم محمودی، ۴۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۵۰۰ نسخه، ۴۰۰۰۰ ریال.


کد مطلب: 32953

آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/news/32953/فرهنگ-عامه-سوگ-عاشورایی

آرمان هیأت
  https://www.armaneheyat.ir