نود و هشتمین جلسه ستاد مرکزی ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت‌های مذهبی با موضوع بررسی برنامه های عید غدیر خم و ماه محرم با حضور رئیس وقت سازمان تبلیغات اسلامی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نمایندگان تام‌الاختیاری ازوزارت اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی انتظامی، سازمان تبلیغات اسلامی، نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها، صدا و سیما، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در روزدوشنبه مورخ ۲۹ مرداد در دفتر وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست با بیان اینکه زمان های مقدس از جمله مراسم محرم به‌عنوان فرصت های عظیم اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی محسوب می‌شود، گفت: به مستند سازی و مستند نگاری مراسم مذهبی تاکنون آنگونه که باید باشد، پرداخته نشده و توجه به این امر در تعمیق و استمرار مراسم مذهبی از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی افزود: این ستاد در حوزه ساماندهی مراسم مذهبی اقدامات خوب و ارزشمندی انجام داده است و دارای کارکردهای بسیاری است.زمان های مقدس از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی فرصت هایی را برای ما ایجاد می‌کنند که باید از آن بهره کافی را ببریم.
صالحی تصریح کرد: همه ادیان و جوامع دارای فرصت های مقدس هستند ولی در جامعه ما از لحاظ کمیت این فرصت ها کم بدیل است و باید به روش هایی که این فرصت ها را به اکسیر تبدیل می‌کنند، بپردازیم.
 

وی با تاکید بر اینکه دین منجر به سعادت اجتماعی می‌شود، گفت: توجه افراد نسبت به زمان های مقدس متفاوت است که در کارکردهای دینی و اجتماعی اثرگذار خواهد بود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: کشور ما به اعتبار وجود ائمه معصوم و ماه هایی مانند رمضان و... فرصت های مقدس بسیار دارد و بهره وری از این فرصت ها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود و نوآوری و خلاقیت و در عین حال حفظ اصالت و ترکیب این دو لازم است. زیرا اگر موارد تکراری شود به کلیشه تبدیل می‌شود و اگر بدعت باشد منجر به انحراف و خرافات می‌شود. بنابراین ترکیب نوآوری و حفظ اصالت جلوی بسیاری از این اتفاقات را می گیرد.
وی افزود: یکی از اقداماتی که ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت های مذهبی باید انجام دهد این است که هم ایده بسازد و هم ایده یابی کند و در عین حال نباید به اصالت ها ضربه ای وارد نشود.
صالحی با تاکید بر اینکه زمان مقدس با ریشه ها و با مجموعه های مختلف سر و کار دارد بنابراین هر چقدر ترکیب سازی بیشتر باشد می توانیم از حداکثر ترکیب سازی نهادهای دولتی، عمومی و مردمی استفاده کنیم. توجه به روش های این ترکیب سازی از اهمیت زیادی برخوردار است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه افزود: حرکت های فرهنگی مذهبی باید اقیانوسی باشد نه حوضچه ای. مردم احساس نکنند که علم و کتل های خاصی وارد میدان شده که با ترکیب عام متفاوت است.
وی توجه به مستند سازی و مستند نگاری در انجام امور فرهنگی مذهبی را ضروری برشمرد و گفت: مستندسازی و مستند نگاری در این حوزه ضعیف بوده و باید این بخش تقویت شود. موسیقی های محلی، قصه ها، تعزیه ها در حال از بین رفتن هستند و باید با مستند سازی این گنجینه های عظیم را حفظ کنیم.
صالحی با اشاره به سفر اخیر خود به سیستان و بلوچستان افزود: در این سفر فرهنگ تعزیه در زابل را شاهد بودیم که بسیار قابل توجه بود. بسیاری می گفتند که این فرهنگ از پدران شان به آن ها رسیده است. این تعزیه ها چون مستند سازی نشده اند مهجور مانده اند و برخی از آن ها مدفون شده اند.
وی ادامه داد: توجه به نسل کودک، نوجوان و جوان در زمان های مقدس که بیش از ٤ ماه از سال را به خود اختصاص داده از سوی این ستاد ضروری است. باید ببینیم چگونه می توان فضای کودکانه، نوجوانانه و جوانانه را در این فضاها تقویت کرد و این مسیر را ادامه داد.
صالحی در عین حال تصریح کرد: باید به گونه ای عمل کرد که فاصله های هویتی نسل آینده کاهش و تعلقات آن ها به دین و ملیت بیشتر شود. مقابله با بدعت ها و خرافات یکی از این اقدامات است. این ستاد قبل از توسعه خرافات به پایش و رصد آن ها بپردازد و جلوی ترویج آن ها را بگیرد.
وی با بیان اینکه یکی از مزیت های جریان تشیع مناسبت های مذهبی است ادامه داد: سهم بخش دولتی در این مناسبت ها زیاد نیست ولی در عین حال نباید نسبت به مناسبت های مذهبی کم توجه بود. تاکنون قوام مناسبت های مذهبی در کشور زیاد بوده و پس از این نیز باید این حرکت ها استحکام داشته باشد.
صالحی با تاکید بر لزوم ارتباط میان مناسب های مذهبی و کاهش آسیب های اجتماعی افزود: در زمان های مقدس از جمله محرم و صفر نسبت های قابل توجی از کاهش آسیب های اجتماعی و ارتقای خیرات اجتماعی داریم. مقام معظم رهبری نیز بر توجه بر آسیب های اجتماعی همواره تاکید داشته و دارند. هر چقدر بتوانیم فرصت زندگی مذهبی را به زندگی اجتماعی نزدیک تر کنیم منجر به تقویت هر دوی آن ها می شویم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در مناسبت های مذهبی به سوگ و عزاداری بیش از شادی و نشاط توجه شده است گفت: در ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت های مذهبی با توجه به کارکردها باید به قالب ها و شیوه های ایجاد فضای سرور مذهبی توجه شود.
وی در ادامه با تاکید بر ضرورت ایجاد فضا و ادبیات مشترک برای ترویج مناسبت های مذهبی افزود: کیان انقلاب و نظام اسلامی بر اساس تقویت مناسبت های مذهبی بوده و امسال نیز در آستانه چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی توجه به این امر لازم است. نقشی که این مناسبت ها و زمان های مقدس در تعمیق بنیان های نظام اسلامی دارند از اهمیت زیادی برخوردار است.
عضو کابینه دوازدهم تصریح کرد: توجه به پژوهش های علمی، نظری و میدانی در این زمینه ضروری است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز می تواند از طریق پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات خود اقداماتی در این زمینه داشته باشد.
وی با اشاره به دیگر ظرفیت های این وزارتخانه در راستای تعمیق فرهنگی مناسبت های مذهبی ادامه داد: سینما، موسیقی، رسانه و... مجموعه ای از ظرفیت ها است که می تواند به کمک این حوزه با هدف انسان سازی و جامعه سازی بیایند.
وی تاکید کرد: امسال در ایام محرم و صفر باید امید و اعتماد اجتماعی را افزایش دهیم و محرم را فرصتی برای افزایش انسجام اجتماعی بدانیم و از آن برای گسترش تنش اجتماعی استفاده نکنیم.
در ابتدای این جلسه حجت‌الاسلام حسین روحانی نژاد معاون امور فرهنگی و تبلیغ و جانشین ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت های مذهبی با اشاره به تاریخچه راه اندازی این ستاد گفت: این ستاد بر حسب ضرورت در سال ٨٦ در شورای عالی انتقاب فرهنگی به تصویب رسید و دستگاه های اصلی فرهنگی کشور به‌عنوان اعضای ثابت آن و دیگر دستگاه ها و نهادهای کشور را موظف به همکاری با این ستاد کرده است.
وی افزود: این ستاد در سراسر کشور فعال است و در تمام استان ها و شهرستان ها نمایندگانی دارد و دبیرخانه آن نیز در سازمان تبلیغات اسلامی مستقر است.
روحانی نژاد با تاکید بر اینکه اوج فعالیت ها و مناسبت های فرهنگی در ایام محرم و صفر است ادامه داد: در این ایام همه جمعیت کشور حضور دارند. بنابراین در این زمینه هم باید سیاست های درست تدوین شود و هم ستادهای مختلف آن در سراسر کشور نقش هدایتگر داشته باشند.
وی با اشاره به نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تبیین فرهنگ محرم و صفر بر توجه رسانه ها به مناسبت های مذهبی در قالب مقالات، گفت و گوها، یادداشت و... تاکید کرد.
روحانی نژاد ادامه داد: در مناسبت های مذهبی این ستاد مبلغان بسیاری به سراسر کشور اعزام می‌کند و بیش از ٨٠ هزار مداح در سطوح مختلف نیز به سراسر کشور اعزام می‌کند.
در بخش دیگری حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی گفت: تعداد هیئات و تکایای امام حسین (ع) و اهل بیت (س) در کشور بسیار است و این تعداد نشان از ظرفیت بی بدیل این حوزه دارد که باید آن را پاس داشت.
وی گفت: توجه به هیئات مذهبی، مراسم عتبات عالیات، پیاده روی اربعین و... لازم است و توجه به این موارد باید در طول سال استمرار یابد.
خاموشی در بخش دیگری بر توجه به فضای مجازی و استفاده از ظرفیت های ان در مناسبت های مذهبی تاکید کرد و گفت: از طریق هیئات مذهبی می توان جریان مقابله با آسیب های اجتماعی ایجاد کرد.
در بخش دیگری از این جلسه، حجت‌الاسلام حمیدرضا ارباب سلیمانی نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ستاد مرکزی ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت های مذهبی گفت: این ستاد یکی از بخش های موثر شورا ی عالی انقلاب فرهنگی است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه در معاونت ها، سازمان های تابعه و ادارات کل استان های خود نماینده ای دارد.
وی تصریح کرد: دیگر نهادها و سازمان های کشور نیز می توانند مانند این وزارتخانه در حوزه ستادی و استان ها نمایندگانی در این زمینه داشته باشند زیرا از این طریق می توان زودتر به اهداف این ستاد رسید.
در این جلسه دیگر اعضای ستاد به ارائه نظرات و پیشنهادات خود در چگونگی برگزاری مراسم مذهبی و دینی در کشور پرداختند.
 

آرمان هیأت