حجت الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در دومین شب سخنرانی خود در جمع عزاداران حسینی در کاشان اظهار داشت: امام حسین(ع) هنگام خروج از مدینه در وصیت نامه خود، هدف از این اقدام را اصلاح امت جدّ خود عنوان می کند؛ این جمله اگرچه بسیار کوتاه اما بسیار عمیق و بلند است.
او به معنای لغوی اصلاح اشاره کرد و ادامه داد: اصلاح دارای اقسام مختلفی است؛ گاهی اصلاح، اصلاح اقتصادی است، گاهی فساد اخلاقی است و اصلاح اخلاقی باید اتفاق بیفتد، گاهی فساد سیاسی است و مصلح باید اصلاح سیاسی در جامعه به وجود آورد، باید دید امام حسین به دنبال ایجاد چه اصلاحی بود؟
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به کاربرد متعدد کلمه «اصلاح» در قرآن کریم گفت: در سوره هود، از زبان حضرت شعیب، خداوند اینگونه بیان می کند که شعیب به مردم اعلام کرد که من به غیر از اصلاح هیچ هدف دیگری ندارم و همه همت و تلاش من در جهت اصلاح است. یعنی این اصلاح اینقدر دارای بار ارزشی است که انبیای الهی هم خود را در خدمت اصلاح معرفی می کردند.
او با بیان اینکه وقتی پیامبری مبعوث می شود، وضعیت مالی و اقتصادی مردم دچار فساد است و رهبر الهی برای رفع فساد اقتصادی می آید، عنوان کرد: منظور حضرت شعیب(ع) از اصلاح، اصلاح اقتصادی بود و دلیل این مساله، آیات قرآن کریم است و مضمون مساله این است که شعیب به مردم می گفت چرا در بازار شما روابط اقتصادی و داد و ستد فاسد است؟
سروش محلاتی با ارجاع به آیات قرآن کریم، یکی از فسادهای موردنظر در قرآن کریم را کم فروشی عنوان کرد و ادامه داد: خداوند می فرماید: شعیب را به مدین اعزام کردیم؛ او مردم را به توحید و عدالت اقتصادی دعوت کرد.
او با اشاره به نامه مردم کوفه و قرائت بخشی از نامه سلیمان بن صرد خزاعی به امام حسین(ع) گفت: گاهی اوقات وقتی سخن از این می شود که در نهضت امام حسین(ع) موضوع مردمسالاری و رضایت مردم در حکومت مطرح است، برای برخی سخت و گران است.
استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: ما از شیعیان امیرالمومنین(ع) و مریدان امام حسین(ع) هستیم و کشور ما مفتخر به بالارفتن بیرق عزای امام حسین(ع) در ماه محرم است ولی این ملت، باید در اصلاح هم رتبه اول را داشته باشند.
او تصریح کرد: اگر ما برای امام حسین(ع) لباس مشکی می پوشیم یعنی برای آن شخصیتی که جان خود و عزیزان خود را گذاشت تا اصلاح در جامعه به وجود بیاورد، باید ببینیم آیا این جلسات ما را به اصلاح نزدیک می کند و فساد را در جامعه ما کاهش می دهد؟ و سال به سال از نظر اصلاح اقتصادی و سیاسی جلو می رویم؟ و سال به سال آمار فساد مالی و سیاسی و اداری در جامعه ما کاهش پیدا می کند؟
سروش محلاتی ادامه داد: چرا اوضاع و احوال ما معکوس است؟ چرا وضع ما وارونه است؟ یک سازمان بین المللی که مرکز آن در آلمان است و مسئولیت بررسی فساد در کشورهای مختلف را دارد، وضع ۱۸۰ کشور را از نظر میزان فساد سال به سال بررسی می کند و از صفر تا صد نمره می دهد. رتبه ایران از نظر فساد ۱۳۰ است که گاهی هم به ۱۴۰ می رسد یعنی از ۲۰ نمره ۵ می گیریم.
او با بیان اینکه احساس و درک فساد در جامعه ما به صورت درک عمومی آمده و غیر قابل انکار است، گفت: مگر امام علی(ع) و امام حسین(ع) الگوهای اصلاح در جامعه نبودند؟ چه تناسبی بین وضع ما و این الگوها وجود دارد؟ چه استفاده ای از این مکتب کرده ایم؟ این خیمه امام حسین(ع) چه تغییری در وضع ما به وجود آورده است؟ اگر این خیمه ها را نداشتیم در چه وضعی به سر می بردیم؟
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: واقعا این معماست؛ این غم و غصه باید شیعه را در بدترین وضعیت فرو ببرد که ما امام حسین(ع) را به عنوان مصلح نشناختیم، محرم به محرم در جلسات شرکت می کنیم اما آیا همه چیز امام حسین را بیان می کنیم. باید برگردیم، فاصله ما با امام حسین خیلی زیاد است؛ فکر کردیم عزاداری و اشک تنها مسئولیت ماست و با سینه زنی و عزاداری، وظیفه ما به پایان می رسد.
او با اشاره به آیه ۱۱۷ سوره هود گفت: خداوند در این آیه درباره امتهایی که فساد در آنهاست، تهدید می کند، اما مقصود از فساد در این امتها چیست؟ ما علاوه بر حفظ حجاب و حج و زیارت و … یک وظیفه دیگر هم داریم و آن وظیفه صلاح بین خودمان است یعنی درصدد مکر و فریب نسبت بین هم نباشیم و سالم باهم زندگی کنیم.
سروش محلاتی ادامه داد: در تفسیر این آیه اینگونه گفته شده که خداوند امتی را به خاطر عدم حفظ شئونات دینی همچون حجاب یا نخواندن نماز و روزه و یا شرب خمر در این دنیا مجازات نمی کند گرچه درآخرت مورد مواخذه قرار می دهد اما جامعه ای که دچار فساد سیاسی، مالی و اقتصادی باشد، نابود می کند.
او تصریح کرد: بی جهت نیست که بزرگان ما گفته اند حکومت با کفر می ماند ولی با ظلم نمی ماند چون کفر و شرک سبب از بین رفتن حکومتها نمی شود اما ظلم و تعدی سبب ساقط شدن حکومتها می شود.
استاد حوزه علمیه قم تاکید کرد: ما اگر می خواهیم حسینی باشیم باید برای اصلاح امور جامعه خود کاری کنیم و جامعه ای که در آن فساد وجود داشته باشد، این جامعه ادعای پیروی از اباعبدالله الحسین را نمی تواند داشته باشد ولو زیارت عاشورا بخواند و زیر بیرق و علم امام حسین برود. امام حسین به دنبال اصلاح بود ما هم باید برای اصلاح فکری کنیم
 

آرمان هیأت