در برخی موارد میبینیم که برخی شعرا با وجود برخی فسادها، باز از جانب ائمه (ع) شاعر اهلبیت خطاب شدهاند. باید پرسید، چرا اینها اینقدر مورد عنایت بودهاند؟
اردوی اول از هفتمین دوره آموزشی شعر جوان آفتابگردانها، در دومین روز برگزاری به کار خود ادامه داد. در روز دوم نیز همچون روز نخست، شاعران جوان با حضور در کارگاهها و کلاسهای متنوع از حضور اساتید و شاعران سرشناس کشور بهره بردند.
در همین چارچوب، اولین کلاس با حضور حجتالاسلام والمسلمین حامد رحمت کاشانی، استاد حوزه و دانشگاه و با موضوع «شعر و شاعری در سیره اهل بیت (ع)» برگزار شد.
ائمه از هر شعری صِرف همسو بودن حمایت نمیکردند
او در ابتدا با بیان اهمیت خاص شعر و شعرا در نزد اهلبیت (ع) گفت: «اهلبیت بین شعرا و دیگران فرق میگذاشتند و این کاملاً واضح است و ضمناً باید توجه داشت که کار اهلبیت (ع) همواره از روی حکمت بوده و عبث نیست».
رحمت کاشانی سپس با بیان برخی مصادیق از تجلیل شعرا توسط ائمه (ع) افزود: «در برخی موارد میبینیم که برخی شعرا با وجود برخی فسادها، باز از جانب ائمه (ع) شاعر اهلبیت خطاب شدهاند. باید پرسید، چرا اینها اینقدر مورد عنایت بودهاند؟»
وی در ادامه با تشریح برخی شرایط دوره ائمه، اعم از اختناق و همچنین حمایت شاهان از شعرای همسویشان گفت: «در آن شرایط که حرف حق زدن بسیار هزینه داشت، دفاع از جبهه حق و مبارزه با ظلم، واقعاً کار ارزشمندی بود که با توجه به ماندگاری و نفوذ شعر به بهترین شکل از شعرا برمیآمد».
او سپس با اشاره به ابیات ماندگاری که در طول تاریخ سبب تخریب جبهه باطل شدهاند، در تشریح ماندگاری این ابیات گفت: «همه، مخاطب منبر و اهل علم نیستند، ولی زبان شعر، زبان عموم است و تمام طیفها و سلایق، مخاطب آن هستند. برای همین خود ائمه نیز گاهی از اشعار عامه در کلامشان استفاده کردهاند؛ زیرا استفاده از خصوصیات زبانی حافظهها را تسخیر میکند.»
او در ادامه این نکته را متذکر شد که اهلبیت (ع) در عین حمایت ویژه شعرایی که از حق دفاع میکردند، هر کلام موزونی را شعر نمیگفتند و از آن بهصرف همسو بودن حمایت نمیکردند.
رحمت کاشانی، سپس با ذکر برخی نمونههای تاریخی در این موضوع اضافه کرد: «فقط موضوع حرف خوب نیست. باید ویژگیهای شعر در کلام وجود داشته باشد و این بسیار مهم است».
او با بیان اینکه شاعری ذوق و استعدادی است که خدا در افراد محدودی نهاده است، آن را نوعی بعثت از طرف خدا دانست و افزود: «این ذوق و قریحه برای شاعر فرصت است. البته میشود آن را در هر چیزی خرج کرد. ولی باید توجه داشت که این ذوق حاصل بعثت الهی است و باید آن را تنها در راه حق خرج کرد».
در پایان سخن نیز، وی شاعران را به دوری از تلاشهای بیهوده برای دیده شدن و همچنین مطالعه آثار گرانمایهای چون نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه توصیه کرد.